9 superstitions that Albanians are very afraid of, but still believe
Many superstitions stem from the same human trait that mak...
It has happened to everyone at least once that they talk out loud to themselves, perhaps in a very stressful moment. Some do it to convince themselves of something, others just to review a delicate discussion that sooner or later you will have to have with someone, and others to memorize information better.
In fact, there is nothing strange about this phenomenon. Because it is nothing but the exit from the so-called "internal discourse", the most common way in which our thoughts take shape, which are often expressed in words.
Në kokën tonë diskutimi është i vazhdueshëm:“Të bëj këtë apo atë?”, “Do dal së shpejti, duhet të marr ombrellën” etj. Nga këta shembuj kuptojmë se cili është zakonisht synimi i të folurit me veten:t’i japësh vetes udhëzime dhe të kujtosh më mirë diçka.
Dhe nuk është për t’u habitur nëse ky ligjërim na vjen herë pas here në buzë në mënyrë të pavullnetshme, dhe bëhet i dëgjueshëm edhe për të tjerët:kjo do të thotë se nuk aktivizohet (ose aktivizohet vetëm pjesërisht) mekanizmi cerebral i cili në këto raste pengon artikulimin e fjalëve.
Në fakt, duke vëzhguar përmes rezonancës magnetike një tru që mendon, grupe të ndryshme kërkimore kanë vëzhguar zonat e lidhura me lëvizjen e muskujve që na lejojnë të flasim edhe nëse individi që mendon qëndron më pas në heshtje, duke pasur parasysh se lëvizja bllokohet në zona të tjera të trurit.
Por ka raste që në periudha stresi, ky mekanizëm nuk funksionon më së miri, ndaj mendimet “dalin” në një formë fjalimi të vërtetë. Një fenomen, në të cilin dallimet individuale janë shumë të theksuara:ka nga ata që e gjejnë veten shumë rrallë duke folur me veten, dhe të tjerë që e bëjnë këtë praktikisht çdo ditë, pa dëshmuar asgjë anormale.
Të folurit me vete është studiuar nga shkencëtarët për shumë vite. Gati një shekull më parë, psikologu Lev Vigocki, ishte i pari që vuri re se të folurit me veten zhvillohet së bashku me të folurit normal. Pra rreth moshës 2 ose 3 vjeç, fëmijët fillojnë të flasin me veten gjatë lojërave, dhe pastaj gradualisht ndalojnë së bëri këtë.
Gjithsesi ata vazhdojnë t’i thonë gjëra vetes gjatë gjithë jetës së tyre. Gjatë këtyre bisedave me veten, të vegjlit ashtu si të rriturit, i japin njëri-tjetrit udhëzime dhe e inkurajojnë veten, ndoshta duke përsëritur frazat që kanë dëgjuar nga prindërit ose mësuesit e tyre.
Por të paktën tek të rriturit, të folurit e brendshëm nuk është gjithmonë i qëllimshëm. Në disa eksperimente me imazhin e trurit, të kryera nga Çarls Fernihaug nga Universiteti Durham në Britaninë e Madhe mbi një grup vullnetarësh, të cilët u pyetën rastësisht se çfarë po mendonin ndërsa ishin brenda një aparati MRI, është vënë re se në disa raste rajonet e hemisferës së majtë (përfshirë zonën e Brokës dhe lobulin parietal inferior) janë normalisht të lidhura me emetimin e gjuhës “aktive” së bashku me mendimet.
Por në të tjerat u aktivizuan më shumë rajone të trurit, që lidhen zakonisht me perceptimet dëgjimore. Në rastin e parë vullnetarët deklaruan se po mendonin qëllimisht diçka, ndërsa në të dytin ata po “dëgjonin” kryesisht mendimet e tyre ndërsa mendja endet e lirë (një situatë që ndodh kryesisht gjatë pushimit, dhe që përfshin rrjete nervore të ndryshme nga ato të të folurit të brendshëm të qëllimshëm).
Prandaj, mekanizmi me të cilin shprehet zëri ynë i brendshëm është më kompleks se sa kishte supozuar dikur Vigocki. Për më tepër, një studim nga Geri Openhajm dhe Gerri Dell nga Universiteti i Ilinoisit, SHBA, ka treguar se ndonjëherë të folurit e brendshëm është shumë i ngjashëm me një seri fjalësh të heshtura, ndërsa herë të tjera është shumë më abstrakt dhe nuk i ka të gjitha tiparet e të folurit normalisht me dikë.
Tek e fundit, studimet e Fernihaug kanë treguar se të paktën 60 për qind e njerëzve raportojnë se fjalimi i tyre i brendshëm është më shumë një dialog midis tyre, dhe një “zë” tjetër, ndaj ai mund të quhet monolog. Kjo ndodh sepse, përveçse ka një rol të rëndësishëm në rregullimin e sjelljes (për shembull, është thelbësor tek vetëkontrolli, siç është dëshmuar nga disa studiues në Universitetin e Torontos, Kanada), fjalimi i brendshëm shërben gjithashtu për të motivuar veten kur dikush duhet të bëjë diçka.
Për këtë mjafton të mendoni për atletët që kapen shpesh nga kamerat duke folur me veten për të inkurajuar veten dhe për të rishikuar mendërisht lëvizjet e nevojshme për performancën. Në këto raste ne dëgjojmë “zërin” e dikujt afër nesh (duke menduar për shembull këshillën e një trajneri).
Për më tepër, çfarëdolloj forme që të marrë (dialog ose monolog), zëri ynë i brendshëm duket se ka një rëndësi të madhe sepse na bërë të vetëdijshëm se kush jemi si individë. “Të folurit e brendshëm na lejon të analizojmë verbalisht emocionet, motivimet, impulset dhe modelet tona të sjelljes, duke sjellë në ndërgjegje atë që do të mbetej e zhytur në nënndërgjegje”- mendon psikologu Alen Morin, i Universitetit Maunt Rojal në Kalgari (Kanada).
Etan Kros, neurolog eksperimental dhe themelues i laboratorit mbi emocionet dhe vetëkontrollin në Universitetin e Miçiganit, SHBA, thotë se të folurit e brendshëm është pikërisht mekanizmi që qëndron në themel të praktikave të lashta si lutja e heshtur dhe meditimi.
Por funksioni më i rëndësishëm i të folurit të brendshëm, mbetet bërja më efikase e kujtesës së punës, sepse na lejon të bëjmë të gjitha gjërat e vogla të përditshme. Antropologu britanik Endrju Irving “përgjoi” mendjet e mbi 100 njujorkezëve për 14 muaj me radhë.
Ai u kërkoi njerëzve që takonte rastësisht në rrugë të regjistronin në një magnetofon atë që po mendonin në atë moment. Në këtë mënyrë, ai zbuloi se disa prej tyre mendonin aty për aty për gjërat. Ndërsa shumë të tjerë reflektuan mbi ngjarjet e kaluara, duke qenë në gjendje të thoshin me vete se çfarë do të bënin në të ardhmen (për shembull të ngushëllonin një mik që kishte marrë lajme të këqija).
The inner voice works thanks to what is called the phonological loop, that is, a kind of "inner ear" that allows us to memorize what is said around us, and which is equipped with a voice (always inner), which prompts us to repeat it in mind.
A very fast mechanism: it is estimated that this type of thinking continues at the speed of 4000 words per minute (for comparison, the best speakers manage to say 300-400 words). This mechanism develops since childhood when you talk out loud to yourself./ Adapted from CNA.al
Many superstitions stem from the same human trait that mak...
The weather is slowly changing on Jupiter and Uranus, accord...
When it comes to skin care, most of us know very well that...
All over the world cities are growing faster and faster, a...
"Earth Hour" is a worldwide movement organized by the Worl...
Vera në Europë ka një tjetër ndjesi. Ajo është elegante, e...
Have you ever slept or slept with wet hair? Well very wron...
There is reason for optimism in the latest report on w...
It's natural to think that snoring is a result of what's g...
The beard has always been a symbol of power and authority....
The defining feature of our world is life. As far as w...
As we know, time passes and wrinkles form on the face. But...
I've had a phobia of cockroaches since I was about 10 ...
It probably happens often that your wallet is empty before...
Aplikimi i parfumit është si qershia mbi tortë kur përgati...
Që në kohët antike, tempulli i 14 Marsit, Festa e Ditës së...
You are walking along a busy road to work. Pass a stre...
According to the results of the study by the Universities ...
One of the typical problems that many people report with l...
Scientists studying a variety of bacteria responsible for ...
Ekspertët e opozitës, në materialet e tyre hulumtuese ...
CNA reported about a month ago that Tirana municipalit...
Mariglen Qato, the director of Erion Veliajt, arrested thi...
A citizen complained in Fiks Fare that, after visiting an ...
Another prosecutor got stuck in the vetting sieve. ...
The Special Appeals Panel dismissed another prosecutor. T...
The assets of judges and prosecutors went through a st...
The Independent Qualification Commission dismissed the pro...
The police have issued an official announcement regarding ...
Në zbatim të ligjit Nr. 10 192, datë 03.12.2009, “Për Para...
Avokati Andrea Zotaj, pjesë e Dhomës së Avokatisë në Gjiro...
An apartment was engulfed in flames this Thursday afternoo...
On Friday, our country will continue to be affected by per...
Ditën e enjte ynë do të vijojë të ndikohet nga kushte të p...
Institucionet e menaxhimit të shëndetit publik u vunë ...
Për ditën e Mërkurë vendi ynë do të vijojë të jetë nën...
Në kuadër të rotacionit të madh në postet diplomatike ...
Since February, shops in Germany are filled with chocolate...
Një tërmet me magnitudë 5.9 i shkallës Rihter ka godit...
Former US Senator Joe Lieberman, who was very close to the...
This Wednesday evening, the premiere "Tirana from the Air"...
The second Albanian school after Korça was opened in Pogra...
Berti has been my best friend. Even narrower than when he ...
Gjergji ka konkuruar në një nga festivalet të këngës së le...
Deficiti i llogarisë korrente preku vlerën më të ulët hist...
Sot, më 29 mars 2024, në tregun valutor, dollari amerikan ...
The month of February has not been good for savings deposi...
The "Railway Transport" program had 4.1 billion ALL of...