Pse “kriza e moshës së mesme” është një mit

20 Tetor 2019, 06:28, Blog CNA

Pse “kriza e moshës së mesme” është një mit

Mosha e mesme, cilësohet shpesh si një nga momentet më kryesore të jetës. Një ?kodër? është ngjitur, teksa pamja që ofron ana tjetër është shqetësuese. Siç shprehej shkrimtari francez Viktor Hygo:?Të dyzetat janë, është pleqëria e rinisë?, dhe ?Të pesëdhjetat, janë rinia e pleqërisë?.

Ideja mbi moshën e mesme, si një periudhë e zymtë, është e rrënjosur thellë tek shumë njerëz. Studimet tregojnë se shumica e njerëzve, e besojnë të ashtuquajturën ?krizë të moshës së mesme?, dhe gati gjysma e të rriturve mbi 50 vjeç, pretendojnë se e përjetuar një gjë një të tillë. Por a është realisht e vërtetë?

Ka shumë dëshmi, që gjatë moshës së mesme ekziston një rënie reale e kënaqësisë së jetës. Mosha e mesme, mund të jetë stresuese për disa, por ka pak prova se ajo është zakonisht një periudhë krize dhe dëshpërimi. Në rrafshin psikologjik, gjërat kanë tendencë të përmirësohen. Edhe nëse ka një periudhë mërzie, kjo është mëse e kuptueshme.

Vëmendja jonë zhvendoset nga e kaluara, tek koha që na mbetet për të jetuar, dhe kjo kërkon
një proces rregullimi. Është e qartë se ka shumë arsye, për të mos qenë i kënaqur me jetën gjatë moshës së mesme. Por, a e bën kjo reale krizën në këtë moshë, apo është thjesht një fantazi tërheqëse? Dhe kush përfshihet në fakt në moshën e mesme?
Konceptet e moshës së mesme janë elastike, dhe ndryshojnë me kalimin e kohës. Në një studim, shumica e të intervistuarve, thanë se besojnë se mosha e mesme shtrihet nga fillimi i të 30-ave deri në të 50-at, ndërsa të rriturit mbi 60 vjeç, e shohin atë fundi i të 30-ave deri në mesin e të 50-ave.

Në një studim në SHBA, një e treta e njerëzve në të 70-at, e përcaktuan veten si të moshës së mesme. Ky studim, përputhet tendencën e moshës së thyer, për t?u ndjerë një dekadë më të rinj se sa tregon çertifikata e tyre e lindjes. Pavarësisht se si e përcaktojmë moshën e mesme, a përqendrohen krizat në këtë periudhë?

Një studim sugjeron që jo. Përkundrazi, ai tregon se krizat e vetë-raportuara bëhen më të zakonshme, ndërsa jemi duke u plakur. Në mesin e pjesëmarrësve të studimit, tek ata në të 20-tat, 44 për qind raportuan një krizë, krahasuar me 49 përqind të atyre në të 30-tat, dhe 53 për qind të atyre që janë në të 40-tat.

Në një studim tjetër, sa më të moshuar ishin pjesëmarrësit, aq më vonë raportuan se u kishte ndodhur kriza e tyre. Psikoanalisti Eliot Zhake, që shpiku në vitin 1965 termin ?krizë e moshës së mesme?, thoshte se ajo reflekton njohjen e agimit të vdekshmërisë së dikujt.
?Në vend se të jetë një koncept i përgjithshëm, apo një ngjarje e përjetuar për shkak të largimit nga kjo jetë të dikujt tjetër, bëhet një çështje personale?- shkruan ai. Sipas tij, arritja kryesore e moshës së mesme, është të kalosh nga idealizmi rinor, në atë që ai e quan ?pesimizëm soditës? dhe ?dorëheqje konstruktive?.

Ai argumentonte se mosha e mesme, është ajo kur ne e arrijmë pjekurinë duke e kapërcyer mohimin që i bënim dikur vdekjes, dhe destruktivitetin njerëzor. Ndërkohë në lidhje me pakënaqsitë e jetës, ka shpjegime edhe më pak të thelluara.
Largimi i fëmijëve nga shtëpia, dhe kur të rriturit janë një ?brez sanduiç?, pasi u kërkohet të kujdesen për fëmijët dhe prindërit e plakur. Sëmundjet kronike, dhe rritja e kërkesave në vendin e punës, janë faktorë të tjerë. Por episodet e krizës, mund të mos jenë të lidhura ngushtë me ngjarje negative të jetës.

Një studim zbuloi se raportimi i një krize në moshën e mesme, nuk ishte i lidhur me përjetimin e divorcit, humbjen e vendit të punës apo vdekjen e një njeriu të dashur, por kryesisht me një histori depresioni. Ideja e moshës së mesme, është një periudhë e një lloj ?errësire psikologjike?, dhe kjo mbështetet nga provat kërkimore.

Por përkundër kurbës së kënaqësisë jetësore në formë U-je, shumica e ndryshimeve gjatë moshës së mesme mbeten pozitive. Një studim mbi mijëra amerikanë të moshës 41-50 vjeç, zbuloi se ata bëhen më pak neurotikë dhe të ndërgjegjshem me kalimin e viteve. Një studim tjetër me gra të moshës 43-52 vjeç, tregoi se ato kanë prirjen të bëhen më pak të ndërvarura, më pak vetë-kritike, më të sigurta, më të përgjegjshëm dhe më të vendosura./Përshtatur nga CNA.al