Foto/ Kush janë 10 trazirat më vdekjeprurëse në histori
Rebelimi ndaj juntës ushtarake në Burma, viti 1988Vitet e su...
Nga Adam Kleczkowski ?The Conversation?
* Kur koronavirusi i ri nisi të përhapet me shpejtësi në muajt shkurt dhe mars të këtij vitit, shumë qeveri vunë në zbatim masa të rrepta të karantinës për qytetarët e tyre. Përmes edhe një përpjekje të madhe nga ana e publikut, këto vende kanë qenë të suksesshme në ngadalësimin e përhapjes së pandemisë .
Duke kombinuar qasje të ndryshme të shëndetit publik, vende si Sllovenia dhe Zelanda e Re, e kanë zhdukur tashmë virusin brenda kufijve të tyre. Vende të tjera, përfshirë Britaninë e Madhe, shënuan një përparim domethënës në ndaljen e përhapjes së sëmundjes.
Megjithatë, bllokimi i jetës normale ekonomike dhe sociale, ka shkaktuar humbje të mëdha ekonomike por edhe dëme sociale në vendet ku janë aplikuar masat më të rrepta të distancimit sociale. Qeveritë, ashtu si dhe publiku, janë tanimë të prirura të nisin heqjen e kufizimeve, dhe rikthimin në jetën normale.
Por me zbutjen e rregullave kufizuese, po dëgjohen paralajmërimet për një ringjallje të mundshme të rasteve të reja me Covid-19, në atë që është quajtur vala e dytë e pandemisë. Vala e dytë e pandemisë së Gripit Spanjoll në vitet 1918-1920 ishte veçanërisht shkatërruese, ashtu sikurse ishte edhe vala e dytë e epidemisë së virusit të gripit H1N1 në vitet 2009-2010.
Pra, çfarë mund të bëhet për të shmangur një valë të dytë të Covid-19? Që virusi të përhapet, ka nevojë për një furnizim me të infektuar të rinj, dhe një transmetim të suksesshëm nga një njëri tek tjetri. Këta faktorë llogariten nga numri i riprodhimit, R, që është numri mesatar i rasteve të reja të shkaktuara nga një individ i infektuar.
Një vlerë e R mbi 1 do të thotë se numri i rasteve të reja është në rritje, ndërsa nën 1 janë në rënie. Para masave të bllokimit, vlera e R për koronavirusin vlerësohej të ishte midis 2-4. Vende si Kina, Koreja e Jugut, Zelanda e Re, Britania e Madhe dhe shumica e vendeve evropiane, tani e kanë ulur këtë vlerë nën 1.
Në vende të tjera si Suedia ose Rusia, vlera e R-së mbetet afër mbi 1, duke reflektuar rritjen e numrit të rasteve. Marrëdhënia midis sjelljeve të popullsisë dhe vlerës së R është e ndërlikuar, por mund të përdornim ende këtë koncept për të ilustruar se si mund të jetë vala e dytë e mundshme e Covid-19.
Për sa kohë që ka njerëz të prekur dhe të infektuar në popullatë, virusi mund të vazhdojë të përhapet. Ka prova gjithnjë e në rritje se vala e parë e epidemisë, ka sjellë një imunitet të kufizuar, pak nën nivelin e imunitetit të tufës. Ekzistojnë gjithashtu ?xhepa? të një popullate në të cilën virusi jo vetëm që mbijeton, por vazhdon të përhapet.
Transmetimi në shtëpitë e përkujdesjes për të moshuarit, përbën aktualisht përqindjen më të madhe të rasteve në shumë vende. Ndërsa masat e bllokimit janë lehtësuar, njerëzit kanë filluar të bashkëveprojnë më shumë me njeri-tjetrin. Dhe kjo mund të sjellë vlera të rritura të R-së.
Por është e rëndësishme që vlera e R-së të mbahet nën ose e barabartë me 1.
Por edhe një ndryshim relativisht modest i R në 1.2, do të sillte një valë të re infktimesh, duke shkaktuar valën e dytë të pandemisë, dhe duke treguar se sa e rëndësishme është marrja e masave të duhura të kontrollit. Reagimi ndaj valës së dytë të mundshme të koronavirusit, kërkon përsëritjen e masave të bllokimit.
Por ndërsa shoqëria deri më tani i është bindur kufizimeve në mënyrë të jashtëzakonshme, lodhja nga karantina mund ta bëjë më të vështirë rivendosjen e masave të tilla të rrepta.
Epidemia mund të vazhdojë në vjeshtë dhe dimër kur gripi sezonal të jetë më i përhapur . Ndërsa duket se virusi SARS-CoV-2 nuk ndikohet dhe aq shumë nga kushtet atmosferike, sistemi i kujdesit shëndetësor mund të mbingarkohet në shumë vende nëse COVID-19 dhe gripi sezonal godasin në të njëjtën kohë.
Nga ana tjetër, masat parandaluese që synojnë kryesisht virusin SARS-CoV-2 (si maskat e fytyrës ??dhe larja e duarve), mund ta zvogëlojnë përhapjen e virusit të gripit. Së fundmi, virusi mund të pësojë mutacione, duke rezultuar në një shtamë edhe më infektues se i pari.
Një mutacion i tillë, mund të ketë ndikuar që vala e dytë e Gripit Spanjoll, të ishte më e rëndë së e para. Nëse diçka e ngjashme do të ndodhë me virusin SARS-CoV-2, epidemia që do të shkaktojë do të bëjë të duket më modeste vala aktuale, edhe nëse vlera e re e R-së do të ishte vetëm 4, krahasuar me 10-12 për shytat ose 12-18 për fruthin.
Shytat dhe fruthi nuk frenohen vetëm nga vaksinimi. Në të ardhmen e afërt, qeverive do t?u duhet të balancojnë në mënyrë delikate nevojat e ekonomisë dhe jetës sociale, me ndalimin e përhapjes së virusit. Testi, gjurmimi i kontakteve, dhe përgjigjet lokale janë elementet kryesore të strategjisë anti-Covid 19. Modelet dhe konceptet epidemiologjike sikurse është numri R mund të ndihmojnë në përcaktimin se ku, si, kur dhe për sa kohë, qeveritë duhet të ndërhyjnë për të parandaluar valën e dytë./ Përshtatur nga CNA.al
Rebelimi ndaj juntës ushtarake në Burma, viti 1988Vitet e su...
“The Week”* Ekspertët e shëndetësisë, po rekomandojnë tashmë...
Nga Steve Mccann “American Thinker”Që nga 9 nëntori i vitit ...
Sot aktorja do të mbushte 94-vjeç. Mjerisht, disa nga njerëz...
“Corona është një shpikje e Bill Gates” – është një prej teo...
Nga Daniel Mccarthy “National Interest”Republikanët patën nj...
Joe Biden u takua me drejtuesit e komunitetit në një kishë k...
Në vitin 2014, lehtësimi i klauzolave të Ligjit britanik të ...
Teksa shumë vende po lehtësojnë masat kufizuese, banorët po ...
Prej disa javësh jeta në qytete është vënë në gjendje pauze....
Nga rebelimet politike tek ankthet mbi seksin, teknologjinë ...
Ka gjithmonë nga ata njerëz që shohin mundësi në çdo lloj ka...
CIA e ka përdorur shpesh muzikën si instrument propagandisti...
Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Gut...
Të gjithë ne kemi një dëshirë të brendshme, që kërkon përgji...
Nga William Boyd* Anglezët mund të krenohen në mënyrë të ars...
Nga Christian L. HartNë një moment të caktuar, a nuk kemi th...
A ishte një faktor vendimtar ndërhyrja e tepruar e Hitlerit ...
Për shkak të pandemisë dhe mungesës së solidaritetit BE-ja g...
Vendimi i Gjykatës Kushtetuese gjermane për kompetencat e Ba...
77-vjeçari, Fatmir Aliaj tregon për emisionin investigativ...
Klodian Zoto, një nga kokat e inceneratorëve, i dënuar...
Drejtuesi i PD-së për Tiranën, Belind Këlliçi, ka deno...
Në fund të shkurtit të këtij viti ishim në lagjen “Visarjo...
Në sitën e vetting-ut ka ngecur një tjetër proku...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit ka shkarkuar një tjetër proku...
Pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve kaluan në një pr...
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit shkarkoi këtë të hënë n...
Policia e Krujës ka arrestuar një 26-vjeçar me iniciale G....
Zbardhet vjedhja e argjendarisë në Rrugën e Dibrës në Tira...
Gazetari Spartak Koka ka zhvilluar një intervistë me babai...
Gazetari investigativ Artan Hoxha ka folur në lidhje me kë...
Ditën e martë, vendi ynë do të ketë kushte të paqëndru...
Për javën që presim përpara, mbi vendin tonë parashiko...
Prej më shumë se një muaji, ish-të punësuarit në fabrikat ...
Këtë të diel, moti do të jetë i paqëndrueshëm si rezultat ...
Të gjitha problemet, të cilat mund t’i kenë qytetarët ...
Rregulla të reja për emigrantët që jetojnë në Greqi? ...
Vendet e BE-së do të vendosin sanksione ndaj 30 zyrtar...
Pakistani mbeti një nga tri vendet me ajrin më të ndodhur ...
Turmat në veri në Londrës janë mbledhur të hënën në mëngje...
Kur kujtoj sot atë aventurë, thuajse vdekjeprurëse, më...
Lulet e portokalleve janë pjesë e pandashme e çdo oborri t...
Radio “Ngjallja” ka përkujtuar Kryepeshkopin Fan Noli në 5...
Normat e interesit të depozitave u rritën në përmasa të vo...
Sot, më 19 mars 2024, në tregun valutor dollari amerikan b...
Nevoja për punonjës nga ata më pak të kualifikuar deri tek...
2024-a ka nisur negative për pjesën më të madhe të eksport...