LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

App Store
Google Play

E fundit!

x

Një jetë kushtuar atdheut/ 140-vjetori i Fan Nolit, figurës së pashlyeshme të Shqipërisë

6 Janar 2023, 21:41, Kulturë CNA

Një jetë kushtuar atdheut/ 140-vjetori i Fan Nolit, figurës

Në këtë 140-vjetor të lindjes së tij Fan Stilian Noli  kujtohet nga atdhetarët e tij si një nga personalitetet më të shquara të kombit shqiptar, si një figurë e madhe dhe e shumanshme e letërsisë, kulturës, jetës fetare dhe politikës shqiptare.

Fan Noli lindi në Qytezë, fshat i banuar nga shqiptarë në rrethin e Edrenesë në 6 janar të vitit 1882, aty ku dhe vazhdoi shkollën e mesme.

Gjatë gjithë jetës së tij ai shkroi drama, botoi artikuj në gazetën “Drita”, përktheu në gjuhën greke veprat e Sami Frashërit dhe një nga më të njohurat prej tyre “Shqipëria ç’ka qenë ç ‘është e ç’do të bëhet”.

Një jetë kushtuar atdheut/ 140-vjetori i Fan Nolit, figurës

Edhe pse larg atdheut Noli nuk e ndaloi kurrë së u munduari për Shqipërinë.

Ai u largua në SHBA në vitin 1907 aty ku dhe luajti  një rol të madh në bashkimin e shoqërive shqiptare dhe botoi gazetën “Kombi”. Gjithashtu ai krijoj edhe shoqerinë “Besa-besë”.

Në këto vite larg atdheut të tij ai krijoi vargjet e para dhe nisi shqipërimet. Ai bashkëpunonte në gazeta, mbante ligjërata, organizonte shoqëri patriotike, të cilat, më 1912, u bashkuan në federatën pan-shqiptare “Vatra.

Rolin kryesor, Noli e luajti në pozicionin e tij si prift, mision të colin e nisi në moshën 27 vjeçare.

Në vitin 1908 për herë të parë ai mbajti liturgji në gjuhën shqipe në sallën “Knights of Honor” në Boston.

Ky akt përbënte hapin e parë drejt organizimit dhe njohjes zyrtare të Kishës Ortodokse Shqiptare Autoqefale.

Një jetë kushtuar atdheut/ 140-vjetori i Fan Nolit, figurës

Në vitin 1913 Fan Noli vizitoi për herë të parë Shqipërinë dhe kreu të parën shërbesë kishtare ortodokse në gjuhën shqipe në këte vend në prani të princit Vilhelm Vid.

Ai u rikthye në Shqipëri në vitet 1913 dhe 1920. Pasi fitoi në Revolucionin e Qershorit, më 17 qershor 1924, Noli u vu në krye të qeverisë së Shqipërisë.

Për gjashtë muajve ai drejtoi një qeveri demokratike,  me anë të së cilës ai hy mundua të përballonte problemet politike dhe ekonomike të shtetit të ri shqiptar, të cilat ishin të shumta.

Me një vizion të qartë për të përmirësuar gjendjen në Shqipëri ai hartoi një program për modernizimin dhe demokratizimin e Shqipërisë.

Me rrëzimin e qeverisë së tij nga forcat zogiste Noli u largua përgjithmonë nga Shqipëria. Dashurinë për popullin dhe atdheun ia ushqeu rrethi familjar.

Ai mbështeti krijimin e çetave dhe kryengritjet e mëdha që ndodhen kundër sundimit osman. Pas shpalljes së Pavarësisë u vu në shërbim të qeverisë shqiptare të Vlorës.

Ai arriti të luftonte me anë të penës së tij, për krijimin e një kulture demokratike në Shqipëri.

Një jetë kushtuar atdheut/ 140-vjetori i Fan Nolit, figurës

Një pjesë të rëndësishme të jetës së tij ia kushtooi gazetarisë dhe publicistikës. Ai drejtoi  gazetën “Dielli” dhe themeloi gazetën “Republika”.

Si një mjeshtër i poezisë shqiptare, lirikat e tij janë një pjesë e vyer e trashëgimisë historike, letrare dhe kulturore të Shqipërisë.

Ai i kushtoi vëmendje të posaçme studimeve historike sidomos rreth studimeve për jetën e Gjergj Kastriot Skënderbeut.

Fan Noli përktheu mjeshtërisht disa vepra të shkrimtarëve të njohur botërorë, si Shekspiri, Ibseni, Servantesi, etj.

Noli ndërroi jetë në Florida. SHBA,në 13 mars të vitit 1965 në moshën 83 vjeçare.

Edhe sot ai përkujtohet si një nga figurat më të rëndësishme dhe të pashlyeshme që la gjurmë në historinë e popullit dhe kulturës së tij./ CNA.al

Lajmet e fundit nga