Koronavirusi, cili do jetë ndikimi ekonomik dhe politik i tij në Kinë

30 Janar 2020, 07:39, Blog CNA

Koronavirusi, cili do jetë ndikimi ekonomik dhe politik i tij në

Nga Alex Berezow, ?Geopolitical Futures?

* Në mesin e presioneve të brendshme politike, një ekonomi me ecuri të ngadaltë, një rebelimi të hapur në Hong Kong, dhe një luftë tregtare me SHBA-në, udhëheqësit kinezë mund të jenë këtë vit shumë pak në humor për festimet e Vitit të Ri Hënor, që nisën më 25 janar. Gjëja e fundit që i duhej qeverisë kineze, ishte një shpërthim sëmundjesh infektive, sidomos kur qindra miliona kinezë pritet të udhëtojnë nëpër të gjithë vendin dhe më gjerë.

Mbi ?sjelljen? e koronavirusit ka shumë pasiguri, teksa nuk është e qartë nëse do të pasojë mutacion dhe të përhapet më tej. Organizata Botërore e Shëndetësisë, nuk e ka etiketuar ende si një emergjencë globale shëndetësore. Pavarisht mijëra të infektuarëve dhe dhjetëra të vdekurve deri tani, ka arsye të bësohet se sëmundja nuk do të jetë një kërcënim aq i madh për shëndetin publik sa SARS-i në vitin 2003, që vrau gati 800 njerëz.

Por në mënyrë të pashmangshme, efektet më të mëdha politike dhe ekonomike të pandemive, vijnë nga paniku publik dhe reagimet në panik të qeverisë, dhe jo vetë sëmundjes. Problemi me epidemitë e reja është se publiku dhe zyrtarët, nuk mund të presin saktësisht derisa të bëhen të qarta të gjitha faktet, përpara se të merren masa parandaluese.

Frika nga e panjohura ka mbyllur tashmë sistemet e transportit publik, boshatisur qendrat tregtare, kinematë dhe restorantet. Kostot nga koronavirusi po shtohen shpejt. Për shembull, epidemia e SARS-it në vitin 2003, e dobësoi me 30 miliardë dollar Produktin e Brendshëm Bruto në Kinë, duke e ulur rritjen vjetore me 1-2 përqind.

Në nivel global, fatura e asaj pandemie shkoi deri në 100 miliardë dollarë. Por jo të gjitha aktivitetet ekonomike do të dëmtohen tërësisht. Goditjet afatshkurtra në sektorët më të ekspozuar ndaj epidemisë – kryesisht ato të lidhura me shpenzimet e konsumatorit – çojnë në rikuperime afagjata. Vektorët e rritjes ekonomike kineze, ku ndërprerjet afatshkurtra do të kishin efekte afatgjata, si eksportet e prodhimeve të fabrikave, prodhimi industrial dhe investimet, mbetën kryesisht të paprekura në vitin 2003. Në fakt, ndërsa rritja e PBB-së kineze ra nga 11.1 përqind në 3-mujorin e parë të 2003-ës, në 9.1 për qind në të dytën, ajo u rrit sërish në 11.6 për qind një vit më vonë. Por këtë vit ka disa arsye që të shtyjnë të mendosh që këtë vit, ndikimi do të jetë më negative. Vendosja në karantinë e një zone urbane aq e madhe sa Vuhani – një qytet në qendër të rrugëve më të rëndësishme të transportit të brendshëm të Kinës përgjatë lumit Jance – do të sjellë pasoja serioze negative në ekonomi. Për më tepër, një pjesë e konsiderueshme e shpenzimeve që kryhen nga kinzët gjatë pushimeve të Vitit të Ri Hënor, nuk do të rifitohen kurrë.

Përhapja e epidemisë, do të komplikojë një sfidë më të gjerë ekzistenciale që rëndon mbi Partinë Komuniste Kinze: ruajtjen e legjitimitetit të saj në raport me publikun. Garantimi i zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik, është natyrisht në qendër të kësaj sfide.

Por rritja e qëndrueshme ekonomike, është bërë tanimë e pamundur që të ruhet. Dhe në çdo rast nuk do të ishte asnjëherë e mjaftueshme. Sa më i pasur që bëhet një vend, aq më shumë qytetarër e tij kërkojnë një cilësi jetese, që nuk mund të burojë vetëm nga rritja e PBB-së, por edhe nga gjëra të tilla si ajri dhe uji i pastër, shërbimet mjekësore cilësor, nga një rrjet i mirë i sigurisë sociale dhe nga një qeverisje e përgjegjshme e pakorruptuar.

Kjo është arsyeja pse presidenti Xi Jinping, e ka inkurajuar PKK të zhvendosë fokusin e saj në ?rritjen ekomomike të një cilësie të lartë?, dhe kjo është arsyeja pse ka vënë nismat e menaxhimit mjedisor në qendër të axhendës së tij të reformave gjithëpërfshirëse.

Asnjë sasi propagande apo censurimi, nuk mund ta bindë popullin e tij që një qiell plot smog, është në fakt ngjyrë blu, ose të zhdukë në çast shkatërrimet nga një tërmet. Përhapja e SARS-it në vitin 2003, shkaktoi akuza politike për keqmenaxhimit të emergjencës nga strukturat e shëndetit publik. Por qeveria i shpëfilli kritikat e publikut, dhe pengoi investigimin e Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Përgjigjet e mefshta të qeverisë ndaj një numri krizash të tjera, si tërmeti që goditi Siçuanin në vitin 2008, dhe një seri skandalesh me qumështin e ndotur në helme etj, shkaktuan protesta të forta të opinjonit publik. Xi urdhëroi javën ?përpjekje gjithëpërfshirëse për parandalimin dhe kontrollin? e koronavirusit.

Por faktet në terren, i jap të drejtë publikut të dyshojë në zotësinë dhe aftësinë e qeverisë kineze. Autoritetet pretenduan për më shumë se një muaj, se virusi është ?i parandalueshëm dhe i kontrollueshëm. Tani po ndërmarrin masa ekstreme, si futja në karantinë e qyteteve të tëra. Si në rastin e SARS-it, struktura e vendimmarrjes e sforcuar nga qeveria komuniste, e ka përkeqësuar sërish situatën./ Përshtatur nga CNA.al