Viti i zymtë 1672: Kur holandezët vranë dhe hëngrën kryeministrin e tyre
Në fundin e mbrëmjes së 20 gushtit 1672, vëllezërit De Vit u...
Ndonëse është e pamundur që të listohen të gjitha shpikjet që ndryshuan historinë e botës tonë, disa spikasin si më transformuese se të tjerat. Lista e shpikjeve që e kanë ndryshuar dhe ndryshojnë jetën e njeriut është praktikisht e pafundme, por ja cilat janë 5 prej tyre që e revolucionarizuan njerëzimin:
Disa njerëz e konsiderojnë rrotën si shpikjen më të madhe të të gjitha kohërave. Koncepti i një cilindri rrotullues nuk ishte i pamundur që të imagjinohej nga njeriu i lashtë, por ishte sfidues për t?u prodhuar. Që ai të funksiononte, nevojitej një bosht fiks.
Dhe për të prodhuar një bosht fiks me një rrotë që rrotullohej, vrimat në rrotë dhe skajet e boshtit duhej të ishin të lëmuara dhe të rrumbullakëta. Për të siguruar rrotullim të mirë, boshteve u nevojitej vetëm shtrëngimi i duhur për t?u përshtatur saktë në vrimat e rrotave.
Në kohën kur rrota u krijua nga populli sumerian në Mesopotami, ishin shpikur tashmë thurja e shportave, gjilpërat për qepje, pëlhura e endur dhe varkat për lundrim në ujë. Shpikja e rrotës çoi në risi të tjera, përfshirë ndërtimin e karrocave të para, të cilat e ndryshuan mënyrën se si jetonin, punonin dhe udhëtonin njerëzit. Përparime të tjera të rëndësishme si mullinjtë me ujë dhe erë, dhe anijet me motor me avull, i detyrohen po ashtu ndërtimit të rrotës.
Ashensori
Mekanizmat për transportin vertikal të objekteve datojnë mijëra vjet më parë. Në vitin 236 Para Krishtit, matematikani grek Arkimedi krijoi një ashensor rudimentar, që funksiononte me përdorimin e litarëve, rrotullave dhe një kapëse.
Në Romën e lashtë, kafshët e egra që mbaheshin nën arenën e famshme të Koloseut, dërgoheshin në arenë përmes një serie prej deri 28 ashensorësh, ku secili mund të mbante një peshë prej 270 kg, dhe kërkonte angazhimin e 8 burrave për të funksionuar.
Ashensori siç e njohim sot u krijua në vitin 1854, kur Elisha Otis prodhoi një ashensor me një pajisje sigurie. Shpikja e tij parandaloi rrëzimin e ashensorëve, nëse këputej ndonjë nga zinxhirët apo kavot mbajtëse. Projektet e kompanisë së tij ishin novatore për kohën, dhe kompania Otis vazhdon edhe sot të jetë lidere në industrinë e ashensorëve.
Shtypshkronja
Megjithëse Johanes Gutenberg është sinonimi i shtypshkronjës, ai nuk ishte i pari që e përdori një pajisje të tillë për të krijuar materiale të shtypura. Teksti më i vjetër i njohur i shtypur ishte një rrotull budiste e prodhuar në Kinë, duke përdorur metodën e shtypjes në bllok.
Por në vitin 1436, Gutenbergu e rafinoi procesin në mënyrë të tillë që ndryshoi përgjithmonë historinë. Shtypshkronja e Gutenberg përdorte blloqe metalike, ku secila shkronjë kishte bllokun e vet, dhe u krijuan kallëpe për të prodhuar shumë blloqe të secilës shkronjë.
Arritja e tij më e madhe ishte përdorimi i shtypshkronjës së tij për të prodhuar 200 kopje të Biblës brenda 3 viteve, gjë që ishte jashtëzakonisht e shpejtë për kohën. Shpikja e Gutenberg nuk u vlerësua plotësisht gjatë jetës së tij, dhe ai vdiq i varfër, teksa kreditorët e
tij ia morën pajisjet. Por pas vdekjes së tij, shtypshkronja u fut gjerësisht në përdorim, librat, broshurat dhe letrat u bënë më të arritshme dhe të përballueshme, dhe alfabetizimi i evropianëve u zgjerua përtej elitave të shoqërisë.
Vaksina
Koncepti i vaksinimit është një ide e vjetër. Ajo shkon prapa në kohë tek murgjit budistë, që pinin helmin e gjarpërinjve. Ndërkohë njerëzit në Kinën e shekullit XVII-të, e ekspozonin qëllimisht veten ndaj lisë së lopës në përpjekje për t`u mbrojtur kundër lisë, një sëmundje e ngjashme me të parën, por shumë më vdekjeprurëse.
Por ishte doktori britanik Eduard Xhener, një pionier në fushën e vaksinologjisë, ai që zhvilloi vaksinën e tij kundër lisë në vitin 1796. Pak më vonë, mikrobiologu francez Lui Pastër arriti përparime të tjera në këtë fushë, duke zhvilluar vaksinat kundër kolerës, antraksit dhe tërbimit.
Deri në vitin 1970, kishte vaksina të veçanta për të trajtuar fruthin vdekjeprurës, shytat dhe rubeolën. Në vitin 1971, mikrobiologu amerikan Moris Hilman i kombinoi ato në një vaksine të vetme (MMR). Hilman zhvilloi më shumë se 40 vaksina gjatë karrierës së tij, përfshirë ato për hepatitin A dhe B, meningjitin, pneumoninë etj. Shpikja dhe evolucioni i vaksinave kanë shpëtuar jetë të panumërta në mbarë botën.
Kompjuteri
Është e vështirë të mendosh për një aspekt të shoqërisë moderne, që nuk është ndikuar nga kompjuteri. Edhe pse shumë njerëz kontribuuan në atë që ne e quajmë kompjuter, disa mendje të shkëlqyera janë veçanërisht të rëndësishme. Ideja e një kompjuteri dixhital automatik daton që nga mrekullia matematikore e Çarls Babeixh.
Ai parashikoi një pajisje që mund të ekzekutonte operacione matematikore dhe që do të përfshinte një njësi memorie. Ideja e tij, e quajtur motori analitik, përfshinte elementë të kompjuterëve aktualë. Një hap i madh përpara ndodhi në vitin 1946, falë Xhon Moshli dhe Xh.Presper Ekert.
Këta dy shkencëtarë të Universitetittë Pensilvanisë krijuan kompjuterin e parë për përdorim të përgjithshëm – Integratorin dhe Kompjuterin Elektronik Numerik (ENIAC). Moshli dhe Ekert u larguan nga universiteti për shkak të një mosmarrëveshje mbi patentën e shpikjes dhe krijuan kompaninë e tyre. Është e rëndësishme të theksohet se megjithëse ato nuk janë aq të njohura, kontributet e 6 programueseve femra ishin thelbësore për suksesin e ENIAC./discovermagazine.com-Përshtatur nga CNA.al
Në fundin e mbrëmjes së 20 gushtit 1672, vëllezërit De Vit u...
Të gjithë e njohin personazhin Xhejms Bond. Një krijesë e sh...
Nëse do të lexoni disa nga faktet mbi jetën e Hoakin Guzman ...
“Der Spiegel”Është një eksperiment i madh politik. Gati 300 ...
Kompanitë në pronësi të Bill Gates dhe Warren Buffett planif...
Nga Iva Vukushic “The Conversation”Çerekshekulli që prej për...
Polonia paralajmëron për një përshkallëzim të mundshëm të ar...
Nga Ismael Ćidić, Vesko Garçevic & Drilon S.Gashi “Just Secu...
Nga Paula Schaap “Live Science”Presidentët amerikanë janë me...
Gjatë 18 sezoneve të fundit, ndjekësit e shfaqjes televizive...
Nga Paul Roderick Gregory “The Hill”Në korrikun e këtij viti...
Nga Hal Brands “American Enterprise Institute”Ka ardhur koha...
Nga Betsy Weatherhead “The Conversation”Ndërsa Konferenca e ...
Shkencëtarët kanë identifikuar karakteristikat, të cilat mun...
Nga Serge Schmemann “The New York Times” Shumë kohë më parë,...
Nga Luke Kemp “BBC”Në vitin 1995, sekti i Apokalipsit në Jap...
Ekstremistët serbë dhe kroatë duan të shpërbëjnë shtetin bos...
Nga Michael Rubin“19 FortyFive”Në fjalimin e tij të parë mad...
Nga Cornelius Hhirsch & Ashleigh Furlong “Politico.eu”Në Evr...
Një epokë po përfundon edhe për Francën kur Presidenti Macro...
CNA denoncoi rreth një muaj më parë se zyrtarët e bash...
Mariglen Qato, drejtori i Erion Veliajt, i arrestuar këtë ...
Një qytetare u ankua në Fiks Fare se, pasi bëri një vizitë...
CNA denoncoi dy ditë më parë propagandën e kryebashkiakut ...
Në sitën e vetting-ut ka ngecur një tjetër proku...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit ka shkarkuar një tjetër proku...
Pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve kaluan në një pr...
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit shkarkoi këtë të hënë n...
Në zbatim të ligjit Nr. 10 192, datë 03.12.2009, “Për Para...
Avokati Andrea Zotaj, pjesë e Dhomës së Avokatisë në Gjiro...
Një apartament është përfshirë nga flakët pasditen e kësaj...
Gjykata ka lënë në burg ish-policen e burgjeve, D.H., e ci...
Ditën e premte vendi ynë do të vijojë të ndikohet nga kush...
Ditën e enjte vendi ynë do të vijojë të ndikohet nga kusht...
Institucionet e menaxhimit të shëndetit publik u vunë ...
Për ditën e mërkurë vendi ynë do të vijojë të jetë nën...
Një tërmet me magnitudë 5.9 e shkallës Rihter ka godit...
Ish-senatori amerikan Joe Lieberman, i cili ishte shumë pr...
Nju Jork – Ish Presidenti Donald Trump kritikoi të mërkurë...
Për herë të parë prej 27 vjetësh, qeveria e Shteteve të Ba...
Mbrëmjen e kësaj të mërkure është transmetuar premiera “Ti...
"Mësonjëtorja e dytë Shqipe" pas Korçës është hapur në Pog...
Berti ka qënë shoku im më i mirë. Edhe më i ngushtë paçka ...
Gjergji ka konkuruar në një nga festivalet të këngës së le...
Sot, më 29 mars 2024, në tregun valutor, dollari amerikan ...
Kredia e re për ekonominë u rrit me ritme të larta edh...
Muaji shkurt nuk ka qenë i mbarë për kursimet e depozituar...
Programi i “Transportit Hekurudhor” kishte 4.1 miliard...