Nga Aurel Plasari/ Ç’është heroi semantik?

17 Janar 2022, 19:35, Kulturë CNA

Nga Aurel Plasari/ Ç’është heroi semantik?

Nga intervista në ?ExLibris?, 7 dhjetor 2018

Duke iu druar rrezikut për t?i mëveshur historisë aftësi parathënëse, në ?konkluzionet? e kësaj historie politike Skënderbeu, në raport me mbasardhësit, është theksuar si hero semantik. Për autorin e kësaj historie kjo do të thotë që, prej gjithë asaj çfarë Skënderbeu përftoi me një vizion gjenial të rrethanave, diçka mbeti. Nuk është fjala për ?mësime?, por për atë diçka ? sema/shenja ? që do të zhvillohej dhe u zhvillua historikisht qoftë edhe në forma nga më të larmishmet, siç ndodh në çdo fushë të vështruar semantikisht si sistem shenjash.

Besoj të kem mundur të argumentoj sesi, përtej rezultatit të realizimit të formacionit politiko-fetar që ?ufflay dhe Jire?eku e quajtën ?shtetin më të madh të krishterë të Ballkanit?, si dhe përtej amortizimit të impaktit turko-osman ndaj Europës, pikërisht në atë që e quajmë ?Shekulli i Skënderbeut?, arbërorët e tij, si popull bashkëndihmues në qëndresën e armatosur dhe në luftërat antiturke, e ndien veten kryekëput europianë. Me të tjera fjalë: e ndien veten pjesëdhënës e pjesëmarrës të një sistemi të përbashkët të menduari e të vepruari.

?ufflay, që e zura në gojë, ka pas dalë në përfundimin se qenë pikërisht ?luftërat e Skënderbeut? ato që i dhanë shkas formimit në mbarë Europën të konceptit të një ?Arbërie më vete?, e cila për të kishte indicie të ketë vijuar deri në shek. XVII. Do të thotë kjo se, mbi një konstruksion që sot mund të na duket thjesht ?fetar?, erdhi e u ngrit në ato kontingjenca një konstruksion i mirëfilltë politik. Ky është një fakt që në historinë e Europës nuk mund të shuhet, si dhe që në historinë e Arbërisë – edhe në u rrekshin – nuk do ta fshijnë dot.

Askush, as ndër arbërorët modernë, nuk do të mundë t?i shpëtojë më ngashënjimit nga ky mnesis politik që rihet e përtërihet prej njërit shekull në tjetrin: është fjala jo për kujtimin e asaj që u quajt Arnavudi apo Arnawutluk, por për Arbërinë e kohës skënderbegiane. ?Gjithçka dëfton se deri në pushtimin osman Arbëria kishte ndjekur zhvillimin civil të Europës së atyre kohëve?, ka pas vënë re Francesco Chetta-Schiròi në hyrjen e një punimi të tij rreth familjes së Kastriotëve. Te specialistë të Mesjetës së Arbërisë, si Gelcich, Jorga, ?ufflay, Jire?ek etj., gjenden dendur përshkrimet e kancelarive të zhvilluara të dinastëve arbërorë, si dhe të dhëna për ?shkallën mesatarisht të lartë? të viseve ku ata sundonin, për nivelin e tyre të arsimimit, deri edhe përcaktime si: ?fisnikët arbërorë ishin të barabartë me aristokracinë e lartë të Italisë?.