LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

E fundit!

x

Ekspertët e gjumit: Pse ka ardhur koha t’i jepet fund praktikës së ndryshimit të orës

1 Nëntor 2020, 11:01, Politikë CNA
Ekspertët e gjumit: Pse ka ardhur koha t’i jepet fund praktikës

Në SHBA ora dimërore vendoset këtë fundjavë më 1 nëntor, në Evropë dhe Shqipëri kjo gjë ka ndodhur që fundjavën e kaluar. Akrepat e orës kthehen 1 orë pas. Shumë njerëz e vlerësojnë orën shtesë të gjumit gjatë dimrit.

Por për miliona të tjerë, ky përfitim në këtë periudhë nuk do të zgjidhë problemin me mungesën e gjumit në pjesën tjetër të vitit. Rreth 40 për qind të rriturve në SHBA – 50 deri 70 milion amerikanë -flenë më pak se sa minimumi i rekomanduar 7 orë në natë.
Disa studiues janë të shqetësuar rreth asaj se si ndryshimi i orës 2 herë në vit ndikon në fiziologjinë e trupit tonë. Prandaj Akademia Amerikane e Mjekësisë së Gjumit, organizatamë e madhe shkencore që studion gjumin, dëshiron t?i jepet fund praktikës së ndryshimit të orës, duke kaluar në një kohë fikse gjatë gjithë vitit.

Në këtë mënyrë, orët tona të brendshme cirkadiane nuk do të keq-vendoseshin për gjysmën e vitit. Në vitet 1940, shumica e të rriturve amerikanë flinin mesatarisht 7.9 orë gjumë në natë.Sot, flenë vetëm 6.9 orë.Ndërkohë, një studim i janarit të vitit 2018 nga ?Fitbit?, raportoi se burrat flinin edhe më pak në natë sesa gratë, rreth 6.5 orë. Por problemet nga mungesa e gjumit, shkojnë përtej thjesht të qenit i lodhur. Krahasuar me ata që kanë fjetur mjaftueshëm, të rriturit që flenë më pak nga norma -pra ata që flenë më pak se 7 orë në ditë – kishin më shumë të ngjarë të raportonin 10 gjendje shëndetësore kronike, përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin, mbipeshën, astmën dhe depresionin.
Fëmijët, të cilët kanë nevojë për më shumë gjumë sesa të rriturit, përballen edhe më shumë me sfida.Për të pasur një shëndet optimal, fëmijët 6-12 vjeç duhet të flenë 9-12 orë; adoleshentë nga 13-18 vjeç, 8-10 orë.

Por një sondazh i Fondacionit të Gjumit me prindërit,zbuloi se fëmijët po flenë të paktën 1 orë më pak se sa kaq. Dhe studiuesit kanë zbuluar se privimi i gjumit qoftë edhe me 1 orë mund të dëmtojë trurin në zhvillim të një fëmije, duke ndikuar në kodimin e kujtesës dhe fokusimin e tij në shkollë.
Gjumi ndikon edhe në secilin nga sistemet tona biologjike.Pasoja të rënda mund të shkaktohen edhe nga një gjumë me cilësi të dobët.Për shembull mund të rritet presioni i gjakut, apo rreziku i sëmundjes koronare të zemrës. Kjo pasi sistemi ynë endokrin çliron më shumë kortizol, një hormon i stresit.Ne paralajmërohemi nga sindroma ?lufto ose ik?.Një gjendje e tillëve redukton hormonin e rritjes, teksa shtohet oreksi dhe shtimi në peshë. Trupi ka më pak tolerancë ndaj glukozës, dhe rezistencë më të madhe ndaj insulinës. Dhe në planin afatgjatë, kjo nënkupton një rrezik në rritje për shfaqjen e diabetit të Tipi 2.

Mungesa e mjaftueshme e gjumit, shoqërohet me një inflamacion të shtuar dhe një numër të zvogëluar të antitrupave që duhen për të luftuar infeksionet. Ai mund të shkaktojë gjithashtu një ulje të tolerancës ndaj dhimbjes, dhe të ndikojë reflekset dhe kujtesën.
Studimet tregojnë se mungesa e gjumit mund të shkaktojë një performancë më të dobët të punës, duke përfshirë më shumë ditë të humbura në punë, dhe më shumë aksidente automobilistike.Nga ana tjetër, një gjumë i mjaftueshëm e ndihmon trupin në shumë mënyra duke e mbrojtur nga disa prej këtyre efekteve të dëmshme, dhe duke forcuar sistemin imunitar. Pjesa më e madhe e rrezikut që lidhet me kursimin e energjisë ndodh në pranverë, kur e kthejmë kohën 1 orën përpara, dhe humbasim 1orë gjumë.Ideja për një orë fikse gjatë gjithë vitit po mbështetet gjerësisht.

Por ka debate të mëdha nëse koha fikse duhet të jetë ora dimërore apo ajo verore.Ata që mbështesin orën verore janë shtetet që mbështeten kryesisht tek turizmin.Ndërkohë ambientalistët, që favorizojnë një konsum më të vogël të energjisë nga ngrohja në mëngjes tek kondicionimi i ajrit në mbrëmje, mbështesin më shumë orën dimërore. Edhe grupet e ndryshme fetare, kohët e lutjeve të të cilëve janë të lidhura me perëndimin dhe lindjen e diellit, priren gjithashtu të preferojnë kohën standarde të përhershme.Kështu veprojnë edhe shumë mësues, të cilët kundërshtojnë transportimin e fëmijëve në shkollë gjatë mëngjeseve kur është ende errësirë./Përshtatur nga CNA.al

Lajmet e fundit nga