Nga: Menia Koukougianni
Prej shtatë vjetësh, çdo Vit të Ri, dëshira ime është e njëjtë: kanceri të zhduket përfundimisht. Kështu ndodhi dhe këtë vit, pak kohë para se të ndeshja këtë libër, me titull provokues për zhdukjen e kancerit. Ma rekomandoi një mik, babai i një fëmije me kancer. Kështu që fillova ta lexoj në prag të atij Viti të Ri.
E mbarova për dy ditë. Një mjek shkruan për kacerin. Jo për patologjinë rreth kancerit, por për dështimin e sistemit për të zhdukur kancerin. Nuk mund të gjeja një faqe pa theksuar diçka. Kurioziteti i mjekut të ri për kërkimin, mënyra e vetme në të cilën qelizat kancerogjene mashtrojnë shkencën, mënyra e pashembullt që sistemi ynë imunitar lufton, lëvizshmëria e përjetshme e qelizave.
Çfarë është kanceri? Një qelizë, një proces, një mutacion, një kurs i pakontrollueshëm, një gjen i përjetshëm? E gjithë kjo së bashku dhe shumë më tepër.
Po shkenca? Mjeku? Unë u trondita nga përgjigjet e autorit. Ngjarjet që ai rrëfen, vendimet që duhej të merrte, mendimet dhe pyetja që nuk do të marrë përgjigje kurrë: Nëse?
Shëndeti është e mira më e madhe, por është gjithashtu para, përpjekje, kohë dhe ambicie. Shëndeti publik është një rezervuar i madh që kërkon para, shumë para. Mjekët janë njerëz me dobësitë e tyre, të mirat dhe të këqijat e tyre. Në shumë vende, autori përshkruan betejat e tij me mjekë të tjerë, të cilët nuk donin të rrezikonin, nuk donin të humbnin primatin e tyre, nuk donin të rrezikonin pagat dhe pozitat e tyre, nuk donin të dëgjonin, nuk donin të ndanin.
Në shumë vende autori flet për pacientët që humbi, sepse sistemi u vonua, burokracia mbizotëroi mbi vendimet mjekësore, kostoja shpëtoi jetë.
Ndihesha e çuditur kur lexoja. Nga njëra anë zemërimi dhe dëshpërimi, se jemi të humbur nëse mentalitetet nuk ndryshojnë. Nga ana tjetër, optimizmi se ka zgjidhje dhe nëse pengesat e paraqitura kapërcehen, shërimi, Ilaçi i kancerit, do të gjendet. Njeriu, nëse do, mund ta mposhtë kancerin. Sidomos sot, shkencëtarët, studiuesit kanë kaq shumë mjete. Teknologjia ka zgjidhur problemet e së kaluarës. Dituria është e arritshme për të gjithë.
LEXO EDHE: Çfarë mund të presim realisht nga një vaksinë kundër Covid-19?
Pandemia na ka treguar se nëse të gjithë punojnë së bashku, akademia, industria farmaceutike, sistemet shëndetësore kombëtare dhe pacientët, ne mund ta mundim. Për vite me radhë, studiuesit në laboratorët e tyre kanë kërkuar përgjigje dhe zgjidhje.
Për vite me radhë shkencëtarët kanë kërkuar para, duke ndryshuar ligjet. Për vite me radhë pacientët u bëjnë thirrje mjekëve të tyre që të mos dorëzohen. T’i dëgjojë, të ndajë njohuri me ta. Burokracia, përshtatshmëria politike, vogëlsia e disave, kanë ekzistuar dhe do të ekzistojnë. A mund të shkojmë një hap më tej?
Po, Vincent DeVita e thotë qartë. Të gjithë këta shkencëtarë që fituan nuk ishin as budallenj e as gjeni. Ata ishin këmbëngulës. Ata nuk iu bindën rregullave kur logjika e tyre, prova e laboratorëve të tyre, u tha atyre se rregulli ishte i gabuar. Ata ishin partnerë dhe po kërkonin informacion kudo. Kthimi prapa në historinë e kancerit ka shumë për të na mësuar. Kanceri i prek të gjithë. Kërkimet tregojnë se një në tre prej nesh do të përballet me kancer ose si pacient ose si i afërm i pacientit. Koha nuk është aleate. Studiuesit në laboratorë janë./abc
*Menia Koukougianni drejton AMKE “Karkinaki”, e cila mbështet punën kërkimore-shkencore të komunitetit shkencor – mjekësor që merret me kancerin e fëmijërisë dhe adoleshencës, duke mbledhur fonde për të mbështetur qasjet inovative terapeutike për fëmijët dhe adoleshentët.