Qëndrimi në kontakt me të dashurit tuaj pa i takuar ata fizikisht, është bërë edhe më i rëndësishme gjatë pandemisë aktuale. Por për disa njerëz, marrja e një telefonate apo telefonimi i dikujt, është një përvojë stresuese.

Ankthi i thirrjeve telefonike, ose telefonia, është frika dhe shmangia e bisedave telefonike, dhe ai është bërë i zakonshëm në mesin e atyre me çrregullime të ankthit social. Disa simptoma emocionale të ankthit nga thirrjet telefonike, përfshijnë vonesën apo shmangien e bërjes së telefonatave për shkak të ankthit të shtuar, ndjenjën shumë nervoze ose ankthin para, gjatë dhe pas telefonatës dhe fiksimin apo shqetësimin për atë që do të thoni.

Simptomat fizike përfshijnë të përziera, rritje të rrahjeve të zemrës, gulçim, marramendje dhe tension muskulor. Nëse ndiheni kështu, nuk jeni vetëm. Një sondazh i vitit 2019 i punonjësve të zyrave në Britani, zbuloi se 76 për qind e të rinjve të rritur, dhe 40 për qind e fëmijëve kanë mendime negative kur u bie telefoni.

Për shkak të kësaj, 61 për qind e të rinjve i shmangnin plotësisht thirrjet telefonike, krahasuar me 42 për qind të adoleshentëve. Të biseduarit në telefon mund të jetë shqetësuese, pasi ne jemi të kufizuar vetëm tek tingujt e zërave tanë.

Në mungesë të të gjitha shenjave të tjera sociale – përfshirë gjestet, gjuhën e trupit dhe kontaktin me sy – ne shpesh mund të ndjehemi të vetëdijshëm për tingullin e zërave tanë dhe zgjedhjen tonë të fjalëve. Falë teknologjisë, ne shpesh mund të kalojmë ditë, javë apo edhe muaj pa folur drejtpërdrejt me të tjerët në telefon.

Një studim zbuloi se njerëzit me këtë simptomë, preferojnë dërgimin e mesazheve sesa thirrjet telefonike, duke e vlerësuar atë si një medium superior për kontaktet ekspresive dhe intime.

Disa njerëz zgjedhin dërgimin e mesazheve, pasi kjo gjë u jep atyre kohë të mendojnë për formulimin e mesazheve të tyre, duke u dhënë mundësinë të jenë jo formalë. Në disa raste, ata zhvillojnë një personalitet të ndryshëm të veçantë dhe në kontrast me jetën e tyre reale, më të heshtur.

Gjithashtu, studimet sugjerojnë që ankthi i thirrjeve telefonike, lidhet me një shqetësim mbi atë që mendon personi tjetër për ta. Duke eleminuar reagimin e menjëhershëm të të tjerëve në bisedat e folura, mesazhet me tekst mund t’u ofrojnë këtyre njerëzve njëlloj mënyre për të pasur kontakte shoqërore, pa frikën e refuzimit ose mosmiratimit.

Ekspertët mendojnë se një nga mënyrat më efektive, për të kapërcyer ankthin gjatë bisedave telefonike, është që të ekspozoheni ndaj më shumë telefonatave. Sa më shumë ta bisedoni në telefon, aq më pak sfilitëse bëhet kjo përvojë./ CNA.al

Më shumë se 99% e të gjithë organizmave që kanë jetuar ndonjëherë në Tokë tani janë zhdukur. Shumica e këtyre thjesht vdiqën në heshtje. Sidoqoftë, në historinë e Tokës ka pasur pesë ngjarje kryesore të zhdukjes masive, të njohura si pesë më të mëdhatë gjatë të cilave shumë specie u zhdukën në të njëjtën kohë.

Secila nga pesë ngjarjet e mëdha shkaktoi të paktën një humbje prej 40% të të gjitha specieve në Tokë. Megjithatë njerëzit mbajnë kanë një kuriozitet të madh ndaj asaj më të fundit, e cila solli një fund të papritur të historisë 160 milion-vjeçare të dinosaurëve. Kjo ishte zhdukja Kretace-Paleogjene dhe ndodhi 66 milion vjet më parë, duke zhdukur rreth 75% të të gjitha specieve në Tokë në atë kohë. Përveç breshkave të detit dhe krokodilëve, asnjë kafshë me katër këmbë më të mëdha se 25 kg nuk mbijetoi.

Pas një debati të nxehtë prej dekadash, shkencëtarët janë vendosur në dy teori kryesore rreth asaj që e shkaktoi këtë zhdukje. Mundësia e parë është ndikimi i një asteroidi i cili krijoi kraterin e ndikimit Chicxulub me gjerësi 180 km në gadishullin modern të Jukatanit në Meksikë. Së dyti, një seri shpërthimesh në një zonë vullkanike të njohur si Kurthe Deccan në Indi.Javën e kaluar, një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh me të dhëna nga katër laboratorë të pavarur botoi një studim që pretendonte se i dha fund debatit. Ata thonë se fajtor ishte asteroidi i gjerë 12 km.

Studimi shqyrtoi mostrat e shkëmbinjve të mbledhur në krater, i cili tani është nën ujë. Ata gjetën një shtresë të baltës tokësore të përzier me “pluhurin hapësinor” që përmban elementin iridium, i cili mund të gjendet në përqendrime të larta në meteorit, por është i rrallë në koren e Tokës. Kjo shtresë ishte katër herë më e trashë në kraterin e goditjes sesa në zonën përreth.

Ekipi gjeti një shtresë prej 5cm të sedimentit menjëherë nën gurin gëlqeror nga Paleogjeni i hershëm, periudha gjeologjike që filloi menjëherë pas zhdukjes. Kjo shtresë e hollë e sedimentit kishte përqendrime të iridiumit prej një pjese në miliard, krahasuar me 0,04 pjesë për miliard në koren e Tokës.

Asteroidi mendohet se ka goditur planetin me rreth 20 km në sekondë, më shumë se 50 herë më shpejt se shpejtësia e tingullit në ajër. Jo vetëm që shkatërroi mjedisin e afërt, por gjithashtu dërgoi një re shkëmbi të avulluar dhe pluhur mikroskopik me nivele të larta të iridiumit që udhëtuan nëpër Tokë. Mbulesa globale e reve bllokoi rrezet e diellit, ftohu sipërfaqen e Tokës për dekada me deri në 10 ° C dhe shkaktoi një “dimër me ndikim” global. Regjimi i ftohtë dhe i errët u pasua nga mbyllja e fotosintezës në shkallë të gjerë, ndërpreu rrjetat e ushqimit në të gjithë botën dhe shembjen e ekosistemeve.

Spikat e iridiumit në pluhur nga kjo kohë janë gjetur në mbi 100 vende të botës nga Amerika, Azia, Evropa, Oqeania, deri në Antarktidë. Këto u identifikuan për herë të parë në gjetjet e viteve 1980 . Studimet e hershme nuk fituan një konsensus global sepse provat nuk mund të lidhnin përqendrimet e larta të iridiumit me kraterin Chicxulub. Por ky studim i ri siguron këtë lidhje thelbësore, dhe vendos gjithashtu një kufizim të rëndësishëm kohor. Pluhuri duhet të jetë depozituar brenda vetëm disa dekadave më pak se 20 vjet pas ndikimit./ CNA.al

Në vitin 2025 pritet të fillojë puna për hotelin e parë hapësinor në orbitë. Hoteli do të jetë i pajisur me ristorante, një kinema, dhoma për 400 persona si dhe tualete. I zhvilluar nga Orbital Assembly Corporation (OAC), Stacioni Voyager mund të jetë operacional që në 2027, me infrastrukturën e ndërtuar në orbitë rreth Tokës.

Stacioni hapësinor do të jetë një rreth i madh dhe do të rrotullohet për të gjeneruar gravitet artificial që do të vendoset në një nivel të ngjashëm me gravitetin që gjendet në sipërfaqen e Hënës. Hoteli i Voyager Station do të përfshijë shumë nga tiparet që mund të prisni nga një anije udhëtimi, duke përfshirë restorante me temë, një banjë shëndetësore dhe një kinema.

Ajo do të shfaqë një seri pods bashkangjitur në pjesën e jashtme të unazës rrotulluese dhe disa prej këtyre pods mund të shitet në të tilla si NASA dhe ESA për kërkime hapësinore.

Stacioni hapësinor Voyager Class do të përbëhet nga një seri unazash, me një numër ‘modulesh’ të bashkangjitura në pjesën e jashtme të unazave. Disa nga këto 24 module do të drejtohen nga Gateëay Foundation dhe do të jenë për gjëra të tilla si lagje ekuipazhi, ajër, ujë dhe energji.

Ato do të përfshijnë gjithashtu një palestër, kuzhinë, restorant, bar dhe pajisje të tjera thelbësore për njerëzit që do të jenë në stacion më gjatë. Modulet e tjerë do të merren me qira ose do t’u shiten kompanive private dhe qeverive. Për shembull, njerëzit mund të blejnë një nga modulet 20×12 metra për një vilë private ose module të shumëfishta për të krijuar një hotel me spa, kinema dhe më shumë. Agjencitë qeveritare mund të përdorin stacionin për të vendosur modulin e tyre të shkencës ose si një qendër trajnimi për astronautët që përgatiten të shkojnë në Mars.

Ideja e një stacioni hapësinor orbitues të ndërtuar rreth një rrote qendrore, rrethore, shkon prapa në ditët më të hershme të udhëtimit në hapësirë, në një ide nga Ëernher von Braun. Ai ishte një nga arkitektët e programit NASA Apollo dhe në vitet 1950 propozoi një habitat në formë rrote që rrotullohej për të krijuar gravitet artificial.

Koncepti për stacionin Voyager, i cili është një ide e ngjashme, por në një shkallë shumë më të gjerë, së pari u krijua në 2012 me fillimin e Fondacionit Gateëay. OAC, firma e themeluar nga fondacioni për të realizuar vizionin e një stacioni orbitë, u krijua në 2018 me qëllimin që ai të ishte funksional deri në 2027. Nëse realizohet plotësisht, do të jetë objekti më i madh i krijuar ndonjëherë nga njeriu në hapësirë.

Ndërsa kostoja e zhvillimit dhe ndërtimit të stacionit hapësinor nuk është zbuluar, me lëshimin e SpaceX Falcon 9 dhe në të ardhmen SpaceX Starship, është bërë më e vlefshme të vendosësh objekte të mëdha në orbitë. Kostoja mesatare e hedhjes së materialit në hapësirë ​​ka qenë rreth 8,000 dollarë për kg për një kohë të gjatë, por natyra e ripërdorshme e Falcon 9 e pa këtë të ulet në $ 2,000 / kg dhe SpaceX parashikon që Starship ta sjellë atë në disa qindra dollarë.  Starship dhe anije të tjera të ardhshme plotësisht të ripërdorshme do ta bëjnë stacionin të qëndrueshëm pasi do të lejojë lidhje të rregullta dhe të shpejta midis Tokës dhe Voyager.  Ekipi përfshin veteranë, pilotë, inxhinierë dhe arkitektë të NASA-s, duke ndërtuar një sistem që përfshin pods të shumta për qëllime të ndryshme dhe një ‘tren hapësinor’ me shpejtësi të lartë.

Secili prej këtyre 24 moduleve të banimit të integruar do të jetë i gjatë 20 metra me gjerësi 12 metra dhe do të kryejë një funksion tjetër – nga dhomat e hotelit te kinematë. Firma gjithashtu pret që unaza e tyre të përfshijë sallë pritjeje, ambiente koncertesh, bare, biblioteka, palestra dhe një banjë – të gjitha gjërat që do të shihni në një anije udhëtimi, por kjo do të lundrojë nëpër të gjithë botën çdo 90 minuta.

Së pari ekipi planifikon të testojë konceptin me një stacion prototipi në shkallë shumë më të vogël dhe një strukturë mikrograviteti fluturuese të lira të ngjashme me Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës. ‘Ky do të jetë revolucioni tjetër industrial,’ shpjegoi John Blincow, themelues i Fondacionit Gateëay, duke shtuar se do të krijojë një industri të re hapësinore.

Rotacioni është ‘jetësor’ thotë Blincow, pasi nuk është e vlefshme të kesh njerëz në një stacion hapësinor pa gravitet për periudha të gjata kohore – dhe njerëzit mund të dëshirojnë të jenë në hapësirë ​​për muaj me radhë, veçanërisht kur punojnë në një hotel. “Njerëzit kanë nevojë për gravitet në mënyrë që trupat e tyre të mos bien,” tha Blincoë, duke shtuar se stacioni mund të ndihmojë të kuptojmë se sa gravitet kanë nevojë trupat tanë pasi do të jetë në gjendje të rrisë ose ulë shpejtësinë e rrotullimit për të pasur gravitet më të lartë ose më të ulët .

Kur testimi të ketë përfunduar, një robot me emrin STAR – Struktura Truss Assembly Robot – do të ndërtojë kornizën për Voyager në orbi. Ndërtimi i parë hapësinor do të jetë një prototip unazë graviteti 61 metra në orbitë të ulët të Tokës që mund të rrotullohet për të krijuar gravitet në nivelin e Marsit 40% të gravitetit të Tokës.

Kjo do të zgjasë rreth dy vjet për t’u ndërtuar dhe është quajtur një “demonstrues afatshkurtër” kur vendosja në hapësirë ​​do të zgjasë tre ditë. Ndërsa hoteli është qëllimi fillestar i stacionit hapësinor të gravitetit artificial, kompania shpreson që në të ardhmen të japë me qira hapësirë ​​për agjensi duke përfshirë NASA dhe ESA./ CNA.al