Sculptor Gëzim Muriqi comes with the "resurrection" of Skënderbeu/ Vataj: In front of him is history that needs to be rewritten
Journalist Albert Vataj has shown the latest sculptur...
Shkencëtarët nxorën nga flokët e Bethovenit sekuencën e tij gjenetike për të hulumtuar rreth problemeve të tij të shumta shëndetësore. Flokët që ruheshin në një muze në Gjermani treguan arsyet e mundshme të vdekjes së tij. Përbërja gjenetike e Bethovenit tregoi se ishte shumë i rrezikuar nga sëmundja e mëlçisë dhe ishte i infektuar me hepatitin B. Këta faktorë, së bashku me konsumin e rregullt të alkoolit, ndoshta shkaktuan vdekjen e tij në moshën 56 vjeçare.
Kompozitori me famë botërore Ludvig van Bethoven njihej edhe për shëndetin e tij jo të mirë. Tashmë shkencëtarët gjermanë dhe britanikë kanë nxjerrë ADN-në nga një tufë e flokëve të tij që ruhet në një muze në Bon, të Gjermanisë. Ata besojnë se mund të kenë zbuluar nga se vdiq kompozitori. Bethoveni kaloi dekada të tëra me probleme shëndetësore, që nga probleme të rënda të aparatit tretës dhe deri tek humbja e dëgjimit që e la atë të shurdhër.
“Nuk arritëm të gjejmë një shkak gjenetik për humbjen e dëgjimit. Nuk ka variante të dëmshme të gjeneve që mund të kenë sjellë humbjen e dëgjimit”, thotë studiuesi Tristan Begg.
Vetë kompozitori pati shkruar se dëshironte që doktorët t’i studionin problemet e tij shëndetësore pas vdekjes.
“Me Bethovenin në veçanti, është rasti kur sëmundjet kufizuan shumë krijimtarinë e tij. Dhe për mjekët ka qenë gjithnjë mister se çfarë fshihej pas kësaj”, thotë Axel Schmidt, ekspert i gjenetikës në Spitalin Universitar të Bonit.
Nga ADN-ja e nxjerrë nga flokët e ruajtura në muze, shkencëtarët nuk arritën të gjejnë shenja të sakta se çfarë shkaktoi humbjen e dëgjimit, apo problemet e tij me aparatin tretës.
Por, ata konstatuan një faktor të rëndësishëm për shfaqjen e sëmundjes së mëlçisë, së bashku me shenjat se kompozitori ishte infektuar me hepatitin B në muajt përpara vdekjes së tij.
Të kombinuara me konsumin e rregullt të alkoolit, të dokumentuar në “librat e dialogimit” që ai përdorte për të komunikuar pasi humbi dëgjimin, këta faktorë duken se mjaftuan për të shkaktuar ndalimin e funksionimit të mëlçisë së Bethovenit dhe për rrjedhojë vdekjen e tij.
“Pra kemi sëmundjen e mëlçisë që iu zhvillua për gjashtë apo shtatë vitet e fundit të jetës së tij. E dokumentuar fillimisht në vitin 1821 me një verdhëzë që zgjati dy muaj, dhe që ndoshta rishfaqet në dimrin e vitit 1824-1825, si dhe me rrjedhjen e shumtë të gjakut nga hundët, të cilën ai e ka përshkruar. Në pranverën e vitit 1825, ai përshkruan se si i doli një sasi të madhe gjaku nga rrugët e frymëmarrjes, dhe kjo është ndoshta një tregues i cerozës dhe përparimit të mëtejshëm të sëmundjes së mëlçisë”, thotë zoti Begg.
Rezultatet e diagnostikimit të tij pas vdekjes nëpërmjet ADN-së u publikuan në një studim në revistën Current Biology.
“Nuk e njohim veprën e tij pa sëmundjen e tij. Nuk dimë se si do të kishte qenë nëse nuk do të ishte i sëmurë. Sëmundjet e Bethovenit janë pjesë e mitit të Bethovenit. Pra, në imagjinatën tonë, ai mund t’i krijonte këto vepra vetëm nëse ishte i sëmurë. Kjo është gjithashtu pjesë e mitit të artistit - se sa më i sëmurë të jetë, aq më produktiv ai bëhet në shprehjen e tij artistike”, thotë Julia Ronge, përgjegjëse në shtëpinë muze të Beethovenit.
Fama e Ludvig van Bethovenit është vërtet monumentale. Simfonia e tij e 9-të është më e preferuara në ceremonitë shtetërore në mbarë botën, dhe simfonia e tij dramatike numër 5 është ndoshta ndër pjesët më të famshme në historinë e muzikës botërore./ VOA
Journalist Albert Vataj has shown the latest sculptur...
The announcement of the Vjosa National Park is opening new...
Sekretari i Vatikanit për Marrëdhëniet me Shtetet dhe Orga...
The prestigious American magazine "Time" has dedicated an ...
Today, the Vjosa River in Albania, one of the last wild ri...
The writer from Kosovo, Arbron Gashi, has presented hi...
Aktori Florjan Binaj ka reaguar për lajmin e shpalljes...
On Sunday, the Oscar award ceremony for the best Hollywood...
Nuk shkriu, dimër as verë, ai “top bore”, qysh në vitin 19...
A documentary dedicated to the values of the province of S...
The well-known poet, Hamit Aliaj, has passed away at t...
The well-known doctor Vasil Llajo has been awarded a c...
Ishte koha kur s'kishim shumë mundësi të mbështesnim s...
Well-known soprano Inva Mula and soloist Gjergj Suliot...
Ndahet nga jeta në moshën 77-vjeçare gazetari i njohur shq...
579 years ago, on March 2, 1444, in the cathedral of the c...
On March 2, 1900, Sejfulla Malëshova was born, who was the...
Journalist Luan Rama has announced that the poet and autho...
The next usurper appears from Shkodra. His name is Agron L...
In one of his endless parties, Gjergji "punished" me by sa...
77-year-old Fatmir Aliaj tells the investigative show "Sto...
Klodian Zoto, one of the heads of the incinerators, co...
The leader of the DP for Tirana, Belind Këlliçi, has d...
At the end of February this year, we were in the "Visarjon...
Another prosecutor got stuck in the vetting sieve. ...
The Special Appeals Panel dismissed another prosecutor. T...
The assets of judges and prosecutors went through a st...
The Independent Qualification Commission dismissed the pro...
Gazetari Spartak Koka ka zhvilluar një intervistë me babai...
Gazetari investigativ Artan Hoxha ka folur në lidhje me kë...
The next request for the extradition of the most wanted pe...
Policia ka gjetur trupin e pajetë të foshnjes që u hodh në...
On Tuesday, our country will have unstable atmospheric...
For the week ahead, mostly stable weather is predicted...
For more than a month, former employees in fashion factori...
This Sunday, the weather will be unsettled as a result of ...
South Korean leader Kim Jong Un has overseen military dril...
NATO Secretary General Jens Stoltenberg said that the pres...
The extreme heat has "scorched" Rio De Janeiro. Record hig...
DASH has declared non grata three officials from the Balka...
Crowds gathered in north London on Monday morning to see a...
When I remember that near-death adventure today, my fl...
Lulet e portokalleve janë pjesë e pandashme e çdo oborri t...
Radio "Njjallja" has commemorated Archbishop Fan Noli on t...
Interest rates on deposits increased by a small amount for...
Today, March 19, 2024, in the foreign exchange market, the...
The need for workers from the least qualified to the highl...
2024 has started negatively for the majority of Albanian e...