Shqipëria dhe Maqedonia/ “Viktimat” e padëshirueshme të konfliktit Makron-Merkel

30 Tetor 2019, 08:45, Blog CNA

Shqipëria dhe Maqedonia/ “Viktimat” e padëshirueshme

Nga Judy Dempsey ?Carnegie Europe?

* E sotmja nuk është një periudhë e mirë për vendet e Ballkanit Perëndimor. Por edhe për përkrahësit e ?më shumë Evropë? në përgjithësi. Që të dyja palët, janë viktimat e padëshirueshme, të një mosmarrëveshjeje të hapur mes presidentit francez Emanuel Makron dhe kancelares gjermane, Angela Merkel.

Kjo grindje nxjerr në pah paaftësinë e BE-së, për të ndjekur politikat e integrimit, zgjerimit dhe ato strategjike. Në publik, raportet mes midis Makron dhe Merkel duken rozë. Në realitet, marrëdhënia mes tyre është bërë aq e tensionuar, sa që janë ndalur reformat e brendshme, dhe zgjerimi i mëtejshëm i bllokut.

Makron dhe Merkel, ndajnë mendime të ndryshme mbi forcimin e euros, me Francën që kërkon një union bankar, diçka që Gjermania e kundërshton. Makron u takua me presidentin rus Vladimir Putin, duke deklaruar se Rusia është thelbësore për sigurinë e Evropës, një mendim ky që nuk ndahet aspak nga Merkel.

Përsa i përket zgjerimit, Gjermania ka mbështetur vazhdimisht zgjerimin e BE-së, ndërsa Franca ka qenë tradicionalisht më skeptike. Tanimë duket se papajtueshmëritë midis Parisit dhe Berlinit, që zgjidheshin gjithnjë me kompromise, po e lënë pezull drejtimin e ardhshëm të Bashkimit Evropian.

Një nga vendet më të prekura nga ky konflikt, është Maqedonia e Veriut. Shkupi besonte se së shpejti mund të niste negociatat e anëtarësimit me BE-në. Ky vend i Ballkanit Perëndimor, nuk kishte përmbushur vetëm kriteret për çeljen e bisedimeve. Ai zgjidhi edhe mosmarrëveshjen e vjetër me Greqinë për çështjen e emrit që mbante.

Pakti historik, e zhbllokoi rrugën e Maqedonisë së Veriut drejt NATO-s dhe BE-së; pasi Greqia kishte vendosur për disa vite me radhë veton. Tani anëtarësimi në NATO është në rrugën e duhur, por nuk vlen e njëjta gjë për BE-në. Gjatë një samitiit të liderëve të BE në datat 17-18 tetor, Makron vuri veton kundër fillimit të bisedimeve të pranimit në BE për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.

Kryeministri maqedonas, njoftoi menjëherë dorëheqjen e tij, dhe shpalli mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Asgjë më shumë sesa këto të fundit, nuk i rikthejnë ?zjarret? e nacionalizmit në këtë pjesë të Ballkanit, në kushtet kur disa parti politike në Maqedoninë e Veriut dhe Greqi, e kundërshtojnë ende marrëveshjen mbi emrin.

Disa vende anëtare të unionit, e mbështesin kundërshtimin e Francës ndaj zgjerimit të mëtejshëm, veçanërisht ndaj Shqipërisë. Argumenti i Makron është se BE, duhet të vendosë fillimisht rregull në shtëpinë e vet, përpara se të pranojë anëtarët e rinj. Dhe për këtë ka argumenta.

Vala anti-liberale në Poloni dhe Hungari, përveç korrupsionit shqetësues në Bullgari, Kroaci, Rumani dhe Sllovaki (as vendet anëtare më të vjetra, nuk janë të imunizura), mund të përdoret lehtësisht si një justifikim shtesë kundër zgjerimit të mëtejshëm.

Dhe kjo situatë, megjithë ndikimet mbresëlënëse të investimeve të huaja, dhe lëvizjes së lirë të punës, kapitalit dhe mallrave, pas pranimit të këtyre vendeve gjatë 15 viteve të fundit. Ndërkohë anëtarësimi ka sjellë përfitime të mëdha të gjithanshme, gjë që shpesh harrohet.

Gjithsesi, për një rajon si Ballkani Perëndimor, që po përpiqet të forcojë sundimin e ligjit, të mbrojë lirinë e mediave, dhe t?i japë fund trafikut të drogës, armëve dhe njerëzve, ka pak entuziazëm midis disa vendeve anëtare të BE-së, për ?importimin? e shteteve të dobëta.

Jo se ato do t?i bashkohen nesër unionit. Bisedimet e pranimit zgjasin me vite. Por ndikimi psikologjik i bisedimeve të tilla, është i rëndësishëm për ndjenjën e këtyre vendeve për t?u ankoruar në BE. Dhe mbi të gjitha, është çështja e besimit:Në vitin 2003, udhëheqësit e BE-së u premtuan këtyre vendeve anëtarësimin në union.

Antipatia e Makron ndaj zgjerimit të mëtejshëm, nuk synon të shënjestrojë Merkelin apo grupin e vendeve nordike, që kundërshtojnë pikëpamjet e tij të guximshme për të ardhmen e Evropës. Ai po përpiqet të gjenerojë një debat shumë të nevojshëm, mbi marrëdhëniet e Evropës me fqinjët.

Ky lloj debati, duhet të bazohet mbi llojin e Evropës që duan vendet anëtare. Mosmarrëveshja për zgjerimin, është e lidhur pikërisht me këtë. Presidenti francez, i ka kaluar 2 vitet e fundit duke ushtruar presion për më shumë integrim në BE. Por Merkel nuk duket se është e interesuar, mbi atë se si BE do të jetë në një periudhë afatshkurtër ose afatgjatë.

Nën udhëheqjen e saj, Gjermania u është bashkuar vendeve të tjera, duke vënë të parat interesat e vendeve anëtare, shpeshherë në kurriz të qeverisë së BE-së, Komisionit Evropian. Dhe kjo është parë tek mbështetja pa rezerva e Merkelit për gazsjellësin rus ?Nord Stream 2?, apo lejimin e gjigandit kinez të telekomunikacionit, Huauei, për të bëjë ofertën e saj për rrjetin 5G të Gjermanisë.

Merkel ka shmangur çdo diskutim strategjik lidhur me drejtimin e Evropës. Gjithçka duket se është në rregull, kur drejtuesit e BE-së sulmojnë Brexit dhe presidentin amerikan, Donald Trump, se po u marrin kohë liderve evropianë, për të diskutuar të ardhmen e Evropës. Por kjo është e pandershme.

Brexit dhe Trump, duhet të jenë në fakt katalizatorët që qeveritë evropiane të ndalojnë së justifikuari, dhe t?i bëjnë vetes pyetjen e vështirë:A është Evropa e gatshme të mbrojë sistemin e saj politik dhe ekonomik, dhe të veprojë në mënyrë strategjike?

Me pak fjalë, çështja e zgjerimit mbetet e ngrirë, dhe BE është ende në ?autobus?, përveçse nëse komisioni i ardhshëm nën Ursula von der Lejen, mund të ndryshojë qasjen. Rusia dhe Kina, tashmë aktorë ekonomikë, politikë përçarës në Evropë, mund të ngushëllohen nga kjo situatë. Me siguri, Berlini dhe Parisi e kuptojnë shumë mire këtë gjë./ Përshtatur nga CNA.al