LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

Studimi/ Ja sa kohë ju duhet për hequr dorë nga një zakon i caktuar

4 Janar 2021, 08:28, Blog CNA
Studimi/ Ja sa kohë ju duhet për hequr dorë nga një zakon i

Nga larja e përditshme e dhëmbëve, deri tek pirja e kafes në orën 11 të paradites. Që të gjithë ne kemi dhjetëra zakone që e dominojnë përditshmërinë tonë. Disa janë të shkëlqyera – vizitat e përjavshme në palestër shpesh inkurajohen – të tjerat jo aq shumë, si pirja e duhanit me nga 1 paketë në ditë, apo porositja shumë shpesh e picave.

Meqë i njohim zakonet tona si sjellje të dobishme ose të dëmshme, ne shpesh përpiqemi që t?i përshtatim ato në përputhje me rrethanat. Shumica e tyre, janë ndërtuar mbi supozimin se gjithçka që ju nevojitet janë vetëm 21 ditë kohë. Ky numër vjen nga një libër mjaft popullor i vitit 1960 i quajtur ?Psiko-kibernetika? e kirurgut të plastikës Maksuell Malc, i cili vuri re se pacientëve të tij u duheshin rreth 21 ditë për t?u mësuar me fytyrat e tyre të reja.

Por sipas një studimi të vitit 2009 , koha që u duhet njerëzve për të formuar një zakon, nuk është dhe aq e qartë. Studiuesit nga Kolegji Universitar i Londrës, ekzaminuan zakonet e reja të 96 personave gjatë 12 javëve. Ata zbuluan se koha mesatare, që duhet për të ndërtuar një zakon i ri është në fakt 66 ditë. Për më tepër, periudha nga personi në person ndryshonte nga 18 në 254 ditë. Mesazhi i këtij studimi, është që nëse doni të zhvilloni një sjellje të re, do t?iu duhen të paktën 2 muaj, dhe nuk duhet të dëshpëroheni, nëse 3 javë nuk mjaftojnë.

Por në lidhje me përpjekjen për të hequr një zakon të padëshiruar? Rezulton se që të dyja – formimi dhe heqja dorë nga zakonet – mund të jenë shumë të lidhura me njëra-tjetrën. Siç i shpjegon psikologu Timoti Nastasi në librin e tij ?Shpresa dhe frika?, ato janë dy anët e
të njëjtës medalje:

?Prishja e një zakoni, do të thotë vërtet të krijosh një zakon të ri, një përgjigje të re para-potenciale. Zakoni i vjetër, ose modeli i përgjigjes është ende atje (një model i përgjigjeve të neuroneve në tru), por është më pak mbizotërues (më pak i fuqishëm)?.

?Është shumë më lehtë të fillosh të bësh diçka të re, sesa të heqësh dorë nga diçka që të është bërë zakon, pa një sjellje zëvendësuese?– thotë neuroshkencëtari Eliot Berkman.

?Kjo është një nga arsyet pse mjetet ndihmëse për lënien e duhanit si çamçakëzi me nikotinë, priren të jenë më efektive?- shton ai.

Ekspertët bien dakord se nuk ekziston asnjë kornizë tipike kohore për të hequr dorë nga një zakon, dhe se receta e duhur është një përzierje e personalitetit, motivimit, rrethanave dhe zakonit në fjalë.

?Njerëzit që duan ta heqin dorë nga zakoni i tyre për arsye që janë në përputhje me vlerat e tyre personale, do të ndryshojnë sjelljen e tyre më shpejt, sesa njerëzit që e bëjnë atë për arsye të jashtme të tilla, si presioni nga të tjerët?-thotë Berkman.

Sipas profesoreshës së psikologjisë Suzan Uajtborn, ndonjëherë një zakon mund të prishet shpejt:?Në raste ekstreme, zakoni mund të prishet menjëherë. Si për shembull nëse rastësisht ndiheni keq kur thithni tymin e cigares, apo kur gati u përplasët nga një autobus, kur ishit duke dërguar mesazhe telefonike në kohën që po kalonit rrugën?.

Por në shumicën e rasteve, një zakon do të zgjasë më shumë se sa kaq. Për të hequr dorë me sukses nga një zakon, duhet të mendoni për motivimin tuaj më të fortë, që do t?ju nxisë shumë. Mendoni për një ?sjellje zëvendësuese? për këtë zakon, por sigurohuni që ai të jetë pozitiv.

Për shembull zëvendësimi i pirjes së duhanit me ngrënien, është një kurth i zakonshëm. Dhe mbi të gjitha bëhu i durueshëm. Sa më gjatë ta keni pasur një zakon, aq më shumë kohë do t?iu duhet që ta hiqni qafe atë.

?Zakonet për një kohë të gjatë, janë të ngulitura në nivelin nervor, ndaj ato janë përcaktuese të fuqishme të sjelljes së njeriut. Lajmi i mirë është se njerëzit janë thuajse gjithmonë të aftë të bëjnë diçka tjetër kur ndërgjegjësohen për këtë zakon, dhe janë mjaft të motivuar për të ndryshuar. Ndaj qëndroni të fortë, mund t?ia dilni?– thotë Berkman./Përshtatur nga CNA.al

Burimi: https://www.sciencealert.com/here-s-how-long-you-actually-need-to-break-a-habit-according-to-science

Lajmet e fundit nga