E fundit!

09:36 Sport

Tërmeti në Turqi/ Fluturoi nga ballkoni për të shpëtuar jetën, drama e përjetuar nga futbollisti

Orët kalojnë dhe numri i trupave te pajete të tërmetit në Tu...

Si kultivohen bimët në hapësirë/ Baza në Antarktidë, po përgatitet për kolonitë njerëzore në planetet e tjera

10 Janar 2020, 07:59, Blog CNA

Si kultivohen bimët në hapësirë/ Baza në

Astronautët e sotëm në hapësirë, jetojnë duke u ushqyer me ushqime të paketuara. Por tashmë po lulëzon edhe teknologjitë e bujqësisë së brendshme. Dhe ka një garë e kush do të gjejë mënyrat më efektive për të rritur ushqimin në hapësirë, si për misionet e gjata hapësinore, ashtu edhe për vendbanimet e ardhshme njerëzore në Hënë apo Mars. Por ku është vendi më i mirë për ta provuar këto teknologji? Në fund të botës.

Në stacionin ?Neumayer III? të Institutit Alfred Vegener në Antarktidë, një bazë gjermane për kërkime polare, shkencëtarët kanë ndërtuar një sere, si pjesë e një projekti të quajtur ?EDEN ISS?, që po zhvillon teknika të prodhimit të ushqimit për Stacionin Hapësinor Ndërkombëtar (ISS), dhe kolonizimin e ardhshëm të planeteve të tjera nga njeriu.

Dhe studiuesit në Antarktidë, po shohin tashmë frytet e punës së tyre. Peizazhi i ngrirë i kontinentit, mund të duket një vend aspak i përshtatshëm për një sere. Por izolimi, burimet e kufizuara dhe mjedisi i egër, krijojnë aty kushte të përafërta me to që përballen astronautët që do të kultivojnë bimë në hapësirë.

Objekti i lëvizshëm 12 metra i gjatë, i përbërë nga 2 kontejnerë të ndërlidhur mes tyre, ka në brndësi teknologjinë e duhur për t?u marrë me bujqësi, përfshirë sistemet e kontrollit të temperaturës dhe lagështisë, riciklimin e ujit, pompimin e automatizuar të lëndëve ushqyese, ndriçimin LED, dhe monitorimin e bimëve.

Ai u montua në Gjermani dhe u dërgua në Antarktidë në tetorin e vitit 2017. Perimet rriten në rafte vertikalë në serën me një sipërfaqe prej 12.5 metrash katrorë. Gjithçka në serë mund të kontrollohen në distancë nga qendra e kontrollit të misionit në Qendrën Gjermane Hapësinore në Bremen, thotë Daniel Shubert, drejtues i projektit.

Përveç mbjelljes, vjeljes dhe pastrimit, që duhet të bëhen me dorë. Sera ka një sistem mbikëqyrje për çdo bimë:kamera me definicion të lartë, që e ndihmojnë ekipin të zbulojnë problemin me bimët, edhe para se ai të jetë i dukshëm për syrin e njeriut. Bimët e shëndetshme, që janë të hidratuara mirë, dhe që kanë të gjithë lëndët e duhura ushqyese, reflektojnë një raport më të lartë të dritës në rrezet infra të kuqe të spektrit, krahasuar me dritën blu dhe jeshile me një gjatësi më të shkurtër vale, në rastin kur bimët kanë probleme.

Kamerat janë në gjendje t?i zbulojë këto gjatësi vale, duke përcaktuar nëse bimët kanë probleme apo janë të shëndetshme. Gjatë dimrit të vitit 2018, midis shkurtit dhe nëntorit, serra prodhoi 268 kilogramë perime, përfshirë 67 kilogramë tranguj dhe 50 kilogramë domate.

Përveç trangujve dhe domateve, ekipi u trajtua për të kultivuar fruta, rrepat, barishtet e freskëta dhe varietete të ndryshme të sallatës. Kjo arritje është e rëndësishme në këto kushte ekstreme. Në dimër temperatura mund të bjerë nën -40 °C, dhe nata polare nënkupton 11 javë pa asnjë rreze dielli. Projekti ?EDEN ISS?, do të vazhdojë të paktën deri në vitin 202.

Gjatë verës së këtij viti, numri i shkencëtarëve në ?Neumayer III? do të rritet në rreth 50, që do të angazhohen në projekte të shumta. Pavarësisht izolimit, midis anëtarëve të ekuipazhit në Antarktidë dhe kolegëve të tij në Gjermani, ka kontakte të ngushta gjatë gjithë vitit.

?Sot komunikimi është mjaft i lehtë?-thotë Shubert. ?Ne kemi një grup të madh WhatsApp me mbikqyrësit, dhe një grup të veçantë për aktivitetin në serë?-shton ai. Por ndërsa shkencëtarët mund të këshillojnë nga distanca nëse diçka nuk shkon si duhet, ekspertiza teknike në vend është e rëndësishme, ashtu siç ndodh edhe në hapësirë./ Sciencefocus.com-Përshtatur nga CNA.al