LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

Studimi/ Aty ku ajri është më i ndotur, ka më shumë vdekje nga Covid-19

17 Shtator 2020, 07:09, Lifestyle CNA
Studimi/ Aty ku ajri është më i ndotur, ka më shumë

Aty ky ajri është më i ndotur, koronavirusi bën më shumë dëme. Në këtë përfundim ka arritur një ekip studiuesish amerikanë, që krahasuan nivelet e ndotësve të rrezikshëm të ajrit dhe vdekshmërisë për frymë nga Covid-19 në mbi 3 mijë qarqe të SHBA-së.

Kjo thonë ekspertët, është një provë se ekspozimi afatgjatë ndaj grimcave të imëta dhe ultra të imëta të ndotësve të ajrit, i bën njerëzit më të prekshëm ndaj infeksioneve. Aktualisht po kryhen një numër i madh studimesh, që po hetojnë marrëdhëniet midis ndotjes së ajrit dhe vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet.

Dhe pikërisht në këtë kontekst studimi i ri, i porositur nga ?ProPublica? i dhe botuar në ?Environmental Research Letters?, i përshtatet kësaj hipoteze. Sepse për momentin një lidhje midis kushteve të ajrit dhe cenueshmërisë ndaj koronavirusit nuk është – të paktën sipas institucioneve – mjaftueshëm e provuar.

Prandaj studiuesit krahasuan indeksin e ndotjes së ajrit (Vlerësimi Kombëtar i Toksikcitetit të Ajrit 2014, më i fundit në dispozicion) i agjencisë amerikane të mbrojtjes së mjedisit EPA, me vdekshmërinë për frymë nga Covid-19 në mbi 3 mijë qarqe në Shtetet e Bashkuara, duke pasur parasysh se si në disa zona të vendit – që ishin të parat në botë për numrin e rasteve dhe vdekjeve nga Covid-19 – edhe pse jo shumë të populluara, por pa dyshim shumë të ndotura (për shembull zonat rurale të luginës së Misisipit, Luizianas dhe Xhorxhias), vdekshmëria për frymë nga Covid-19 është më e lartë se ajo në zonat urbane.

Për studiuesit nuk ka shumë dyshime:ekziston një korrelacion i dukshëm midis kushteve mjedisore para-ekzistuese, në këtë rast ndotësve atmosferikë, dhe cënueshmërisë së popullatës ndaj infeksionit të ri, që ka shkaktuar aktualisht një pandemi globale.

Dhe rezultatet e studimit të tyre – argumentojnë ata – janë më të forta pasi ndryshe nga studimet e mëparshme, të dhënat janë përshtatur ndaj parametrave socio-ekonomikë dhe treguesit e ndryshëm shëndetësorë të popullsisë rezidente, përfshirë ekspozimin ndaj Pm2.5 dhe ozonit.

Analiza tregon një shpjegim të mundshëm. Ekspozimi afatgjatë ndaj grimcave toksike, i bën njerëzit të ndjeshëm ndaj shumë infeksioneve, por jo vetëm koronavirusit. Ndotja e ajrit, ka pasoja shëndetësore që favorizojnë zhvillimin e formave të rënda të Covid-19, pra një shkallë më të lartë të vdekshmërisë.

Për më tepër, efektet do të ishin të përhershme, ashtu si plagët që e lënë organizmin tonë të brishtë; dhe në fakt rënia e niveleve të ndotjes së ajrit në Nju Jork gjatë masave të ashpra të bllokimit, nuk prodhoi ndonjë efekt mbrojtës.

Jo vetëm kaq, ky studim bëri të mundur ndërtimin e modeleve të vdekshmërisë për Covid-19, në lidhje me përqendrimin e ndotësve të rrezikshëm të ajrit, të cilat duhet të përdoren nga institucionet për të kuptuar vlerën e veprimeve të masave parandaluese të ndotjes në shëndetin e popullatës./wired.it- Përshtatur nga CNA.al

Lajmet e fundit nga