Çmimi i gazit është shtrenjtuar javëve të fundit si për ata që kanë të instaluar impiante në automjete ashtu edhe për kategorinë e familjarëve.

Burime nga operatorët e tregut pohojnë se çmimi i gazit për automjetet është rritur me 25 për qind ku nga mesatarja prej 40-45 lekësh/litri që tregtohej më parë tashmë mesatarisht tregtohet me 50-57 lekë.

Për kategorinë e familjarëve rritja është me 11 për qind. Nëse më herët një bombol mbushej me 90 lekë litri së fundmi ajo mbushet kundrejt 100 lekëve për litër.

Periudha më e lirë e tregtimit të gazit ishte në kohën e pas karantinës kur në bursa si gazi edhe nafta u ulën në mënyrë drastike e për rrjedhoje çmimi më i leverdishëm u transmetua edhe në tregje. Në atë kohë një litër gaz për bombolat familjare u tregtua me 85 lekë/litri ndërkohë që më vonë çmimet kanë vijuar të rriten gradualisht. E njëjta logjikë aplikohej në çmimet post-karantinë edhe për gazin për automjetet ku kostoja ishte më e lirë.

Pritshmëria e operatorëve të tregut lidhur me çmimin e gazit është që të ketë tendencë rritjeje njëlloj sikurse po ndodh edhe me naftën. Kjo lidhet me pritshmërinë për një rritje të kërkesës në vazhdim teksa kushtet e pandemisë mund të lehtësohen nën efektet e vaksinës dhe hapjes graduale të ekonomive si dhe faktit që shumë prej rafinerive ulën prodhimin më herët.

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ashtu sikurse ndodhi me naftën edhe çmimet e gazit po pësojnë rritje në mënyrë të shpejte e lidhur kjo me situatën e përgjithshme të ngricës në Teksas. Edhe në Europë konsumi ka qenë në nivele të qëndrueshme për shkak të dimrit realtivisht të vështirë dhe karantinave të detyrueshme në një pjesë të mirë të vendeve. Por kjo është balancuar nga një kërkesë më e ulët e industrisë dhe biznesit që po punon nën kapacitet.

Ekspertët e tregjeve ndërkombëtare presin që të ketë një rritje të kërkesës në pranverë e cila do të konsumojë një pjesë të mirë të stokut të krijuar të gazit dhe paralelisht me këtë tërheqje presin dhe rritje të çmimit.

Koha e pafavorshme edhe në zonën e Gjirit ka bërë që të ketë më pak transport gazi drejt tregjeve duke lënë sasinë më të limituar. Kompanitë e transportit detar u shprehën se kishte rrezik në kushte mjegulle që zgjati thuajse një javë ndaj ngarkesat ishin vonuar.

Bloomberg pret që tregtia e gazit të rritet me 6 për qind këtë vit ndërsa në skenën globale rritja që vazhdoi edhe gjatë vitit 2020 pavarësisht pandemisë u udhëhoq nga Kina./Monitor

Qeveria ka kryer shpenzimet kapitale faktike prej 91,2 miliardë lekëve më 2020, niveli më i lartë që nga viti 2009, vit në të cilin ishte kulmi i investimeve në rrugën e Kombit.

Sipas të dhënave nga Ministria e Financave shuma prej rreth 738 milionë eurosh shkoi për financimin e 1855 projekteve nga rreth 2600 që ishin planifikuar për financim. Por siç shihet nga të dhënat pjesa më e madhe e fondeve 61 miliardë lekë ose 65 për qind e totalit të fondeve të shpenzuara shkuan për financimin e 100 projekteve më të mëdha, të cilat përfaqësojnë frontet e rindërtimit për shkollat dhe banesat e prishura nga tërmeti, për koncesionet dhe për financimin e disa akseve rrugorë të tilla, si rruga Kardhiq-Delvinë, rruga e Lumit të Vlorës, Unaza e re etj.

Projekti që ka marrë financimet më të mëdha më 2020 është ndërtimi i by Pass të Fierit me 3,5 miliardë lekë.

Projekti i dytë më i madh për nga financimi në vitin 2020 është rindërtimi i banesave individuale me një financim prej 3.2 miliardë lekë ose 64 për qind e planit të vitit që kishte planifikuar 5,1 miliardë lekë financime në këtë projekt. Ministria e Financave raportoi se gjatë vitit 2020 ishin përdorur gjithsej 16.7 miliardë lekë për rindërtimin pas tërmetit, nga 28 miliardë lekë që ishin planifikuar për këtë vit.

Projekti i tretë më i madh ishte rindërtimi i objekteve arsimore në zonat e dëmtuara nga tërmeti me mbi 3 miliardë lekë të shpenzuara. Ky zë ka regjistruar tejkalim pasi për objektet arsimore më 2020 ishin planifikuar vetëm 621 milionë lekë.

Projekti i katërt më i madh ishte ndërtimi i rrugës Kardhiq -Delvinë me 3 miliardë lekë financime, teksa në planin buxhetor të vitit ishin planifikuar jo më shumë se 1,1 miliardë lekë.

Projekti i pestë më i madh që ka marrë financime nga buxheti është koncesioni i rrugës së Arbrit me 2,5 miliardë lekë duke konsumuar 100 për qind të financimit të planifikuar për vitin buxhetor 2020. Të katër kontratat koncensionare të përfshira në listën e investimeve, ku përveç rrugës së arbrit janë inceneratorët e Fierit, Elbasanit dhe subvencioni i Rrugës së Kombit u financuan me 4,6 miliardë lekë ose 37 milionë euro duke realizuar 100% të planit vjetor.

Projekti i 6-të më i madh ishin shpronësimet me mbi 2 miliardë lekë dhe projekti i shtatë më i madh që u financua më 2020 ishte projekti për rehabilitimin e Lumit të Vlorës me 1,9 miliardë lekë financime. Për këtë projekt nuk ishin parashikuar fonde më 2020.

Sipas të dhënave nga Ministria e Financave deri në fund të 11-mujorit 2020 u shpenzuan 63.9 miliardë lekë në projektet e investimeve, ndërsa gjatë dhjetorit u akorduan mbi 30 miliardë lekë të tjera ose një e treta e investimeve të alokuara. /Monitor

Pas përjashtimit nga Tatimi mbi Vlerën e Shtuar në import, të jahteve dhe mjeteve të tjera ujore, që përdoren për qëllime turistike, kënaqësie dhe argëtimi, jo më të vjetra se 20 vjet, tashmë në fuqi do të hyjë një tjetër lehtësim por këtë herë për gomonet.

Në ndryshimet e bëra në ligjin nr. 9981, datë 8.9.2008, “Për miratimin e niveleve të tarifës doganore” që është botuar në Fletoren Zyrtare është përcaktuar se tarifa doganore për kodin tarifor të NKM 8903 10, “mjetet e tjera ujore për kënaqësi dhe sporte, të fryra me ajër ose gaz”, nga 15 për qind bëhet 2 për qind. Në këtë kod përfshihen kryesisht mjetet prej gome apo gomonet.

Më herët, Ndryshimi i shkallës së tarifës doganore për jahtet u kundërshtua nga Presidenti i Republikës duke e kthyer ligjin nën argumentin e klientelzimit, por qeveria e çoi deri në fund miratimin.

Edhe në këtë rast ashtu si me jahtet qeveria ka argumentuar se kjo bëhet në funksion të turizmit. Qytetarët sipas saj do të kenë më shumë akses në këto mjete që nuk janë aq të kushtueshme sa jahtet ndërkohë që po në të njëjtën linjë është nënvizuar se nuk ka përjashtim por vetëm ulje të nivelit të tarifës një praktikë që ekziston në një sërë kodesh tarifore.

Importet e mjeteve ujore

Shifrat zyrtare tregojnë se importi i mjeteve ujore ka variuar nga viti në vit. Kështu për 3 vitet e fundit, për këto 2 kode tarifore 8 shifrore të përfshirë në kodin tarifor NKM 8903 10 importet janë të tilla.

-Për vitin 2018, janë importuar gjithsej 2 517 mjete ujore, me vlerë detyrimi doganor 2 724 375 lekë dhe TVSH në masën 5 140 623 lekë.

-Për vitin 2019, në të dy këto kode tarifore, janë importuar gjithsej 551 mjete ujore, me vlerë detyrimi doganor 3 956 050 lekë dhe TVSH në masën 6 745 906 lekë.

-Për vitin 2020, në të dy këto kode tarifore, janë importuar gjithsej 1493 mjete ujore, me vlerë detyrimi doganor 2 981 224 lekë dhe TVSH në masën 8 389 103 lekë.

Teksa Shqipëria nxiton të krijojë kushtet për importet e mjeteve ujore përfshirë jahtet apo gomonet duket se në aspektin infrastrukturor nuk ka asnjë avancim. Prej vitesh tashmë janë dhënë koncesione për marina e porte turistikë por asnjë prej tyre nuk ka përfunduar. I vetmi port jahtesh në vend është ai në Orikum./Monitor