How is chocolate made?
Chocolate is produced from Teobroma cocoa beans, a sma...
The effects of the climate crisis range from increased anxiety, to the escalation of violent acts and suicides, following some extreme events related to climate change. So says Dr. Dovil Sorit, environmental psychologist, and researcher at the Faculty of Philosophy of the University of Vilnius in Lithuania, in a recently published report.
Raporti, i bashkë-autorizuar nga Shoqata Amerikane e Psikologjisë, sugjeron se duhet bërë një dallim midis ndikimeve të drejtpërdrejta dhe të tërthorta të ndryshimeve klimatike mbi shëndetin mendor të njeriut. Sipas Sorit, ndikimi i drejtpërdrejtë vjen nga frekuenca dhe intensiteti në rritje i fatkeqësive natyrore që lidhen me ndryshimet klimatike përmbytjet, thatësirat, uraganet, zjarret dhe valët e të nxehtit.
“Në ngjarje të tilla, njerëzit mund të pësojnë lëndime fizike, dhe të humbasin njerëzit e dashur, shtëpinë apo burimin e tyre të të ardhurave. Kjo do të thotë se ata mund të përjetojnë tronditje, stres dhe pikëllim, së bashku me ndjenjën e të qenit të pashpresë dhe të pafuqishëm. Dëshmitarët e ngjarjeve tragjike, mund të përjetojnë emocione shumë të forta. Pas një fatkeqësie natyrore, rritet numri i rasteve të depresionit, çrregullimit të stresit post-traumatik (PSTD) dhe vetëvrasjeve”- thotë ekspertja.
Ajo përmend rastin e përmbytjeve të mëdha të viteve 2013-2014 në Britaninë e Madhe. Tre vjet pas përmbytjeve, 7.9 për qind e popullsisë së prekur përjetoi simptoma të depresionit, dhe 17.5 për qind simptoma të çrregullimit të stresit post-traumatik; krahasuar me 0.9 dhe 2.6 për qind të popullsisë së paprekur.
Si shkaku kryesor i përkeqësimit të mirëqenies emocionale, u theksuan dëmtimet në banesat e banorëve të prekur. Sipas psikologes, ndikimet indirekte lindin nga procese më graduale - si rritja e temperaturave dhe e nivelit të detit - dhe ndryshimet e lidhura lidhen me sistemet ushqimore më pak të sigurta, një infrastrukturë më të dobët dhe humbje ekonomike.
“Këto ndryshime mund të çojnë në shfaqjen e ndjenja të humbjes, ankthit, pafuqisë, fatalizmit dhe humbjes së kontrollit, të kombinuara me rritje të shkallës së depresionit, shqetësimeve të gjumit dhe abuzimit me substancat narkotike. Në këtë rast, problemet e shëndetit fizik, të tilla si nivelet më të larta të sëmundjeve infektive ose kardiovaskulare, të cilat shoqërohen me rritjen e temperaturave, mund të ndikojnë gjithashtu në mirëqenien psikologjike të një personi”- thotë dr Sorit.
Ekspertja shton se kjo është një marrëdhënie e kundërt:gjendja jonë mendore, ndikon në shëndetin tonë fizik. Për shembull, stresi i zgjatur në kohë e dëmton sistemin imunitar. Ndaj, efektet psikologjike dhe sëmundjet fiziologjike janë shumë të ndërlidhura midis tyre.
Studiuesja argumenton se ndikimi i ndryshimeve klimatike mbi komunitetet, përfshin një dobësim të kohezionit social dhe një rritje të dhunës, konfliktit dhe agresionit. Vetëm në SHBA ndryshimi i klimës ka shkaktuar 3.3 milionë sulme të dhunshme shtesë midis viteve 2010-2099.
“Sjellja e dhunshme lidhet veçanërisht me temperaturat e larta, pasi vapa e madhe është një stresor fiziologjikisht i pakëndshëm, që mund të çojë në frustrim dhe armiqësi. Pasojat psikologjike në nivel komuniteti, shoqërohen edhe me rritjen e konkurrencës për burimet natyrore, migrimin e nxitur nga shkaqe ekologjike dhe rënien e stabilitetit social”- thekson psikologia.
Në lidhje me grupet që do të preken më shumë nga ndryshimet klimatike, Sorit identifikoi së pari komunitetet në zona ose rajone të caktuara gjeografike që preken më rëndë nga ndryshimet klimatike, siç janë popullatat e ishujve, si dhe njerëzit, jetesa e të cilëve varet drejtpërdrejt nga mjedisi natyror.
Ajo përmend në raport shembullin e thatësirave që ndodhën në Indi midis viteve 1995- 2011, të cilat e rritën ndjeshëm numrin e vetëvrasjeve midis fermerëve, sidomos atyre që jetonin në zonat e varfra rurale. Po ashtu, Sorit thotë se fëmijët kanë më shumë gjasa sesa të rriturit të zhvillojnë depresion ose çrregullim të stresit post-traumatik pas një përvoje traumatike, dhe format e çrregullimeve të tyre mund të jenë më të rënda.
“Rreth 175 milionë fëmijë në mbarë botën, preken çdo vit nga fatkeqësitë natyrore të shkaktuara nga ndryshimet klimatike. Prandaj, është e rëndësishme të merren parasysh grupet më vulnerabël, kur merren masat për të zbutur efektet e ndryshimeve klimatike apo për të rritur nivelin tonë të përshtatjes”- shpjegon ajo.
Psychology also points out that anxiety about climate change can be linked to threats to a person's health or life, and can have an impact on their children, friends and family, future generations and other species. According to her, this anxiety is especially related to the current or expected damage, loss and destruction caused by climate change.
A recent study in 10 countries of the world, found that almost 60 percent of young people aged 16-25, felt very or extremely worried about climate change. "Some people even ask if it is worth having children, precisely because of these concerns," says the researcher.
Translated and adapted by CNA.al.
Chocolate is produced from Teobroma cocoa beans, a sma...
It could have been even worse. Imagine for a second yo...
American policymakers often state that Western sanctio...
"Der Spiegel" Karen Donfrid, 59, is Assistant Secreta...
It is a small and isolated enclave of 15 thousand squa...
The G7 summit takes place in late June under the German pres...
Switzerland is a neutral European country, positioned ...
Drejtoria e 12-të e Ministrisë ruse të Mbrojtjes, drej...
There are inventions that have many "fathers", and the...
Is Serbia being terrorized because it is not supportin...
The third meeting of the Contact Group on Ukraine ended wi...
Want to whiten your teeth naturally? The American Dent...
"Deliver us from evil!" This sentence is among the mos...
Although EU enlargement policy will be on the agenda of th...
The term table tennis refers to the sport of tab...
Beware of "history lessons" drawn by charlatans, ignor...
The Watergate scandal, which ousted US President...
Ukraine's fierce struggle to defend its democracy agai...
Recently, there have been increasing calls from Ukrain...
Kirill Krechetov still remembers very well the moment when...
Ekspertët e opozitës, në materialet e tyre hulumtuese ...
CNA reported about a month ago that Tirana municipalit...
Mariglen Qato, the director of Erion Veliajt, arrested thi...
A citizen complained in Fiks Fare that, after visiting an ...
Another prosecutor got stuck in the vetting sieve. ...
The Special Appeals Panel dismissed another prosecutor. T...
The assets of judges and prosecutors went through a st...
The Independent Qualification Commission dismissed the pro...
The police have issued an official announcement regarding ...
Në zbatim të ligjit Nr. 10 192, datë 03.12.2009, “Për Para...
Avokati Andrea Zotaj, pjesë e Dhomës së Avokatisë në Gjiro...
An apartment was engulfed in flames this Thursday afternoo...
On Friday, our country will continue to be affected by per...
Ditën e enjte ynë do të vijojë të ndikohet nga kushte të p...
Institucionet e menaxhimit të shëndetit publik u vunë ...
Për ditën e Mërkurë vendi ynë do të vijojë të jetë nën...
Americans are more worried about the possibility of legal ...
Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, do të vizitojë...
Qentë janë në gjendje të kuptojnë disa fjalë që u refe...
Në kuadër të rotacionit të madh në postet diplomatike ...
This Wednesday evening, the premiere "Tirana from the Air"...
The second Albanian school after Korça was opened in Pogra...
Berti has been my best friend. Even narrower than when he ...
Gjergji ka konkuruar në një nga festivalet të këngës së le...
The increase in the Euro-Lek exchange rate that occurred o...
Deficiti i llogarisë korrente preku vlerën më të ulët hist...
Sot, më 29 mars 2024, në tregun valutor, dollari amerikan ...
The month of February has not been good for savings deposi...