Ekonomi
Lekë për gazetarët apo pronarët e televizioneve?
Pandemia e koronavirusit ka sjellë një goditje të fortë në ekonominë e mbarë botës ku dhe Shqipëria nuk bën përjashtim.
Në këtë situatë vendet e varfëra dhe vendet në zhvillim janë ato që goditen më keqazi, pasi ekonomia ndalet dhe pasojat janë më të mëdha.
Një nga më të prekurat është Shqipëria, dhe pritet që edhe vetë një nga sektorët më të mëdhenj që është në aktivitet siç është media, të kishte një reagim të fortë.
I pari televizion që reagoi ishte Top Channel, nëpërmjet disa kronikave, më pas reagoi edhe Unioni i Gazetarëve. Në emër të gazetarëve dhe për gazetarët kërkoheshin para.
Kryeministri u përgjigj duke thënë se ato janë biznese të mëdha, le të marrin kredi dhe të shlyejnë rrogat dhe se nuk do të japim para për emisione komerciale.
Por, lekët kërkoheshin gjithmonë në emër të gazetarëve, jo në emër të emisioneve.
CNA.al, pas këtij reagimi dhe pas qëndrimeve të shpeshta të mbajtura ka bërë një investigim të thjeshtë. Ne kemi marrë të dhënat zyrtare nga tatimet ku televizionet deklarojnë gazetarët stafet e tyre dhe personelin shërbyes. Numri më minimal i stafeve të një televizioni janë gazetarët. Redaksitë përbëhen nga 10, 15 apo deri në 20 ose 25 vetë. Pra, janë gazetarët e politikës që raportojnë dy kampet, gazetarë të sociales, gazetarë ekonomie, redaktorët, kryeredaktorët, por edhe gazetarët e sportit, ata të botës dhe të rajonit, etj.
Pra, një redaksi nuk ka më shumë se 25 gazetarë, rrogat e të cilëve janë 10% e totalit të buxhetit, ose diçka më pak, në një vëzhgim mesatar të bërë nga ne.
Pra, televizionet, Top Channel, Klan, kanë një staf gazetarësh me një numër jo shumë të madh dhe pjesa tjetër janë teknikë, kameramanë, prapavija, shofera, organizatorë dhe një strukturë e gjithë, e madhe që i duhet një televizioni. Më shumë gazetarë gjen në Neës 24, Faxnëes, dhe simotrat, që janë televisione me titra dhe Live si Euronews dhe A2 CNN
Po të vëzhgosh me kujdes, gazetarët pa kamera në television nuk dalin dot. Pra, këtu po përfshijmë edhe kameramanët, që mund të jenë 20, flasim këtu jo për ata të studiove.
Pra, e gjithë vlera e shpenzimeve nuk do të shkonte më shumë se 20 deri në 30 mijë euro në muaj. Të paktën sipas deklarimeve të bëra. Maksimumi shpenzimeve të tyre mund të shkojë deri në 100 mijë euro për dy apo tre muaj paga në një televizion të madh, pasi ato të voglat nuk janë në shifra të tilla.
Më pak se kjo shumë vlejnë makinat e pronarëve, drejtorëve, apo totalin e rrogave për 25 vetë, pra 15 gazetarë e 10 kameramanë ne 3 muaj e merr vetëm një drejtor.
Kjo është një shifër, ndoshta e lartë paksa nga ana jonë, se drejtues e pronarë kanë kosto shumë herë më të larta Asnjë television sot nuk do të ketë problem të sigurojë 100 mijë euro reklama në muaj.
Është një shifër shumë e vogël shpënzimesh që ne përmendim, kur rrogat aktuale të një televizioni të madh shkojnë deri në 500 mijë euro.
Pra, gazetarët dhe stafi i tyre mbështetës nuk janë më shumë se 10% apo maksimalisht deri 20% e kostove totale të një televizioni në muaj. Për të mos thënë që ka që e kanë edhe më pak.
Prandaj kërkohen lek në emër të gazetarëve apo lekët kërkohen për pronarët?
Të mbulojnë shpenzimet e televizionit dhe shpenzimet e tjera, sepse pagesat për gazetarët nuk janë asgjë në fakt, në krahasim me kostot reale që ka një television apo një media.
Ajo që po ndodh në Unionin e Gazetarëve dhe në disa televizione të cilat i kërkojnë lek qeverisë, duket se është një lojë për të mbyllur disa vrima të tjera.Sepse redaksitë e lajmeve në televizione mund të vazhdojnë të funksionojnë normalisht. Dhe televizionet kanë ndërprerë përkohësisht emisionet komerciale, programet të mbushen me filma, të ripërsëriten disa gjëra, deri në një moment të dytë.
Por, stafet duhen mbajtur dhe ashtu siç po ndodh në shumë në kompani dhe media të mëdha në Europë ka dhënie lejesh të zakonshme, ulje pagash, ka disa mënyra që stafet të mos humbasin punën e tyre. Merren kredi sovrane ashtu sikurse është ofruar nga qeveria shqiptare.
Por, askush në Europë deri me tani nuk ka folur në emër të gazetarëve. Vetëm në Shqipëri ndodh kjo, që pronarët, drejtorët e televizioneve të flasin për rrogat e gazetarëve, në emër të gazetarëve, për interesat e tyre dhe për xhepat e kompanive.
Ekonomi
Eurostat zbardh emigracionin masiv/ Shqipëria e gjashta në botë për leje qëndrimi në BE
Shqipëria u rendit e gjashtë në botë në vitin 2019 sa u përket lejeve të qëndrimit që shtetasit e saj kanë në shtetet e Bashkimit Europian.
Të dhënat u publikuan nga Eurostat, sipas të cilit për shtetasit nga Shqipëria janë dhënë deri në fund të vitit 2019 rreth 868 mijë leje qëndrimi.
Sipas Eurostat, në fund të vitit 2019, qytetarët e Marokut ishin grupi më i madh që mbanin leje qëndrimi të vlefshme (2.0 milionë), ndjekur nga shtetasit e Turqisë (1.9 milionë), Ukrainës (1.3 milionë) dhe Kinës (përfshirë Hong Kongun; 1.0 milionë). Këto ishin shtetësitë e vetme që kishin më shumë se një milion leje qëndrimi të vlefshme.
Shifrat e tjera larta u regjistruan për qytetarët e Sirisë (974 000), Shqipërisë (868 000), Algjerisë (700 000), Rusisë (689 000), Indisë (555 000) dhe Serbisë (504 000). Qytetarët e këtyre 10 vendeve zënë më shumë se gjysmën (51%) të numrit të përgjithshëm të lejeve midis qytetarëve jo-BE që mbajnë leje qëndrimi të vlefshme në BE-27.
Ndërsa renditet e gjashta në botë për numrin e lejeve të qëndrimit që janë dhënë për shtetasit e saj, Shqipëria e vogël, me vetëm 2.85 milionë banorë, renditet e para në botë për lejet e qëndrimit, në raport me popullsinë e saj.
Sipas të dhënave të Eurostat, të përpunuara nga “Monitor”, për shtetasit shqiptarë, vendet e Bashkimit Europian kanë dhënë per Shqipërinë 304 mijë leje qëndrimi për 1 milion banorë, që është 4 herë më e lartë sesa shteti i dytë pas nesh, Serbia (shih grafikun: Lejet e qëndrimit dhënë nga vendet e BE-së, për 1 mln banorë, deri në fund të 2019-s).
48% e lejeve janë dhënë në Itali
Sipas të dhënave të Eurostat, 48% e lejeve të qëndrimit janë dhënë për shtetasit shqiptarë nga Italia, për një total prej rreth 417 mijë personash.
Në vend të dytë është Greqia, me 43%, ose 371 mijë persona.
Gjermania ka kaluar në vend të tretë, me 43 mijë lejë qëndrimi, ose 5% të totalit.
Në vend të katërt është Franca, me 11 mijë persona, ose 1.3% të totalit.
Shtetet e tjera kanë dhënë mesatarisht më pak se 5,500 leje qëndrimi për shtetasit shqiptarë./Monitor
Ekonomi
Pandemia, mbi 78% e grave të larguara nga puna në fasoneri pa asnjë ndihmë ekonomike
Industria prodhuese dhe veçanërisht fasoneria është sektori më i goditur i ekonomisë nga pandemia. E në këtë situatë duket se pasojat më të rënda nga e gjithë kjo po i vuajnë vajzat dhe gratë. Përveçse shumë prej tyre kanë humbur punën, një pjesë dërrmuese nuk kanë përfituar as ndihmë ekonomike.
Një sondazh i kryer nga Qendra “Aleanca Gjinore për Zhvillim” në kuadër të monitorimit të efekteve te pandemisë tregon se 78.8% e vajzave dhe grave të larguara nga puna në fasoneri nga korriku i vitit të kaluar nuk kanë përfituar asnjë ndihmë ekonomike apo asistencë sociale për papunësi, ndërsa 88.3% e tyre nuk kishin informacion për procedurën që duhej ndjekur për të marrë pagën e papunësisë.
Kompanitë e industrisë së prodhimit të veshjeve dhe këpucëve konsiderohen si një nga burimet kryesore të punësimit të grave në Shqipëri por sipas Mirela Arqimandriti nga Aleanca Gjinore për Zhvillim, ato përballen me paga të ulëta, punojnë në kushte të vështira, të pambrojtje sociale dhe të pa siguruara.
Pikërisht këto kanë ndikuar në faktin që gratë dhe vajzat të refuzojnë punësimin në fasoneri. Këshilltarja e ministres së Financave dhe Ekonomisë, Majlinda Demko bën të ditur se pavarësisht se në total janë regjistruar 6280 kërkesa për punësim në industrinë fason, 4170 prej tyre kanë mbetur të paplotësuara, duke dëshmuar për interesin e ulët të forcës së punës.
Nënkryetarja e Parlamentit, Vasilika Hysi theksoi nevojën për të përforcuar kontrollin parlamentar në lidhje me të drejtat dhe liritë e sanksionuara me ligj në Kodin e Punës dhe e cilësoi këtë si një nga prioritetet e Kuvendit për vitin 2021 në mënyrë që punonjësve t’u garantohen të drejtat ekonomike dhe sociale.
Albana Konçi, koordinatore e projektit se gjatë disa fushatave ndërgjegjësuese ku morën pjesë mbi 250 vajza dhe gra të punësuara në 40 fasoneri në 10 qytete të ndryshme të vendit, 60% e tyre kanë raportuar për shkelje të të drejtave të punëtorëve, ku dhjetë raste janë ndjekur në mënyrë zyrtare nga Inspektorati i Punës.
Qeveria u ndesh me këtë realitet kryesisht gjatë pandemisë, ku gjatë kontrolleve për zbatimin e protokollit të sigurisë për COVID-19 vërejti kushtet e vështira ku detyroheshin gratë dhe vajzat të punonin dhe si të mos mjaftonte kjo shumë prej tyre as nuk deklaroheshin si të punësuara ose paguheshin nën pagën minimale./euronews
Ekonomi
Risku nga katastrofat/ BB: Tërmeti dhe COVID-19 çojnë varfërinë 8 vite pas
Tërmeti shkatërrues i 26 nëntorit 2019 rriti varfërinë subjektive (perceptimi që ka një person për situatën e tij financiare dhe materiale) me 2.3 për qind.
Banka Botërore në raportin e fundit “Vlerësimi i rikut të katastrofave në Shqipëri” nënvizon se niveli i varfërisë mund të ketë shkuar 8 vite pas (në skenarin më të mirë) për shkak të këtyre dy ngjarjeve madhore ku përveç tërmetit është edhe pandemia e COVID-19. Në kohën e vlerësimit të post-katastrofës ishin të paktën 20 miliardë lekë të planifikuara për rindërtimin por nevojat për rimëkëmbje afatshkurtër vlerësoheshin në 67.1 miliardë lekë apo (610 milionë USD) gati 51 për qind e nevojës.
Banka vlerëson se tërmeti preku të paktën 200 mijë individë në 11 bashki me një efekt madhor ekonomik. Raporti gjykon se ndikimi i pandemisë, nga ana tjetër, e ka bërë Shqipërinë më të dobët përballë katastrofave. Mes shumë efekteve negative në shëndetësi, ekonomi dhe efekte financiare, ajo që shihet si problematike është ulja e kapaciteteve të qeverisë, familjeve dhe bizneseve për të marrë veten pas katastrofave.
Kompania e modelimit të riskut global AIR Worldwide vlerëson se dëmet mesatare në të ardhjen nga tërmetet dhe përmbytjet si 147 milionë USD në vit, me një ngjarje katastrofike për shembull tërmet 1 në 100 vjet që shkakton dëme deri në 2 miliardë dollar.
Tërmetet e kësaj natyre nuk janë të shpeshtë por mund të shkaktojnë dëme të mëdha (siç ishte ai në 2019) dhe vlerësohen se shkaktojnë një mesatare prej 99 milionë USD dëme në vit. Në anën tjetër, përmbytjet sipas raportit, janë më të lokalizuara por i kanë dëme më të shpeshta që vlerësohen me një mesatare prej 48 milionë dollar në vit. Këto vlerësime mbulojnë asetet e sektorit privat por jo ato publik.
Raporti i Bankës nënvizon se nga viti 1995-2015 ka një mesatare prej 30 mijë njerëzish që preken çdo vit nga fatkeqësitë natyrore dhe më shumë se 95 për qind e bashkive ishte prekur nga të paktën një fatkeqësi.
Banka gjykon se kostoja ekonomike e fatkeqësive mund të rritet më tej, si rezultat i ekonomisë në rritje. Ndryshimet klimatike mund të rrisin më tej ashpërsinë apo frekuencën e fatkeqësive që lidhen me natyrën të tilla si përmbytjet apo stuhitë./Monitor
Lajme të Rekomanduara:
Risku nga katastrofat/ BB: Tërmeti dhe COVID-19 çojnë varfërinë 8 vite pas
Tërmeti shkatërrues i 26 nëntorit 2019 rriti varfërinë subjektive (perceptimi që ka një person për situatën e tij financiare dhe materiale) me 2.3 për qind....
Eurostat zbardh emigracionin masiv/ Shqipëria e gjashta në botë për leje qëndrimi në BE
Shqipëria u rendit e gjashtë në botë në vitin 2019 sa u përket lejeve të qëndrimit që shtetasit e saj kanë në shtetet e Bashkimit...
