LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

Si i ndryshoi Covid-19 ngjarjet botërore në 2020-ën/ Katër çështjet politike që u ndikuan nga pandemia

2 Janar 2021, 08:00, Aktualitet CNA

Viti 2020 ka qenë si asnjë tjetër. Koronavirusi infektoi më shumë se 67 milion njerëz, ndikoi në 80% të vendeve të punës dhe bllokoi miliarda persona.

Është joshëse të imagjinohet se 2020-ta do të kishte dalë pa një pandemi. Ndërsa kriza preku të gjithë qytetarët, ajo gjithashtu ndryshoi rrjedhën e ngjarjeve e lajmeve në të gjithë botën.

Këtu po rendisim vetëm katër çështje politike, nga katër kontinente, të cilat u ndryshuan nga pandemia.

1. Zgjedhjet në SHBA

Skenari/ Si zgjidhet presidenti i SHBA nëse zgjedhjet nuk prodhojnë një fituesZgjedhjet presidenciale kishin për qëllim të dukeshin shumë ndryshe. Në kushte të tjera, do të kishte pasur tubime të vrazhda dhe një fushatë agresive.

Në vend të kësaj, pandemia shtye tubimet dhe studiuesi Joe Biden pranoi emërimin në një dhomë pothuajse të zbrazët. Disa të pranishëm në një ngjarje të Shtëpisë së Bardhë u infektuan, ndërsa vetë presidenti u dërgua në spital, pasi doli pozitiv.

Ekspertët besojnë se ka arsye të ndryshme për rezultatin e zgjedhjeve, por sipas tyre, mënyra sesi presidenti aktual i SHBA Donald Trump, e trajtoi pandeminë ishte një nga faktorët më të mëdhenj që e penalizuan.

Pandemia gjithashtu shkaktoi një rënie ekonomike, e cila zakonisht dëmton presidentët në detyrë. Covid-19 bëri që demokratët t?i zhvendosnin shumicën e fushatave të tyre online, gjë që mund të ketë ndihmuar Biden.

2. Protestat e Hong Kongut

Në 2019, bota u përfshi nga një krizë e shpalosur në Hong Kong. Qendra ndërkombëtare financiare pa protesta të njëpasnjëshme pro demokracisë, që shpesh përfshinin përplasje me policinë, gaz lotsjellës dhe me raste edhe të përplasje me armë.

Ndërsa demonstratat u dënuan nga Pekini dhe disa biznese, publiku kryesisht shfaqi simpati, pasi në zgjedhjet lokale në fund të vitit 2019 grupet pro-demokracisë fituan me një rezultat të madh. Megjithatë, më pas rrugët e Hong Kong ishin kryesisht të qeta, lëvizja u nënshtrua dhe ligjvënësit pro-demokracisë ose dhanë dorëheqjen, ose u larguan nga territori.

Pandemia, e cila goditi Hong Kong në janar, çoi në një rënie të demonstratave në fillim. Valët e para dhe të dyta të pandemisë u përmbajtën relativisht shpejt. Sipas analistëve, ndikimi më i madh erdhi nga udhëzimet e rrepta të grumbullimit publik, të cilat u përdorën gjithashtu për të penalizuar njerëzit në demonstrata.

Victoria Hui, një profesore e politikës në Universitetin Notre Dame, thotë se autoritetet gjithmonë kishin dashur të ndalonin protestat anti-qeveritare dhe “pandemia u dha autoriteteve një justifikim” për ta bërë këtë nën maskën e shëndetit publik. Disa aktivistë pro-demokracisë janë gjobitur, dhe protestat janë ndaluar, nën udhëzimet e distancimit shoqëror.

Qeveria deklaroi se rregulloret e saj bazohen në shkencë dhe janë të nevojshme për të parandaluar infeksionet.

Mbështetësit e legjislacionit, argumentuan se ishte e nevojshme për të rivendosur stabilitetin pas një viti protestash të dhunshme.

Një muaj më vonë, midis një vale të tretë infeksionesh, qeveria njoftoi se zgjedhjet legjislative do të shtyhen me një vit, pavarësisht nga disa ekspertë shëndetësorë që thonë se ishte akoma e mundur të mbaheshin sondazhet në mënyrë të sigurt. Qeveria tha se shtyrja ishte e nevojshme duke pasur parasysh rrezikun e madh të infeksionit dhe që dhjetëra zgjedhje të tjera në botë gjithashtu ishin shtyrë.

Sidoqoftë, grupet e të drejtave besuan se ishte një lëvizje politike, pasi grupet pro-demokracisë kishin shpresuar të fitonin shumicën në parlament. Në nëntor, të gjithë ligjvënësit pro demokratikë të Hong Kongut dhanë dorëheqjen në protestë, duke e lënë legjislaturën me pothuajse asnjë zë kundërshtues për herë të parë.

3. Kriza Tigray e Etiopisë

Në nëntor, shpërtheu një konflikt midis qeverisë Etiopiane dhe partisë rajonale, Fronti i Çlirimit të Popullit Tigray (TPLF), në Tigray, një rajon në Etiopinë Veriore.

Konflikti solli qindra viktima dhe largimin e më shumë se 40,000 njerëzve, të cilët kishin frikë se luftimet mund të kishin destabilizuar të gjithë rajonin. Një nga shkaktarët e krizës ishte mënyra se si qeveria trajtoi krizën kushtetuese që u shfaq pasi zgjedhjet kombëtare u shtynë për shkak të Covid-19.

Kur goditi pandemia në mars, vendimi fillestar i komisionit zgjedhor për të shtyrë votimin u pranua nga shumica e grupeve të opozitës. Megjithatë, ajo shkaktoi gjithashtu një krizë kushtetuese pasi mandati i qeverisë pritej të mbaronte në shtator.

Qeveria dështoi të bëjë kompromis me partitë e opozitës për atë që duhet të ndodhte më tej dhe një këshill ligjor partizan mori vendimin për të zgjatur mandatin e qeverisë dhe për të shtyrë zgjedhjet për një kohë të pacaktuar derisa të mbaronte pandemiadhe kjo u votua nga dhoma e sipërme e parlamentit, e cila kontrollohet plotësisht nga partia në pushtet. Sipas analistëve, kjo do të thoshte që qeveria humbi legjitimitetin me rivalët e saj.

4. Kriza politike e Izraelit

Në prill, vëzhguesit politikë filluan të thoshin se pandemia kishte shpëtuar karrierën politike të Benjamin Netanyahut.

Netanyahu sapo ishte betuar për një mandat të pestë si kryeministër, në një qeveri uniteti me rivalin e tij Benny Gantz. Vendi ishte në një gjendje të paqartë politike për gati një vit, pavarësisht nga mbajtja e zgjedhjeve midis 2019 dhe 2020, pasi asnjë bllok nuk kishte vende të mjaftueshme për të formuar një koalicion qeverisës.

Në momentin kur shpërtheu pandemia, Netanyahu ishte ende duke vepruar si udhëheqës i përkohshëm. Gantz, i cili ishte zotuar të mos qëndronte kurrë në qeveri me Netanyahu si kryeministër, mbrojti kthesën e tij, duke thënë “këto nuk janë kohë normale”.

Sipas kushteve të qeverisë së unitetit, Netanyahu dhe Gantz do të marrin me rotacion postin e Kryeministrit, por si fillim do të ishte Netanyahu. Marrëveshja u pa nga shumë si një fitore për Netanyahun, i cili kishte sfiduar thirrjet e kundërshtarëve për t’u larguar pasi u akuzua për korrupsion muaj më parë. Ai mohoi akuzat për ryshfet, mashtrim dhe humbje të besimit.

Qeveria e unitetit nuk qëndroi e bashkuar për shumë kohë – vetëm tetë muaj më vonë, ajo u shemb nga një mosmarrëveshje mbi buxhetet e shtetit. Votuesit izraelitë do të kenë zgjedhjet e tyre të katërt në dy vjet në mars dhe Netanyahu është zotuar të kthehet me një “fitore të madhe”./ CNA.al

Lajmet e fundit nga