Tragjedia e “Costa Concordia”/ Si u thellua bilanci nga gabimet njerëzore

26 Qershor 2021, 07:21, Blog CNA

Tragjedia e “Costa Concordia”/ Si u thellua bilanci nga gabimet

Shumë tragjedi të famshme detare kanë ndodhur në det. Por 13 janarin e vitit 2012, kroçera ?Costa Concordia? u shkatërrua pak metra larg brigjeve të një ishulli italian, në një thellësi shumë të vogël për përmasat e saj gjigante.

Katastrofa e shmangshme vrau 32 vetë, plagosi rëndë shumë të tjerë, dhe i nxiti hetuesit të pyesnin:Pse anija luksoze turistike lundronte kaq pranë bregut? Gjatë gjyqit që pasoi, prokurorët dolën me një shpjegim të gatshëm për tabloidet: Kapiteni i anijes, Françesko Sketino edhe pse i martuar, kishte lundruar aq afër ishullit për t?i plotësuar dëshirën një balerine moldave shumë më të re, me të cilin ai kishte një lidhje.

Por kjo tezë është e diskutueshme. (Sketino këmbënguli se anija po lundronte afër bregut për të përshëndetur marinarët e tjerë, dhe për t?u ofruar pasagjerëve një pamje të mirë). Por cilado qoftë arsyeja, gjykatat italiane shpallën fajtor kapitenin, 4 anëtarë të ekuipazhit, dhe një zyrtar të kompanisë që zotëronte anijen ?Costa Crociere? (pjesë e Carnival Corporation).

Fundosja e anijes nuk u shkaktua nga moti i keq apo ndonjë defekt i mjetit. Ajo ishte një katastrofë e shkaktuar tërësisht nga një seri gabimesh njerëzore. ?Në çdo rast kur ke të bësh me një incident të ngjashëm me Concordia-n, nuk ka asnjëherë një faktor të vetëm që shkakton tragjedinë?- thotë Bred Shoenvald, një inspektor i vjetër detar në Gardën Bregdetare të Shteteve të Bashkuara.

?Në përgjithësi ka një sekuencë ngjarjesh, gjëra që rreshtohen në një mënyrë të keqe, dhe që në fund të fundit krijojnë atë incident?– thekson ai. ?Costa Concordia? duhej të shëtiste pasagjerët në një lundrim 7-ditor nga Çivitavekia në Savona.

Por kur devijoi nga rruga e saj e planifikuar për të lundruar më pranë ishullit Xhiljo, anija u përplas me një shkëmb nënujor. Ajo e dëmtoi anijen, duke lejuar depërtimin e ujit brenda, dhe vendosur kësosj në rrezik të 4.229 personat që ndodheshin në bord.

Lundrimi pranë bregut për t?u ofruar pasagjerëve një panoramë të këndshme apo përshëndetur me marinarë të tjerë, njihet si një ?sail by?, por është e paqartë se sa shpesh i praktikojnë anijet manovra të tilla. Disa i konsiderojnë ato si devijime të rrezikshme nga rrugëtimi i planifikuar.

Në raportin e saj hetimor mbi tragjedinë e vitit 2012, Ministria e Infrastrukturës dhe Transportit në Italisë zbuloi se anija ?po lundronte shumë afër vijës bregdetare, në një zonë bregdetare me ndriçim të dobët ? në një distancë të pasigurt gjatë natës, dhe me shpejtësi të lartë (15.5 nyje).

Në gjyqin ndaj tij, kapiteni Skettno fajësoi timonierin Jakob Bin, që sipas tij reagoi gabim ndaj urdhrit të tij. Por një admiral italian dëshmoi në gjykatë, se ndonëse timonieri ishte vonë në zbatimin e urdhrave të kapitenit ?përmbysja gjithsesi do të kishte ndodhur gjithsesi?.

Provat e paraqitura në gjyqin ndaj Sktinos, tregojnë se siguria e pasagjerëve dhe ekuipazhit nuk ishte përparësia e tij nr.1. Përplasja dhe futja e ujit, shkaktoi ndërprerje e energjisë elektrike në anije, dhe një telefonatë e regjistruar me koordinatorin e krizës së ?Costa Crociere?, Roberto Ferrarini, tregon se ai u përpoq të minimizonte dhe mbulonte veprimet e tij duke thënë që ishte ndërprerja e energjisë, ajo që e shkaktoi në të vërtetë aksidentin.

?Unë kam bërë një gafë, dhe praktikisht e gjithë anija po përmbytet?– i tha Sketino Ferrarinit kur anija po fundosej. ?E çfarë t?u them mediave?? Autoriteteve portuale u kam thënë se kemi pasur … një ndërprerje të energjisë elektrike?. (Me vonë Ferrarini u shpall fajtor për thellimin e bilancit duke vonuar operacionet e shpëtimit).

Po ashtu Sketino nuk e lajmëroi menjëherë Autoritetin Italian të Kërkim-Shpëtimit në lidhje me aksidentin. Përplasja me shkëmbinjtë nënujorë ndodhi rreth orës 21:45 të mbrëmjes me kohën lokale, dhe sipas raportit hetimor personi i parë që kontaktoi zyrtarët e shpëtimit ishte një person që ndodhej në breg.

Autoritetet kontaktuan me anijen disa minuta pas orës 220:00, por për 20 minuta apo më shumë Sketino nuk u tregoi atyre se çfarë kishte ndodhur. Pak më shumë se një orë pas përplasjes, ekuipazhi filloi të evakuonte anijen.

Por raporti vuri në dukje se disa pasagjerë dëshmuan se nuk e dëgjuan alarmin për të shkuar me shpejtësi në anijet e shpëtimit. Në këto kushte pati një kaos në bord. Si për t?i përkeqësuar gjërat më tej, ekuipazhi e kishte hedhur gabimisht spirancën, duke bërë që anija të anohej akoma më keq.

Në mesin e atij konfuzioni, kapiteni ia doli të hipte në një varkë shpëtimi. Por një anëtar i rojes bregdetare i bërtiti në telefon:?Dreqi e mori, kthehu në bordin e anijes!?. Në vonë Sketino tha se u rrëzua aksidentalisht mbi një varkë shpëtimi për shkak të mënyrës se si anija po anohej, por ky argument u cilësua si jo bindës.

Në vitin 2015, një gjykatë e shpalli Sketinon fajtor për vrasje pa dashje, duke shkaktuar një mbytjen e anijes, duke e braktisur atë para evakuimit të pasagjerëve dhe ekuipazhit, dhe për mashtrimin e autoriteteve për ngjarjen. Ai u dënua me 16 vjet burg. Përveç Sketinos, u dënuan me burg Ferrarini dhe Bin, dhe disa persona të tjerë për rolin e tyre në atë katastrofë./CNA.al