Blog
SHBA dhe BE do të dalin më të forta nga pandemia
Nga Gideon Rachman “Financial Times”
Duket se asgjë nuk mund ta pengojë rivalitetin gjeopolitik. As një pandemi, as kolapsi i udhëtimeve ndërkombëtare, apo një recesion ekonomik global. Në mënyra të ndryshme Kina, SHBA dhe BE-ja e kanë trajtuar që të gjithë pandeminë e Covid-19 si një provë shumë publike të qasjeve të tyre rivale mbi qeverisjen, dhe si pjesë e një gare ndërkombëtare për prestigj dhe ndikim.
Përfundimi i dukshëm paraprak, është se pandemia do të rezultojë të jetë një fitore e përgjithshme gjeopolitike për Republikën Popullore të Kinës. Suksesi i Kinës në frenimin e përhapjes së sëmundjes, kontraston dukshëm me numrin e tmerrshëm të jetëve që ka marrë Covid-19 në Perëndim. Por politika lëviz në mënyra të papritura. Paradoksalisht, ka të ngjarë që si SHBA ashtu edhe BE të forcohen politikisht nga Covid-19. Në Amerikë, viti filloi me Donald Trump në një pozitë të fortë për të fituar një mandat të dytë në Shtëpinë e Bardhë.
Por paaftësia e dukshme e presidentit amerikan në menaxhimin e Covid-19, i kushtoi ndoshta humbjen në zgjedhje. Për pasojë, Covid-19 mund ta ketë shpëtuar indirekt demokracinë amerikane. Dhe duke ndihmuar në largimin e një izolacionisti kaotik nga Shtëpia e Bardhë, pandemia i ka dhënë gjithashtu Shteteve të Bashkuara një shans shumë më të mirë për të ruajtur statusin e saj si kombi më i fuqishëm në botë.
Covid-19, ka shkaktuar shumë dëme njerëzore dhe ekonomike edhe në Evropë. Por, në aspektin politik, Bashkimi Evropian ndoqi një trajektore të ngjashme me SHBA-në, kur një katastrofë po i lë vendin një përmbysjeje gati të papritur të situatës. Kur pandemia e goditi për herë të parë kontinentin Evropian, ajo u duk si dëshmia e fundit se nën një presion të fortë, uniteti evropian kolapson. Kjo është ajo që ndodhi gjatë luftës në Irak, dhe gjatë gjithë krizës së euros. Në ditët e para të pandemisë, u rivendosën disa kontrolle kufitare, dhe pati shumë kritika të ndërsjellta midis evropiano veriorëve dhe atyre jugorë. Por, gjatë verës, narrativa ndryshoi në një mënyrë dramatike.
BE ra dakord për krijimin e një fondi solidariteti prej 750 miliardë eurosh, që do të përdoret për lehtësimin e pasojave ekonomik të Covid-19. Në një lloj shkëputje nga qasja e saj tradicionale, qeveria e Merkel në Gjermani ra dakord që paratë të mblidheshin nga emetimi i borxhit të përbashkët të BE.
Ky ishte një përparim historik për integrimin evropian – me gjasë më i madhi që nga krijimi i vetë euros gati 30 vjet më parë. Dhe përparimi u nxit pikërisht nga Covid-19. Do të duhet pak kohë që shfaqet ndikimi i plotë politik që kanë fituar SHBA dhe BE nga Covid-19.
Kur të mbërrijë zyrtarisht viti i ri, ka të ngjarë të kuptohet se viti i pandemisë pati përfitime reale gjeopolitike për Kinën. Ky gjithashtu, ishte një rezultat që nuk mund të ishte parashikuar në fillim të vitit 2020. Pandemia nisi në Kinë dhe në fillim u duk si një katastrofë për presidentin Xi Jinping.
Por, gjatë vitit, Xi dhe kolegët e tij e kanë kthyer narrativën. Në Kinë janë raportuar 4.770 vdekje nga Covid-19, krahasuar me mbi 330.000 në SHBA. Britania, Franca, Italia dhe Spanja kanë vuajtur që të gjitha nga një numër më i lartë viktimash, edhe sesa SHBA në raport me numrin e popullsisë.
Ekonomia kineze do të rritet këtë vit, ndërsa ekonomitë kryesore perëndimore kanë pësuar recesione të thella. Parashikimet se kur ekonomia e Kinës do ta tejkalojë në madhësi atë të Amerikës, janë sjellë më afër në kohë. Suksesi relativ i Kinës në menaxhimin e pandemisë, i ka dhënë gjithashtu presidentit Xi një bonus propagandistik – si brenda ashtu edhe jashtë vendit. Kina duket më e përparuar, më e organizuar dhe më e aftë që të kujdeset për qytetarët e saj. Por ka një problem. Prestigji i rritur global që Kina mund të ketë pritur të gëzojë si rezultat i kësaj performance, nuk figuron në sondazhet ndërkombëtare.
Përkundrazi, një sondazh i fundit në 14 vende nga Qendra Kërkimore Pju në SHBA tregoi se në 9 prej tyre – përfshirë Britaninë, Gjermaninë dhe Korenë e Jugut – pikëpamjet negative mbi Kinës kanë arritur nivelet e tyre më të larta në më shumë se 1 dekadë. Kjo rënie e fuqisë së butë kineze, sugjeron se njerëzit në vendet e anketuara, janë më të impresionuar nga fakti që virusi e pati origjinën në Kinë, sesa nga suksesi i mëvonshëm i Pekinit në ndalimin e përhapjes së tij. Ndoshta kundër-produktive ka qenë edhe reagimi agresiv i Kinës ndaj çdo kritike ndërkombëtare, përmes të ashtuquajturës diplomacisë së saj të “ujkut luftëtar “.
Strategët gjeopolitikë në Pekin, mund ta ngushëllojnë veten me mendimin se cilido qoftë dëmi anësor që i ka shkaktuar Kinës Covid-19, dëmet në pozitën e Perëndimit ka qenë më të rënda. Por nëse SHBA dhe BE-ja po nisin tani me shpejtësi zbatimin e programeve të vaksinimit me një efikasitet të arsyeshëm, ato do të nisin të riparojnë disa nga dëmet ekonomike por edhe në imazh, që kanë pësuar për shkak të menaxhimit të tyre ndaj
Covid-19.
Nëse presidenti i zgjedhur Xho Bajden është me fat dhe i aftë, do të përfitojë nga një rritje e ndjeshme ekonomike post-pandemike, dhe do jetë në gjendje të fajësojë paraardhësin e tij të paaftë mbi gabimet e mëparshme. Aleatët e Amerikës do të jenë shumë të etur që ta përqafojnë këtë narrativë, dhe për t’i dhënë SHBA-së një shans të dytë. Në realitet, pozita ndërkombëtare e vendit është dëmtuar shumë si nga presidenca Trump ashtu edhe nga Covid-19. Por me një president të ri në Shtëpinë e Bardhë, Amerika do të kthehet në lojën gjeopolitike./Përshtatur nga CNA.al
Burimi: https://www.ft.com/content/af3258af-651d-4ad8-9d11-21ff3498ae7f
Blog
Pse miliona doza të vaksinës AstraZeneca, mbeten të papërdorura në vendet e BE-së?
Nga Ido Vock “New Statesman”
Javën e kaluar, nisën të bëheshin publike raporte mediatike, sipas të cilave vetëm një pjesë e vogël e dozave të vaksinës Oxford/AstraZeneca të shpërndara në vendet anëtare të BE-së po përdoren. Për shembull, Times raportoi se ishin realizuar vetëm 400 nga 3.800 vaksinimet e planifikuara ditore në aeroportin Tegel të Berlinit, i mbyllur kohët e fundit për fluturimet, dhe i përshtatur si një qendër vaksinimi. Natyrisht, ngaqë dua të vaksinohem, shkova në Tegel për të provuar fatin tim. Arsyetova se po të kryheshin vërtet vetëm 1/10 vaksinimeve të planifikuara ditore, ata me siguri që nuk do ta kishin problem t’u jepnin dozat rezervë njerëzve që paraqiten aty nga fundi i ditës.
Tek e fundit, dhe programet e suksesshme të vaksinimit, si ato në Izrael dhe Britani, u japin të tjerëve jashtë radhës dozat e mbetura për të shmangur shpërdorimin e tyre. Fatkeqësisht, ambicia ime për t’u vaksinuar bie ndesh me mentalitetin gjerman apo atë burokratik. Rojet e sigurisë jashtë Tegel, më thanë plot pasiguri që nuk do të vaksinohesha. PorTegel nuk është një rast i izoluar në Gjermani. Ministria gjermane e Shëndetësisë, tha javën e kaluar se kishte përdorur vetëm 15 për qind të dozave të AstraZeneca, ndërsa shumë njerëzit në vend po e refuzojnë këtë vaksinë. Në Saksoni, Kryqi i Kuq Gjerman i tha programit të lajmeve ZDF Heute se në këtë land kryheshin çdo ditë vetëm 20-30vaksinime me AstraZeneca.
Në mbarë Evropën, po ndodh një histori e ngjashme. Deri më 25 shkurt, Franca kishte injektuar vetëm 16 për qind të dozave të saj AstraZeneca. Italia renditej e pesta, ndërsa Spanja e treta. Ndërkohë, sipas të dhënave nga Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve, një agjenci e BE së,marrja e vaksinës Pfizer është në nivelet 80 për qind. Një pjesë e problemit është se shumë vende evropiane, përfshirë Gjermaninë dhe Francën, kanë zgjedhur që ta kufizojnë përdorimin e vaksinës tek njerëzit nën moshën 65 vjeç, për shkak të mungesës së të dhënave të provave klinike mbi efektivitetin e saj tek të moshuarit. Kjo edhe pse Agjencia Evropiane e Barnave për BE-në, e ka miratuar vaksinës për përdorim tek të gjitha grupmoshat.
Tani, disa zyrtarë gjermanë po bëjnë thirrje që rregullatori kombëtar të përditësojë udhëzimet e tij, dhe ta miratojë vaksinën për të gjitha grupmoshat. Por edhe pasja e listave paralele për vaksinimin mund ta ketë komplikuar detyrën logjistike të administrimit. Ndërkaq, po aq domethënës kanë qenë edhe tituj mashtrues nëpër media dhe komentet negative të udhëheqësve politikë mbi këtë vaksinë.
Në fillim, një histori e raportuar gjerësisht në të përditshmen kryesore financiare gjermane“Handelsblatt”, sugjeroi se vaksina AstraZeneca ishte gjysmë e padobishme tek të moshuarit. Edhe pse më vonë u zbulua se ky pretendim ishte një mashtrim, artikulli pati gjithsesi si efekt ngulitjen e idesë tek njerëzit se AstraZeneca ishte qartazi një vaksinë e dorës së dytë që duhej shmangur. Për shembull, kjo situatë mund ta ketë nxitur pjesërisht, kreun e një sindikate të policisë gjermane të pretendojë se oficerët e policisë duhet të marrin “vaksinën më të mirë të mundshme”. Pra jo atë të AstraZeneca, të cilën policia thuhet se e ka refuzuar. Që atëherë kancelarja gjermane, Angela Merkel, ka bërë disa përpjekje për t’iu kundërvënë hezitimit të bashkatdhetarëve të saj, duke u thënë qytetarëve:“Kjo është një vaksinë e sigurt dhe shumë efektive”.
Më pas ishte presidenti francez, Emanuel Makron, ai që bëri disa insinuata mbi efektivitetin e vaksinës, duke deklaruar muajin e kaluar se “problemi i vërtetë i vaksinës së AstraZeneca, është se nuk funksionon ashtu siç e prisnim atë … gjithçka tregon se nuk është efektive për njerëzit mbi 65 vjeç, disa thonë se duhet të jenë nën 60 vjeç”. Edhe ai ka ndryshuar tani qasje, duke pretenduar së fundmi se do ta merrte vetë vaksinën nëse i ofrohej. Vetëm AstraZeneca nuk do ta zgjidhte dot krizën e shpërndarjes së vaksinave në BE. Deri tani unioni ka vaksinuar vetëm 7 për qind të popullsisë, krahasuar me 23 për qind në SHBA dhe 31 për qind në Britani.
Por pas një mosmarrëveshje të ashpër midis Britanisë dhe Bashkimit Evropian, kur Brukseli kërkoi që AstraZeneca të ndërpriste furnizimin e Mbretërisë së Bashkuar, për të përmbushur angazhimet e saj ndaj bllokut, është e vështirë të mos e vëresh ironinë, kur mjaftuan vetëm disa javë keqinformime, që qytetarët evropianë ta refuzonin në masë këtë vaksinë./Përshtatur nga CNA.al
Burimi: https://www.newstatesman.com/world/europe/2021/03/why-are-millions-doses-astrazeneca-covid-19-vaccines-lying-unused-eu-countries
Blog
S’ka më dyshime/ Trump do të rikandidojë për president në vitin 2024
Nga Larry Bell “Newsmax”
Të gjithë oratorët e Konferencës së Veprimit Politik Konservator të mbajtur javën e kaluar, e njohur zakonisht si CPAC, i premtuan besnikëri ish-presidentit amerikan Donald J. Trump si kandidati i tyre i preferuar për në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024.
Dhe ata kishin shumë mbështetës midis shumë pjesëmarrësve entuziastë në konferencë. Sipas një sondazhi të The Washington Times CPAC Straw 2024, 95 për qind e tyre duan vazhdimin e politikave të Trump, 7 në 10 të anketuar duan që ai të garojë sërish për president, ndërsa nëse zgjedhjet do të mbaheshin tani 55 për qind e republikanëve favorizojnë Trumpin si kandidatin e tyre.
Guvernatori republikan i Floridës Ron DeSantis ishte zgjedhja e dytë si kandidat për president, me 21 për qind të preferencave. Ndërkohë, pas tij renditej guvernatorja republikane e Dakotës së Jugut Kristi Noem, me 4 për qind. Nëse Trumpinnuk do të garonte, DeSantis ishte zgjedhja e parë me 43 për qind, e ndjekur nga Noemi me 11 për qind. Senatori i Teksasit, Ted Kruz ishte i saktë kur i tha audiencës të premten “Më lejoni që t’ju them diçka:Donald Trump do të jetë këtu me ne”.
Duke mbyllur punimet e CPAC të dielën, ish-presidenti Trump dërgoi mesazhin e fortë se ndërsa ai mund të jetë për momentin jashtë Zyrës Ovale, ai nuk ka në plan të rrijë duarkryq.
“Amerika nuk ka qenë kurrë në një udhëtim kaq të suksesshëm, që është larg nga të qenit i përfunduar. Le të mos ketë asnjë dyshim:Amerika do të jetë më e mirë dhe më e fortë se kurrë më parë”- theksoi ish-presidenti.
Më tej Trump tha se pasi “fitoi 2 herë zgjedhjet”, ai mund të “vendosë qët’i mundë ata për herë të tretë”.Sikurse edhe pritej, Trump u tregua shumë kritik ndaj administratës së re të Xho Bajdenit, duke e cilësuar muajin e saj të parë në detyrësi “edhe më keq sesa e kisha imagjinuar” … më katastrofikja në historinë e vendit. Ndër shumë shembuj ai përmendi edhe anulimin që Bajden i bëri ndërtimit të gazsjellësit Keystone XL që i kushtoi vendit 42.00 vende pune; dhe se shkatërroi pavarësinë energjitike që kishe arritur administrata e Trump; teksa premton zbatimin e një politikë katastrofike Green New Deal të mullinjve të erës.
Sipas Trump, kjo lëvizje do të shkaktojë kriza energjitike si ato që kanë ndodhur tashmë në Kaliforni dhe Teksas, do të dëmtojë mjedisin dhe do të zërë sipërfaqe të mëdha toke, të mbuluara me struktura të kushtueshme jofunksionale që do të mbeten në mëshirën e ndryshkut.
Ndërsa administrata Trump e kishte siguruar kufirin jugor të Amerikës me gati 900 km mur të përfunduar, Bajden e ka ndaluar projektin; duke vetë-krijuar një kërcënim serioz për sigurisë kombëtare. Presidenti aktual ka vendosur lirimin e kriminelëve të rrezikshëm, ndërsa ka inkurajuar shtetet të jenë më liberale ndaj emigracionit ilegal.
Trump i kujtoi SHBA-së se ishte “Operacioni Warp Speed” i administratës së tij, ai që solli zhvillimin e tre vaksinave të mrekullueshme dhenë një kohë rekord, (përfshirë aprovimin e ri nga FDA-së të vaksinës së Johnson & Johnson). Njëzet milion vaksina iu injektuan njerëzve para se Trump të linte detyrën, përfshirë atë që mori vetë Xho Bajden në fund të dhjetorit 2020, por që tani duket se e ka harruar. Ironikisht, ndërsa Bajden po hap kufirin ndaj emigrantëve, ai iu është bindur kërkesave të sindikatës së mësuesve për t’i mbajtur shkollat të mbyllura. Por Trump mendon se është thelbësore që fëmijët të rikthehen menjëherë në shkollë. Ai paralajmëroi se tirania socialiste e “anulimit të kulturës” po sulmon vlerat thelbësore dhe liritë e Amerikës.
Ish-presidenti tha se amerikanët duhet ti kundërvihen sulmeve nga monopolet e Big Tech kundër fjalës së lirë; të mbrojnë të drejtat e Amendamentit të Dytë që janë nën sulmin e demokratëve; dhe të mbështesin zbatimin e ligjit. Trump gjithashtu bëri të qartë se zërat që kishin qarkulluar se ai mund të planifikojë të krijojë dhe të drejtojë një parti të re ishin sërish “lajme të rreme”. Nga ndarja e Partisë Republikane, paralajmëroi ai, do të përfitonte vetëm Partia Demokratike. Ai deklaroi se do të ketë një rol thelbësor në mbështetjen e udhëheqësve “të fortë”republikanë në zgjedhjet e mesit të mandatit të vitit 2022, duke theksuar se mbështetja e tij për kandidatët ishte thelbësore në fitoret e republikanëve në zgjedhjet e vitit 2020, në të gjitha 26 vendet e fituara në Kongres, si dhe në ruajtjen e një Senati të balancuar 50 me50.
Trump nuk la asnjë dyshim mbi qëllimin e tij për të nxjerr jashtë loje ata anëtarë të partisë së tij që bashkuan votat me demokratët për ta shkarkuar atë pas trazirave të 6 janarit në Kapitol Hill. Këtu përfshihen 10 republikanë në Kongres dhe 7 në Senat, të cilët ai i përmendi me emra. Një kritikë të veçantë ai pati për një figurat më të njohura pro fajësimit, kongresmenen republikane të Uajoming, Liz Çeni. CPAC shërben zakonisht si aktiviteti kryesor, prej nga ku nis maratona e gjatë dhe e lodhshme e fushatës së zgjedhjeve të mesit të mandatit. Në përgatitje, komiteti i fushatës së vitit 2020 është shndërruar dhe riemërtuar “Bëjeni Amerikën Sërish të Madhe”. Sa i përket planeve të tij për vitin 2024, Trump e përfundoi fjalimin duke iu referuar një kohe kur “një president triumfues do të rikthehet në Shtëpinë e Bardhë”, duke mos lënë asnjë dyshim mbi synimin e tij për të rikandiduar./Përshtatur nga CNA.al
Burimi: https://www.newsmax.com/larrybell/2024-americafirst-future/2021/03/01/id/1011935
Blog
A kanë lidhje operacionet kirurgjikale çezariane me Jul Çezarin?
Operacionet kirurgjikale çezariane, kanë qenë një pjesë e kulturës njerëzore që prej kohërave antike. Ky operacion, që karakterizohet nga lindja e një foshnje përmes barkut të nënës, përmendet në folklorin e lashtë hindu, egjiptian, grek, romak, por dhe në folklorin tjetër evropian.
Por nga e ka origjinën ky term? Një teori e njohur është se termi “çezarian”, rrjedh nga lindja përmes këtij operacioni kirurgjikal i udhëheqësit të famshëm romak Jul Çezarit. Edhe pse origjina e saktë e kësaj teorie mbetet e panjohur, studiuesit thonë se ky term ndoshta nuk është emëruar sipas vetë sundimtarit të famshëm.
Origjina antike
Një enciklopedi historike bizantino-greke e shekullit të X-të e quajtur Suda, është një nga të dhënat më të hershme që thotë se prerja çezariane u emërtua në fakt sipas vetë Jul Çezarit. Aty thuhet:“Kur nëna e tij vdiq në muajin e nëntë, ata e hapën, nxorën jashtë foshnjen dhe e quajtën kështu; pasi në gjuhën romake vetë lloji i prerjes quhet “Çezar”.
Sidoqoftë, gjasat që kjo teori të jetë e vërtetë janë të pakta. Gjatë kohës së lindjes së Çezarit në vitin 100 Para Krishtit, prerjet çezariane kryheshin vetëm kur nëna kishte vdekur ose vdiste si një përpjekje për të shpëtuar jetën e fëmijës. Pavarësisht kësaj, nëna e Çezarit, Aurelia, vlerësohet se ka jetuar gjatë pushtimit të Britanisë me djalin e saj, duke e bërë
kësisoj shumë të vështirë që ai të kishte lindur përmes kësaj procedure.
Jo vetëm kaq, por praktika e nxjerrjes së foshnjes nga nëna e saj, ishte pjesë e një ligji të vendosur para lindjes së Çezarit. Kështu, edhe nëse Çezari kishte lindur përmes prerjes çezariane,ai padyshim nuk ishte i pari.
Më shumë se sa një Çezar
Nëse historia e origjinës së këtij termi është e gabuar, pse ky lloj operacioni lidhet ende sot me Jul Çezarin? Përgjigjja qëndron në origjinën e emrit “Çezar”, që vjen nga fjala latine për të prerë, ose caedere.
Autori romak Plini Plaku, hulumtoi origjinën e prerjeve çezariane në librin e tij “Historia Naturalis”. Ai sugjeron aty se Jul Çezari e mori emrin sipas një paraardhësi që lindi përmes operacionit çezarian. Por me kalimin e kohës, ky përfundim mund të jetë keqinterpretuar. Plini u referohej qartësisht paraardhësve të Jul Cezarit, megjithëse sot shumë besojnë se procedura i referohet vetë perandorit të njohur.
Operacionet çezariane sot
Për shekuj me radhë, lindja përmes prerjes çezariane, mbeti një procedurë e rrezikshme. Gjatë gjysmës së parë të shekullit XX-të, kjo lloj lindje përfundonte thuajse gjithmonë me vdekjen e nënës nga infeksionet apo hemoragjia.
Sot, mjekësia moderne dhe teknikat e përparuara kirurgjikale, i kanë reduktuar shumë ngjarje të tilla tragjike. Prerjet çezarian janë në rritje, dhe kryhen shpesh si një alternativë ndaj lindjes natyrale. Sipas Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve në SHBA, numri i lindjeve me operacion çezarian ishte 31.9 për qind, ose 1.208.176 e lindjeve në vitin 2018. Pra, edhe nëse emri i procedurës nuk ka lidhje me vetë udhëheqësin romak, ajo do të vazhdojë që të jetë pjesë e praktikës moderne mjekësore – ashtu siç ishte edhe para se të lindte Jul Çezari./Përshtatur nga CNA.al
Burimi: https://www.discovermagazine.com/health/are-cesarean-sections-named-after-julius-caesar
