EMRAT/ Të gjithë drejtorët dhe zyrtarët e Erion Veliajt që janë arrestuar
Të enjten, pas hetimeve të SPAK-ut, u arrestuan 3 drej...
Të enjten, pas hetimeve të SPAK-ut, u arrestuan 3 drej...
Nga Cristina Brown “Corriere della Sera”
Të porsalindurit zgjohen në çdo kohë. Fëmijët zgjohen dhe thërrasin mamin dhe babin në mesin e natës. Adoleshentët nuk duan që të flenë fare. Ndërsa të moshuarit e kanë të vështirë të flenë mirë. Ne e kalojmë rreth 1/3 e jetës sonë duke fjetur dhe një pjesë e madhe e shëndetit tonë varet nga cilësia e gjumit.
Kjo sepse pushimi është i rëndësishëm për rregullimin e funksioneve neuroendokrine, imune, kardiovaskulare dhe shumë më tepër se kaq. Por pse ndryshojnë modelet tona të gjumit me kalimin e moshës? “Pushimi gjatë natës nuk është një fenomen statik, por dinamik, dhe fiziologjia e tij mund të ndryshojë në lidhje me gjininë dhe moshën, dhe duke u ndikuar nga faktorët hormonalë dhe nga gjendja shëndetësore”, - thotë Luixhi Strambi, profesor i neurologjisë në Univesitetin Vita-Salute San Raffaele në Milano.
Gjeni i “orës”, drita dhe temperatura e trupit janë 3 elementët që rregullojnë mekanizmin cirkadian (gjumë-zgjim) dhe procesin e homeostazës (ekuilibrin e organizmit në lidhje me mjedisin). E para është kryesisht e përcaktuar gjenetikisht dhe është ora e brendshme biologjike që na tregon kur të flemë dhe kur të ngrihemi.
Drita e pengon çlirimin e melatoninës (hormoni që e përgatit trupin për gjumë). Për këtë arsye që të lehtësonin fjetjen duhet të krijoni një mjedis të errët. Së fundi, temperatura e trupit, e lidhur ngushtë me gjendjen e biovigjilencës, ka ritmin e vet cirkadian, me një kulm minimal rreth orës 3.30 të mëngjesit dhe maksimumin në orën 15.30 të pasdites.
Orët ideale të gjumit për të sapolindurit
Të porsalindurit nuk ndjekin fazat tipike të gjumit si të rriturit. Ata fillojnë të pushojnë në mënyrë aktive (me një fazë shumë të ngjashme me gjumin REM, në të cilën ëndërrojmë) dhe më pas vazhdojnë me një gjumë më të qetë. Një foshnje e lindur para kohe mund të përfundojë ciklin e gjumit në gjysmën e kohës së një të rrituri. Proceset cirkadiane dhe homeostatike zhvillohen gradualisht dhe brenda 6 muajve, “ora e brendshme” duhet të konsolidohet si duhet dhe të sinkronizohet me botën përreth.
Sa duhet të flenë fëmijët
Ndërsa të vegjlit kalojnë 50 për qind të gjumit në një gjendje të ngjashme me fazën REM, ajo kohë reduktohet në 25 për qind në moshën 2-vjeçare. Te fëmijët më të rritur, alternimi ciklik i gjumit jo-REM dhe gjumit REM është më i shkurtër se ai i të rriturve dhe zgjat 50-60 minuta përkundrejt 90-100 minuta.
Kjo është arsyeja pse fëmija mund të zgjohet edhe pas vetëm 1 ore gjumë, kur cikli përfundon dhe gjumi bëhet më i brishtë”, - thotë Strambi. Krijimi i një rutine të saktë duke shkuar gjithmonë në shtrat në të njëjtën kohë, duke shmangur dritat, dhe mbajtur televizorin larg dhomës së gjumit janë një strategji që mund të ndihmojnë në menaxhimin e duhur të gjumit.
Orët ideale të gjumit për adoleshentët (dhe pse ata nuk i përmbahen asaj)
Ndryshimi më dramatik i gjumit ndodh gjatë adoleshencës. Dhe jo vetëm për bisedat dhe angazhimet sociale, të cilat kontribuojnë edhe në vonimin e kohës së shkuarjes në shtrat.
“Për arsye fiziologjike, melatonina çlirohet më vonë tek adoleshentët, dhe në atë moshë priremi të rrimë shumë zgjuar. Në një studim që nuk e kemi publikuar ende, i kryer së bashku me Universitetin e Insubrias mbi nxënësit nga Varese dhe provinca e tij, tregoi se adoleshentët flenë 6-6.5 orë përkundrejt mesatares së rekomanduar prej 9 orësh. Një fakt shumë shqetësues që ka pasoja në aspektin e aftësive konjitive.
Orët e gjumit të nevojshme për të rriturit
Pas moshës 20-vjeçare, ora biologjike konsolidohet dhe ky është momenti në të cilin bëhet më e qartë nëse një individ pëlqen të flejë vonë apo të zgjohet herët në mëngjes. Edhe pse gjumi ndikohet nga një individualiteti ekstrem, për shumicën e njerëzve, gjumi i mirë është i barabartë me 7-8 orë në natë.
Megjithatë, kjo është pikërisht periudha e angazhimeve të mëdha sociale, familjare dhe të punës dhe shumë raportojnë vështirësinë për të arritur pushimin e rekomanduar. Dhe kompensimi me më shumë gjumë në fundjavës nuk duket një ide e mirë. Sepse vërtet pushoni më shumë, por në fakt zgjoheni më keq, sepse koha shtesë përbëhet nga gjumi REM, ku truri është në një aktivitet të madh.
Orët ideale të gjumit për të moshuarit
Të moshuarit ndiejnë zakonisht nevojën për t’i paraprirë me 1-2 orë orarit të gjumit. Me kalimin e moshës, kulmi minimal i temperaturës së trupit (kur truri është më pak aktiv) është i zhvendosur me disa orë. “Me kalimin e viteve, gjumi ndryshon, ai bëhet më i fragmentuar dhe i brishtë, gjumi i thellë reduktohet. Por kjo është diçka fiziologjike. Në moshën 80-vjecare nuk mund të flesh sikur je në të 20-at dhe është shumë e zakonshme të zgjohesh në agim pa mundur të flesh më”- përfundon eksperti./ Përshtatur nga CNA.al
Ushqimet tradicionale të dietës së Mesdheut mund të ulin r...
Ka nisur rimbursimi i fishave për matjen e glicemisë p...
Shirli Hods, 106 vjeçe, nuk e ka takuar fizikisht motr...
Gurët në veshka janë një ndër faktorët që ndikojnë më së s...
Presioni i gjakut është një nga treguesit më të rëndës...
Larja e dhëmbëve para gjumit jo vetëm që i bën dhëmbët tan...
Duke përdorur të dhëna nga 100 spitalet në SHBA, studiuesi...
Një numër në rritje i studimeve mbështesin se lidhjet e fo...
Ndërsa vazhdojmë jetën tonë të përditshme, të gjithë n...
Është e zakonshme të hani ushqime të ndryshme natën vonë, ...
Spitali Memorial Rajonal Fier është spitali i parë pub...
Sëmundjet autoimune i referohen sëmundjeve ku vetë trupi rea...
Vaji i ullirit është padiskutim mbreti i tryezës dhe një p...
Ministria e Shëndetësisë ka bërë me dije se janë kryer 310...
Venat varikoze ose të njohura ndryshe si variçet janë aq s...
Edhe pse mund të mos jeni në dijeni se e bëni këtë, gë...
Eksperti i Shëndetit Publik, Erion Dasho ka reaguar me ton...
Epidemiologu Alban Ylli ka paralajmëruar qytetarët se ende...
Përmes proceseve të digjitalizimit, 11.2 milionë aplikimev...
Ministrja e Shëndetësisë, Ogerta Manastirliu, ka folur...
CNA denoncoi rreth një muaj më parë se zyrtarët e bash...
Mariglen Qato, drejtori i Erion Veliajt, i arrestuar këtë ...
Një qytetare u ankua në Fiks Fare se, pasi bëri një vizitë...
CNA denoncoi dy ditë më parë propagandën e kryebashkiakut ...
Në sitën e vetting-ut ka ngecur një tjetër proku...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit ka shkarkuar një tjetër proku...
Pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve kaluan në një pr...
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit shkarkoi këtë të hënë n...
Avokati Andrea Zotaj, pjesë e Dhomës së Avokatisë në Gjiro...
Një apartament është përfshirë nga flakët pasditen e kësaj...
Gjykata ka lënë në burg ish-policen e burgjeve, D.H., e ci...
Arrestohet në Pogradec një shtetas italian, i cili tra...
Ditën e premte vendi ynë do të vijojë të ndikohet nga kush...
Ditën e enjte vendi ynë do të vijojë të ndikohet nga kusht...
Institucionet e menaxhimit të shëndetit publik u vunë ...
Për ditën e mërkurë vendi ynë do të vijojë të jetë nën...
Ish-senatori amerikan Joe Lieberman, i cili ishte shumë pr...
Nju Jork – Ish Presidenti Donald Trump kritikoi të mërkurë...
Për herë të parë prej 27 vjetësh, qeveria e Shteteve të Ba...
Rusia është vënë në përpjekje për një seancë të Këshillit ...
Mbrëmjen e kësaj të mërkure është transmetuar premiera “Ti...
"Mësonjëtorja e dytë Shqipe" pas Korçës është hapur në Pog...
Berti ka qënë shoku im më i mirë. Edhe më i ngushtë paçka ...
Gjergji ka konkuruar në një nga festivalet të këngës së le...
Sot, më 29 mars 2024, në tregun valutor, dollari amerikan ...
Kredia e re për ekonominë u rrit me ritme të larta edh...
Muaji shkurt nuk ka qenë i mbarë për kursimet e depozituar...
Programi i “Transportit Hekurudhor” kishte 4.1 miliard...