Nga Ashleigh Furlong “Politico.eu”

Premtimet globale të shpërndarjes së drejtë të vaksinave kundër koronavirusit po bien shpejt, pasi mjeti që u krijua për të parandaluar vendet e pasura, që të marrin për vete të gjitha sasitë në dispozicion, nuk ka shpërndarë ende një dozë të vetme.

Në njërën anë kemi shembuj si BE dhe Britania e Madhe, ku janë shpërndarë tashmë 11 milion doza vaksinash. Në total, BE-ja ka nënshkruar kontrata për blerjen e 2.3 miliardë dozave, ndërsa Britania e Madhe ka siguruar 367 milionë doza. Nëse do të miratohen të gjitha ato vaksina, popullatat e tyre do të jenë në gjendje të vaksinohen gati 3 herë. Vendet e pasura po vendosin gjithashtu objektiva ambiciozë për shtatorin e këtij viti. Qeveria britanike synon t’i japë të gjithë të rriturve dozën e parë; Belgjika planifikon të ketë vaksinuar 70 për qind të popullsisë së saj; dhe Gjermania 60 për qind të popullsisë.

Por në anën tjetër në vendet më pak të pasura, fushatat kombëtare të vaksinimit nuk kanë nisur ende. Dhe ky është makthi, për të cilin ekspertët globalë të shëndetit na kishin paralajmëruar prej kohësh. COVAX, përpjekja e përbashkët për të siguruar shpërndarjen e drejtë të vaksinave të menaxhuara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH); GAVI, Aleanca e Vaksinave; dhe Koalicioni për Inovacione dhe  Gatishmërinë Epidemike (CEPI), synonin të shmangnin të ashtuquajturin “nacionalizëm të vaksinave”.

Por megjithëse ka siguruar rreth 2 miliardë doza – me synimin për të mbuluar 20 për qind të popullsisë së vendeve pjesëmarrëse deri në fund të këtij viti- asnjëra dozë e vetme nuk është dorëzuar. Dhe ndërsa mbështetësit e tij, thonë se struktura është “në rrugën e duhur”, asaj i mungojnë ende rreth 2.8 miliardë dollarë që i duhet këtë vit.

Ata që kanë më shumë nevojë për mbështetje nga COVAX, janë vendet që nuk kanë mundësi të blejnë vaksina vetë, pra gjithsej 92 vende. Këtu përfshihen vende të tilla si Afganistani, Etiopia, Uganda dhe Zimbabve. Sidoqoftë, edhe shumë vende të tjera që po paguajnë vetë blerjen e dozave, si Afrika e Jugut, kishin mbështetur shpresat e tyre tek kjo strukturë.
“Si mund të pretendojmë se kemi fondet e duhura? Nuk mundemi”-thotë Keit Elder, këshilltare e vjetër për politikat e vaksinave në organizatën “Mjekët pa Kufij”. Edhe Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, Tedros Gebrejesus, e ka pranuar se gjërat nuk po shkojnë siç ishin planifikuar.

Të hënën, ai zbuloi se gjatë 2 javëve të fundit, vendet anëtare kanë pyetur se kur COVAX do të blejë vaksinat që u duhen. “Bota është në prag të një dështimi katastrofik moral, dhe kostoja e këtij dështimi do të paguhet me jetë njerëzish në vendet më të varfra të botës”-
ishte paralajmërimi i ashpër i Tedros. Ai ripërsëriti thirrjen e tij ndaj vendeve të pasura, që të ndalojnë marrëveshjet dypalëshe në kurriz të COVAX. Por disa nga vendet e shënjestruara, po kritikojnë gjithashtu COVAX. Në një deklaratë drejtuar bordit ekzekutiv të OBSH-së të hënën, Klemens Auer, tha në emër të Austrisë, se COVAX “duhet të bëjë një punë më të mirë”.

Për muaj me radhë, mbështetësit e COVAX iu lutën vendeve të pasura për t’u përfshirë në nismë. Në fund, erdhën premtimet për financimet dhe regjistrime në COVAX. BE po kontribuon tani me 500 milion euro, për të mbështetur shpërndarjen e vaksinave në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Edhe vendet e tjera dhe fondacionet bamirëse, kanë premtuar gjithashtu sshuma të konsiderueshme. Franca dhe Gjermania do japin 100 milion euro, ndërsa Kanada po kontribuon me 246 milion dollarë.

Por marrëveshjet dypalëshe mbi blerjen e vaksinave – të cilat në fillim COVAX i pranoi – vazhdojnë të përhapen, dhe vendet po vazhdojnë të blejnë qindra miliona doza nga një sasi globale shumë e kufizuar. Dhe shqetësimi kryesor mbi marrëveshje të tilla, është se ato i lejojnë vendet e pasura të marrin më shumë doza të një burimi të pakët, në vend se të bëjnë pazar në mënyrë kolektive, për të lejuar një shpërndarje më të drejtë.

Sa i përket kohës kur vaksinat do të fillojnë të shpërndahen përmes mekanizmit, COVAX ka premtuar fillimin e muajit shkurt. Por ata që e kanë ndjekur nga afër nismën, janë të shqetësuar. Kryesisht pasi shumë nga marrëveshjet e COVAX, nuk janë tamam marrëveshje të qarta të blerjes me prodhuesit e ilaçeve.

Përjashtimet e vetme janë 170 milion dozat e vaksinës Oxford/AstraZeneca, dhe 200 milion doza të tjera të së njëjtës vaksinë (ose kandidates së Novavax), që sigurohen përmes një marrëveshje me Institutin Serum në Indi. Por marrëveshjet e tjera të COVAX, janë më pak të prera. Për shembull, marrëveshja e saj për 500 milion doza të vaksinës kandidate Janssen është në formën e një memorandumi mirëkuptimi, ndërsa 200 milion doza të vaksinës Sanofi/GSK, janë përmes një deklarate të qëllimit.

Shefi i OBSH ia ka hedhur fajin për vonesën prodhuesve të vaksinave, duke argumentuar se ato “i japin përparësi miratimit rregullator në vendet e pasura ku fitimet janë më të larta, në vend se t’i japin OBSH dosjet e plota të produkteve të tyre”.

Opsioni tjetër është që vendet e pasura të dhurojnë dozat e tepërta, pasi të kenë vaksinuar qytetarët e tyre. Kanadaja është zotuar t’i dhurojë dozat e veta të tepërta. Vetë Komisioni Evropian, ka thënë se vendet anëtare të BE-së janë të gatshme ta bëjnë këtë, dhe po punon për të ngritur një skemë për shpërndarjen e dozave të tepërta. Por deri më sot, anëtarët e BE-së nuk kanë marrë ende dozat që u duhen./Përshtatur nga CNA.al

Burimi:   https://www.politico.eu/article/coronavirus-vaccines-poor-countries-equal-access/

Nga Michael Hefferon “The Conversation”

Ndërsa ka nisur vaksinimi kundër Covid-19, është koha të diskutojmë nëse duhet ti vaksinojmë apo jo fëmijët tanë. Ne si mjekë pediatër, na pyesin shpesh se cili duhet të quhet fëmije. Meqë testet e Pfizer, përfshinë njerëzit 16 vjeç e lart, atëherë mendojmë se fëmijë quhen ata deri në moshën 15 vjeç.

Pra a duhet t`i vaksinojmë vërtet fëmijët tanë, edhe pse sëmundja ka shumë pak pasoja të dëmshme për grupmoshën e tyre ? Historikisht, ne i kemi vaksinuar ata kundër sëmundjeve si poliomieliti dhe difteria, që ishin një rrezik i qartë për fëmijët. Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për SARS-CoV-2. Simptomat e tij tek fëmijët janë kryesisht të lehta, gjë që çon në dyshimin se nuk kemi arritur të identifikojmë shumë raste aktive. Fatmirësisht ka pasur një vdekshmëri shumë të ulët, por gati ekskluzivisht tek fëmijët me sëmundje serioze para-ekzistuese – si zemra, mushkëritë ose sindromat e mungesës së imunitetit – dhe tek fëmijët nën 1-vjeç.

Është e rëndësishme të shtohet se fëmijët kanë bartur për vite me radhë koronaviruse të tjera. Një ndërlikim i rrallë i Covid-19 tek fëmijët është MIC-S – një sindrom inflamator multisistemik, që është serioz, por edhe i shërueshëm. Në fakt,natyra e pandemisë nënkupton se askush nuk mund të jetë i sigurt derisa të gjithë të jenë të sigurt. Imuniteti i tufës mund të mos jetë i mundur, kur për shembull vetëm në Kanada ka 7 milion fëmijë (20 për qind e popullsisë) të pa imunizuar.

Në këto kushte, a mund t`a klasifikojmë vërtet vaksinimin e fëmijëve kundër Covid-19 si emergjent?Së pari, duhet të kemi parasysh faktin se kur një fëmijë jep pëlqimin për tu vaksinuar, kjo nuk është e njëjta gjë si tek një i rritur.
Në shumicën e rasteve, janë prindërit ata që duhet të japin pëlqimin për këtë gjë. Dhe që të arrihet deri në atë pikë, do të duhet të ketë përfundime mbi testet e kryera mbi fëmijët e grupmoshës nga 0 deri në 16 vjeç.

Deri tani prindërit që kanë shprehur gatishmërinë për të regjistruar fëmijët e tyre në teste të tilla, kanë rënë dakord në vetëm 14-18 për qind të rasteve. Ata që pranojnë që fëmija i tyre të marrë pjesë në testimin e një vaksine, ka më shumë gjasa të regjistrohen edhe vetë në këtë proces, dhe ka më shumë të ngjarë që fëmijët t’i ketë vaksinuar ndaj të gjitha sëmundjeve të tjera.

Moderna është përpjekur të gjejë 3.000 adoleshentë për të marrë pjesë në një testim të vaksinës së saj për grupmoshën 12-18 vjeç, të njoftuar që më 10 dhjetor 2020. (Madhësia e kampionit për të rriturit ka qenë rreth 40.000 pjesëmarrës).
Ndaj,do të ishte mirë të përfundonin këto teste tek adoleshentët, para se të nisnin tek fëmijët më të vegjël. Testet që përfshijnë fëmijët 11 vjeç e poshtë do të zgjasin më shumë, pjesërisht pasi dozat e vaksinës do të duhet të ri-kalibrohen për të pasur më shumë fuqi në krahasim me peshën e fëmijës.

Miratimi i tyre mund të ketë nevojë të ketë një prag më të lartë, dhe cilësimi i përdorimit të saj si një emergjencë, mund të mos konsiderohet i nevojshëm. Ndaj nuk duhet të presim një autorizim për një produkt të tillë para vitit 2022. Aktualisht, Shoqata Amerikane e Pediatrisë thotë se vdekshmëria nga Covid-19 midis fëmijëve është vetëm 0.06 për qind e vdekjeve në total.

Por shifrat nuk tregojnë tragjedinë e plotë që ka shkaktuar ky virus në repartet e pediatrisë. Këto shifra të vogla janë pasoja tragjike e një sëmundjeje që duket se mund të parandalohet. Por me siguri ekziston edhe një nëngrup pacientësh të identifikueshëm (ata me sëmundje të mëparshme) të cilëve mund t’u bëhet vaksina pa një autorizim urgjent, pasi të kemi më shumë të dhëna për sigurinë e vaksinës në grupmoshën e tyre – apo edhe më parë.

Shumica dërrmuese e prindërve apo kujdestarëve të tyre, do të bien dakord për përdorimin e një vaksine tek fëmija i tyre me nevoja të veçanta, sigurisht pasi të konsultohen me mjekët. Tani për tani është thelbësore krijimi i besimit të publikut mbi vaksinat. Mirë do të ishte të kishim njënjë vaksinë të sigurt, me një nivel të përgjithshëm të pranueshëm rreziku, në mënyrë që prindërit të bien dakord të ecin përpara me këtë vendim.

Aktualisht ka një numër të konsiderueshëm të rriturish që hezitojnë të vaksinohen. Ata që hezitojnë edhe në emër të fëmijëve të tyre do të jenë një sfidë më vete. Një program shkollor do të ishte më praktik për të kryer një shpërndaje të gjerë të vaksinës anti-Covid-19 tek fëmijët.

Gjithsesi shumë pyetje mbeten ende pa përgjigje. A po ulim dëmin, apo po e zvogëlojmë transmetimin? A do të jetë vaksina po aq efektive tek fëmijët sa tek të moshuarit? A duhet të jetë vaksinimi i detyrueshëm? Ashtu si shumë diskutime mbi Covid-19, tani për tani ka më shumë pyetje sesa përgjigje./Përshtatur nga CNA.al

Burimi:  https://theconversation.com/should-children-get-the-covid-19-vaccine-153431

Me përvojën dhe stilin politik pajtues, Joe Biden është presidenti i duhur në atmosferën e nxehur shoqërore në SHBA. A do jetë në gjendje ai që të gjejë përgjigjet e duhura për çështjet e së ardhmes? Ines Pohl komenton.

Imazhet e 6 janarit 2021 janë dëshmi tronditëse që flasin për gjendjen në të cilën ndodhen Shtetet e Bashkuara, pas katër vjetësh Donald Trump. Këto imazhe kanë lënë gjurmë në kujtesën kolektive. Jo vetëm të SHBA. Ato nuk do të harrohen më as nga bota. Nxitur nga urrejtja dhe të verbëruar nga teoritë e konspiracionit, idhtarët e presidentit që sapo u largua nga posti, sulmuan vendin ku rreh pulsi i demokracisë amerikane.

Dy javë më vonë Shtetet e Bashkuara drejtohen nga Presidenti i ri. Donald Trump nuk mund ta ndalte këtë proces pavarësisht gënjeshtrave të sajuara. Ky lajm është i mirë. Dhe ne të gjithë mund të marrim frymë lirisht për një moment.
Era e Trumpit nuk ka marrë fund Donald Trump nuk është më president i SHBA-së. Por era e tij nuk ka marrë fund me kaq. Vendi që ai la pas është po aq i përçarë sa ka qenë gjatë Luftës Civile të 150 vjetëve më parë. Kampet politike ndodhen përballë njëri – tjetrit të papajtuar. E njëjta gjë vlen edhe për parlamentin. Shumë idhtarë të Trumpit jetojnë në koracën e gënjeshtrave ku i ka futur ai prej kohësh.

Edhe në politikën e jashtme bilanci i Trumpit është shkatërrues. Aleancat shumëvjeçare janë trazuar, vende që drejtohen nga sisteme diktatoriale apo autokrate si Kina dhe Rusia fërkonin duart nga kënaqësia kur panë sulmin ndaj Kapitolit, në Uashington.

Joe Biden ka marrë si trashëgimi rrënojat. Kaosin. Dhe pështjellimin e madh ekonomik. Ai merr këtë 20 janar 2021 një Shtëpi të Bardhë, që nuk funksionon dhe nuk është në rregull. Ka javë që kjo superfuqi atomike dhe ekonomike nuk ushtron më aktivitet. Kjo është e rrezikshme për Amerikën, por edhe për aleatët ndërkombëtarë. Sepse një vakuum i tillë mbushet shpejt.

Kompromise me kundërshtarët politikë

Nuk ka pasur asnjëherë ndonjë president, që të ketë pasur kaq shumë përvojë sa Joe Bideni. Ai ka 50 vjet që merret me veprimtari politike, duke qenë deputet ka punuar për të gjetur kompromiset që mund të bëhen me kundërsharët politikë dhe duke qenë zëvendëspresident nën Barack Obamën, i ka përjetuar tetë vjet nga afër sfidat që e shoqërojnë këtë post.

Edhe në fjalimin e parë të mbajtur në postin e Presidentit të 46-të të SHBA-së, Bideni e tregoi qartë këtë cilësi. Ai e prezantoi veten si pajtues. Megjithë masat e forta të sigurisë që e mbajtën popullin në distancë nga kjo festë demokracie, Bideni ishte në gjendje t’i jepte dinjitet momentit të marrjes së postit. Ai është në gjendje ta bëjë një gjë të tillë. Dhe një cilësi e tillë ka vlera të mëdha në këtë vend që përjetoi kaq shumë humbje imazhi javët e kaluara.

Kthimi i besimit

Tek komuniteti ndërkombëtar kthehet sërish besimi. Bideni është deklaruar hapur pro NATO-s si aleancë transatlantike. Ai është një multilateralist, që e di se Amerika nuk ka asnjë shans e vetme në një botë të globalizuar. Edhe pse kjo nuk do të thotë, që Europa edhe në të ardhmen do të mund të fshihet pas vëllait të madh. Edhe ky president amerikan do të kërkojë nga kontinenti i vjetër më shumë angazhim, edhe financiar.

Joe Bideni është personi i duhur për momentin. Ekipi i tij përbëhet kryesisht nga profesionistë me përvojë, të cilët janë në gjendje që të ndihen sigurt që ditën e parë të punës në qeveri. Shpresojmë që presidenti i ri të jetë në gjendje të pengojë më të keqen dhe do të gjejë kompromiset që mund të bëhen me republikanët për të filluar më në fund programet e menjëhershme jetike gjatë pandemisë së Coronës.

Gjetja e një normaliteti të ri

Por sfida më e madhe do të jetë pas menaxhimit të krizës, çuarja e vendit drejt një normaliteti të ri. Cili është koncepti i qëndrueshëm që i ofron Bideni dhe administrata e tij njerëzve që ndihen me të drejtë të lënë në baltë nga politika? Cili është programi i tij për të luftuar padrejtësitë sociale që bëhen gjithnjë e më të dukshme dhe më të rënda? Cila është oferta e tij për njerëzit që zihen ngushtë gjatë kontrolleve policore për shkak të ngjyrës së lëkurës?

Joe Biden është president i tranzicionit. Ai e bëri këtë të qartë që në fillim. Por vetëm fjalët pajtuese nuk do të mjaftojnë për ta çuar vendin në një të ardhme të përbashkët.

SHBA ka nevojë për të krijuar një ide të re për veten. Për të pasur një përgjigje për pyetjen si duan të jetojnë njerëzit e saj në të ardhmen? Çfarë do të thotë në fakt që të jesh “amerikan”? Çfarë roli do të luajnë emigrantët? Çfarë vendi zë SHBA në skenën botërore? Për këto çështje të mëdha të së ardhmes Joe Biden nuk ka përgjigje dhe nuk ka as forcën për të zhvilluar një vizion në një të ardhme të afërt. Kjo është tragjikja e ditës së sotme, pavarësisht lehtësimit që tani në postin e presidentit nuk është më Donald Trump, por Joe Biden./DW