Simboli i lirisë dhe shpresës/ Çfarë nuk dini mbi Statujën e Lirisë

28 Tetor 2019, 08:51, Blog CNA

Simboli i lirisë dhe shpresës/ Çfarë nuk dini mbi

Më 28 Tetor 1886, në Nju Jork u përurua Statuja e Lirisë, një monument gjigant, dhuratë e miqësisë së popullit francez ndaj atij amerikan. Ndërtimi i Statujës së Lirisë, u propozua nga historiani francez Eduard de Labuaje, për të përkujtuar aleancën franko-amerikane gjatë Revolucionit Amerikan.

Në ceremoninë e rastit mori pjesë edhe presidenti amerikan Grover Klivlend. Për dekada të tëra, statuja është imazhi i parë që kanë parë miliona emigrantë që hynin në SHBA. Po çfarë simbolikash përfaqësojnë detaje të veçanta të kësaj vepre madhështore?

Koka e statujës, u shfaq për herë të parë në Panairin Botëror të Parisit në vitin 1878.

Figura e femrës së paraqitur në monumentin gjigant përfaqëson Libertas, perëndeshën romake të lirisë.

Ajo mban një pishtar dhe një libër, mbi të cilën është shënuar data e Deklaratës Amerikane të Pavarësisë (4 korrik 1776).

Statuja ka një lartësi totale prej 93 metrash. Ajo peshon 204 tonë metrikë.

Zonja Liberty, mban një këpucë me numër 879.

Vizitorët duhet të ngjisin plot 354 shkallë, për të arritur deri në kurorën e monumentit, ku ndodhen 25 dritare.

Vetëm në vitin 2016, Statuja e Lirisë u vizitua nga gati 4.5 milionë njerëz. Sa për krahasim rreth 7 milionë njerëz vizitojnë çdo vit Kullën Eifel, dhe 3.75 milionë ?The London Eye?.

Shtatë cepat e kurorës, përfaqësojnë 7 oqeanet dhe 7 kontinentet e botës, për të treguar konceptin universal që ka liria.

Statuja ka një infrastrukture bazike prej hekuri, dhe nga jashtë është e veshur me bakër, që për shkak të oksidimit ka marrë ngjyrën e gjelbër.

Idenë për statujën e dha Eduard de Labuaje, ndërsa Frederik-August Bartoldi e projektoi. Labuaje shpresonte që kjo dhuratë për popullin amerikan, do të frymëzonte popullin francez të luftonte për demokracinë, përballë një monarkie shtypëse nën perandorin Napoleoni III.

Fytyra e statujës, u modelua sipas imazhit të nënës së skulptorit, Sharlotës.

Pishtari origjinal i statujës, u zëvendësua në vitin 1984 nga një pishtar i ri prej bakri, i veshur me ar 24 karatësh.

Statuja e Lirisë u bë simbol i emigracionit gjatë gjysmës së dytë të shekullit XIX-të, kur mbi 9 milionë emigrantë shkuan në Shtetet e Bashkuara. Statuja ishte shpesh gjëja e parë, që ata shihnin kur mbërrinin me vapor në Nju Jork.

Kostoja e ndërtimit të statujës, u financua nga kontributet e francezëve dhe amerikanëve. Në vitin 1885, mediat njoftuan se 102.000 dollarë ishin mbledhur nga donatorët, dhe se 80 përqind e kësaj totali ishte mbledhur nga donacione prej më pak se 1 dollarë.

Disa grupe biznesmenësh në Bostoni dhe Filadelfia, u ofruan të paguanin koston e plotë të ndërtimit të statujës nga e para, në këmbim të zhvendosjes së origjinalit në qytetet e tyre.

Kur fryjnë erëra më të forta se 80 km/h, Lady Liberty mund të lëkundet deri në 5 cm, ndërsa pishtari i saj mund të zhvendoset me 13 cm.

Qëkur u ndërtua, mendohet se statuja është goditur nga rreth 600 rrufe çdo vit. Një fotograf e kapi një goditje të tillë në vitin 2010.

Deri më sot 2 njerëz kanë kryer vetëvrasje, duke u hedhur nga maja e statujës:njëri në vitin 1929 dhe tjetri në vitin 1932. Shumë të tjerë janë vetë-hedhur prej andej por kanë mbijetuar.

Në botë ka kopje të ndryshme të statujës, përfshirë një version më të vogël në Paris, dhe një tjetër në Las Vegas, SHBA.

Statuja funksionoi si një far për anijet, për një periudhë 16-vjeçare (1886-1902), duke ndriçuar deri në një distancë prej 40 km.

Statuja pësoi dëme të vogla në vitin 1916, kur sabotatorët gjermanë shpërthyen një sasi eksplozivi gjatë Luftës së Parë Botërore. Dëmet më të mëdha, i pësoi krahu mbajtës i pishtarit. Punimet riparuese kushtuan 100.000 dollarë me kursin e kohës./ Përshtatur nga CNA.al