Kuriozitete
Zogjtë përdorin harta magnetike masive për të shtegtuar
Çdo vit, miliarda zogj shtegtojnë mijëra milje midis Evropës dhe Afrikës dhe më pas përsërisin të njëjtin udhëtim përsëri, vit pas viti, për të gjetur një fole në të njëjtin vend që ata zgjodhën në udhëtimin e tyre të parë.
Saktësia e shtegtimit e shfaqur nga këta zogj të vegjël ndërsa udhëtojnë vetëm nëpër dete të stuhishme, nëpër shkretëtira të mëdha dhe nëpër mot ekstrem ka qenë një nga misteret e qëndrueshme të biologjisë.
Ne e dimë që zogjtë e zhvendosur nga erërat janë në gjendje të rindërtojnë rrjedhën e tyre nëse ata kanë kryer tashmë një shtegtim. Kjo ka sugjeruar që aftësitë shtegtuese të zogjve disa prej të cilave janë ndërtuar rreth një sensi të drejtimit të busullës përfshin një mekanizëm për të gjetur rrugën e tyre të kthimit në shtëpi nga pjesë të botës që nuk i kanë vizituar kurrë më parë.
Tani, studimi i ri ka zbuluar se kjo aftësi e jashtëzakonshme përfshin një “hartë magnetike” që funksionon si sistemi ynë njerëzor i koordinatave. Çuditërisht, studimi zbuloi se këta zogj e kuptojnë fushën magnetike të vendeve mijëra milje në territorin që nuk kanë vizituar kurrë më parë -duke sugjeruar që disa zogj mund të posedojnë një “sistem global GPS” që mund t’u tregojë atyre se si të kthehen në shtëpi nga kudo në Tokë.
Dihet prej kohësh që zogjtë zhvillojnë një lloj harte shtegtimi për t’i ndihmuar ata të shtegtojnë. Se si e bëjnë këtë ka mbetur e diskutueshme. Disa sugjerime janë propozuar si udhëzues për zogjtë shtegtarë – duke përfshirë aromat, zhurmën e tepërt dhe madje edhe ndryshimet në gravitet.
Sidoqoftë, një mori provash ka treguar se fusha magnetike e Tokës është një nga zgjidhjet më të mundshme të këtij misteri. Është sugjeruar që parametra të ndryshme të fushës magnetike të Tokës mund të formojnë një rrjet , të cilin zogjtë e ndjekin, nëpërmjet e vijave veri-jug dhe lindje-perëndim.
Kjo sepse intensiteti magnetik (forca e fushës magnetike) dhe pjerrësia magnetike (këndi i formuar midis linjave të fushës magnetike dhe sipërfaqes së Tokës, i quajtur ndryshe këndi “zhytje”) të dy drejtojnë afërsisht nga veriu në jug. Deklinimi magnetik – ndryshimi midis drejtimit në polin magnetik verior dhe polit gjeografik verior – siguron boshtin lindje-perëndim.
Pavarësisht se bien dakord kryesisht që zogj të caktuar shtegtojnë përmes fushës magnetike të Tokës, shkencëtarët nuk kanë përpunuar saktësisht se çfarë aparati ndijor përdorin për ta zbuluar atë apo nëse përdoren sisteme të shumta për të zbuluar parametra të ndryshëm të fushës. Kafshë të tjera, si breshkat, gjithashtu mund të ndiejnë fushën magnetike, por zbatohen të njëjtat pasiguri./ CNA.al
Kuriozitete
Imazhet mahnitëse të anijes me përmasat më të mëdha në botë
Një anije kërkimi shkencore, me përmasat e anijes më të gjatë të lundrimit në botë do të lundrojë në det në vitin 2025 me 22 laboratorë të përparuar dhe mbi 400 persona në bord.
Anija “Earth 300” është krijuar për të ‘bashkuar shkencën dhe eksplorimin për t’u përballur me sfidat më të mëdha të Tokës’, sipas themeluesit të Iddes Yacht, prodhuesit të anijes, Salas Jefferson, i cili thotë se do të kujdeset për rreth 160 shkencëtarë njëkohësisht.
Anija është e ndërtuar me teknologji ekologjike, një ‘sferë shkencore’ dhe do të mundësohet nga një reaktor i kripës së shkrirë, një lloj gjeneratori i energjisë bërthamore që përdor kripërat e fluorit të shkrirë si një ftohës dhe funksionon me presion të ulët.
Kur të nisë, ajo do të veprojë si një ‘platformë ekstreme e teknologjisë për shkencën, eksplorimin dhe inovacionin në det’, sipas Iddes, i cili thotë se 22 laboratorët e tij do të pajisen me robotikë dhe sisteme të inteligjencës artificiale.
Për më tepër shihni galerinë e mëposhtme./ CNA.al
Kuriozitete
Imazhi mahnitës i dunave në Mars që rrethojnë polin e veriut në planetin e kuq
NASA ka publikuar një pamje mahnitëse të një “deti dunash” që valëzojnë nëpër planetin e kuq. Pamja që të lë pa frymë u kap nga sonda marsiane më e gjatë e Nasa-s.
Imazhi gjithashtu tregon Polin e Akullt të Veriut të Marsit.
“Një det me duna të errëta, i skalitur nga erërat në linja të gjata, rrethon polin verior të Marsit”, tha NASA.
Agjencia hapësinore e përshkroi rajonin si një zonë aq të madhe sa Teksasi.Në këtë imazh me ngjyra të rreme, zonat me temperatura më të ftohta regjistrohen në ngjyrime blu. Ndërsa tiparet më të ngrohta dhe të përshkruara në të verdhë dhe portokalli.
Kështu, dunat e errëta, të ngrohura nga dielli shkëlqejnë me një ngjyrë të artë. Vetë imazhi tregon një zonë të gjerë afërsisht 19 milje (30 km).NASA krijoi skenën duke kombinuar shumë imazhe të kapura midis dhjetorit 2002 dhe nëntorit 2004.
Ata u këputën nga Sistemi i Imazheve të Emetimeve Termike në orbitën Mars Odyssey. Marsi Odyssey i Nasa nisi në 7 Prill 2001, i ngarkuar për të orbituar Marsin dhe për të mbledhur të dhëna.
Pjesa më e madhe e kësaj ka përfshirë përdorimin e spektrometrave dhe imazheve termikë për të zbuluar provat e ujit dhe akullit në Mars. Por gjithashtu është zbuluar shumë për gjeologjinë dhe rrezatimin marsian. NASA madje ka përdorur Odyssey si një stacion stafetë të koms për roverin legjendar Curiosity, i cili u ul në Mars në verën e 2012.
Ky imazh u prezantua si pjesë e një seti të veçantë fotografish që shënojnë 20 vjetorin e Odyssey. Kanë kaluar pak më shumë se 20 vjet që kur Odyssey nisi, ndërsa përvjetori i saj i 20-të orbital do të zhvillohet në 24 tetor të këtij viti./ CNA.al
Kuriozitete
Nasa zbulon çfarë fshihet pasi fotos së “ylberit” në Mars
NASA ka hutuar tifozët e hapësirës duke lëshuar një imazh të asaj që duket të jetë një ylber në Mars.
Shiu në Mars nuk është i mundur kështu që fotografia u bë virale ndërsa njerëzit u përpoqën të dilnin me një shpjegim.
Agjencia Amerikane e Hapësirës fillimisht nuk dha asnjë përgjigje dhe mbishkroi vetëm imazhin: “Rover Mars Perseverance i NASA-s fitoi këtë imazh të zonës në pjesën e prapme të saj duke përdorur Kameran e Perseverance.”
Disa ekspertë sugjeruan se ishte një “pluhur” i krijuar nga grimcat e pluhurit në planet.
Të tjerët menduan se mund të ishte një shpërthim i lentes së kamerës. Sidoqoftë, Laboratori Jet Propulsion i Nasa më në fund ka dhënë disa përgjigje për botimin e teknologjisë Futurism .
Specialisti i marrëdhënieve me mediat JPL, Andrew Good, konfirmoi botimin: “Ajo që po shihni atje është një shpërthim i lenteve.
Rover Perseverance mbërriti në Mars në Shkurt të këtij viti dhe ka gjashtë kamera në bord. Megjithëse nuk do të jetë në gjendje të kapë një imazh të ylberit për shkak të kushteve atmosferike të Marsit, disa shkencëtarë mendojnë se “breshëri akulli” do të ishin të mundshëm në Mars.
Icebow është një fenomen që mund të shfaqet në atmosferë por shoqërohet me ndërveprimin e dritës së diellit me kristalet e akullit dhe jo me pikat e shiut./ CNA.al
