LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

Pas vetos franceze priten telashe në Ballkan, ç’po zien në Maqedoninë e Veriut

15 Nëntor 2019, 07:25, Blog CNA
Pas vetos franceze priten telashe në Ballkan, ç’po zien

Nga Nektaria Stamouli ?Politico.eu?

* Shkup – Shenjat e përpjekjeve të këtij vendi për të marrë një ftesë nga Brukseli, mund të shihen kudo. Pllakat metalike plot shkëlqim në godinat qeveritare, shpallin emrin e ri të shtetit të vogël të Ballkanit, Republika e Maqedonisë së Veriut, e miratuar pas një debati të ashpër që i dha fund një mosmarrëveshje 27-vjeçare me Greqinë.

Ky konflikt, kishte bllokuar rrugën e anëtarësimit në NATO, dhe bisedimet për anëtarësimin në BE. Por as ky ndryshim, nuk ishte i mjaftueshëm për BE-në. Vendimi i presidentit francez Emanuel Makron për të bllokuar bisedimet e anëtarësimit, si për Maqedoninë e Veriut ashtu edhe për Shqipërinë, i ka zemëruar shumë udhëheqësit politikë në Shkup, që tani paralajmërojnë pasojat e rrezikshme të tij në një rajon tradicionalisht të paqëndrueshëm.

?Jemi ende të zhgënjyer dhe të zemëruar, pasi kishim një premtim nga Bashkimi Evropian?- deklaroi për ?Politico?, kryeministri maqedonas Zoran Zaev. Pasojat e kundërshtimit të BE-së muajin e kaluar, mund të ndihen jo vetëm në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri, por në mbarë Ballkanin Perëndimor dhe më gjerë.

Kritikët e vendimit të Makron, thonë se perspektiva e anëtarësimit në BE, është një nxitje e fortë që qeveritë në rajon të forcojnë shtetin ligjor, promovojnë reformat demokratike, të refuzojnë nacionalizmin e dhunshëm, si dhe të kultivojnë marrëdhënie të mira me fqinjët e tyre.

Pa këtë nxitje, paralajmërojnë disa ekspertë, fuqi të tjera si Rusia, Kina, Turqia dhe shtetet e Gjirit, do të nisin të kenë më shumë ndikim në Ballkanin Perëndimor. Dhe kësisoj, rajoni mund të bjerë sërish pre e nacionalizmit, që nxiti disa luftëra në vitet 1990.

Zaev tha se Ballkani ishte deri jo shumë kohë më parë ?një minë më sahat?, dhe liderët balkanikë duhet të punojnë shumë për të mos lejuar që vendimi i BE-së ta zhysë rajonin në regres. ?Ne s?duam që ky gabim historik, të nxisë nacionalizmin, radikalizmin, populizmin, dhe hapjen sërish të problemeve ndër-etnike këtu në vendin tim, por edhe në rajon?- thotë ai.

Zaev, një socialdemokrat që u ngjit në pushtet në vitin 2017, mendon se stabilizimi i rajonit, është në interesin e vetë BE-së. Përndryshe, këtu mund të shpërthejnë konfliktet, të cilat do të prekin direkt vendet fqinje të BE-së, si Greqia dhe Bullgaria.

?Pastaj, Franca, Gjermania dhe vendet e tjera, do të detyr të shpenzojnë shumë para për të gjetur një zgjidhje për këto konflikte, pas humbjeve të jetëve njerëzore, dhe për rindërtimin e shtëpive. E pse të mos i harxhojmë paratë për proceset e transformimit, për një gjyqësor më të mirë, dhe një arsim më të mirë??- pyet ai.

Refuzimi i BE-së, e ka patur që tani një pasojë politike. Zaev thirri mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare prillin e vitit të ardhshëm, duke argumentuar se ai ka nevojë për një mandat të ri, në kushtet kur planet e tij për reforma iu shitën votuesve, si një hap i domosdoshëm për të çelur bisedimet e anëtarësimit me BE-në.

Makron nuk ishte i vetëm në kundërshtimin e bisedimeve të anëtarësimit për Maqedoninë e Veriut, por ai ishte më i vendosuri në qëndrimin e tij. Lideri francez, theksoi se BE duhet të reformojë veten, para se të zgjerohet me anëtarë të rinj. Ai bëri thirrje për një modifikim të procesit të pranimit, për të cilin u ankua se nuk ka transparencë, dhe që nuk mund të kthehet pas, por vetëm të ngrijë, në rastin kur një vend kandidat e ndryshon kursin e tij politik.

Por diplomatët në Bruksel dhe politikanët në Ballkan, dyshojnë se Makron e ka përdorur zgjerimin e BE, si pjesë e një lufte më të gjerë, për të bërë atë udhëheqës dominues në BE, në kushtet kur po perëndon fuqia e kancelares gjermane Angela Merkel.

Disa madje dyshojnë se ai është gati të lëshojë në këtë pikë, në këmbim të lëshimeve në planet e tij për reformimin e unionit. ?Kemi të bëjmë ne thelb me një loje ne Brukel, që po luhet mes lojtarëve kryesorë në prapaskenë, dhe neve si një vend i vogël që jemi ende jashtë, nuk na mbetet gjë tjetër veç të presim dhe të shpresojmë për mesazhe potizive?-shprehet presidenti i Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski.

Ndryshimet politike në Maqedoninë e Veriut, që i dhanë fund mosmarrëveshjes së vjetër me Greqinë, kanë shkaktuar plagë të thella. Por Pendarovski thotë se vendet candidate, duhet të jenë të hapura për ndryshime në procesin e pranimit. Gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, kanë ende shpresë tek anëtarësimi në BE.

Serbia dhe Mali i Zi, i kanë nisur zyrtarisht bisedimet e pranimit, po janë ende larg këtij momenti. Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria, janë klasifikuar zyrtarisht si vende kandidate, ndërsa Bosnja-Hercegovina dhe Kosova si kandidate të mundshme. Pendarovski mendon se edhe në kushtet aktuale, Shkupi do të vazhdojë përpjekjet për t?ju afruar standardeve të BE-së. ?Plani B, është të ndjekim sërish Planin A?- thotë ai./ Përshtatur nga CNA.al

Lajmet e fundit nga