Përpara se një shpikje të mbërrijë në duart e publikut dhe të përdoret gjerësisht prej tij, shpikësi do të kryejë një proces shumë të gjatë testimesh dhe eksperimentesh, për t’u siguruar që mjeti apo objekti që ai ka shpikur është i sigurt dhe i përshtatshëm. Shumë shpikës janë sëmurur apo kanë pasuar aksidente fatale, për shkak të eksperimenteve të tyre. Ja cilët janë disa prej tyre:

Mari Kyri

Ajo ishte gruaja e parë që fitoi Çmimin Nobel në dy fusha të ndryshme, në kimi dhe fizikë. Kyri ishte shkencëtarja që zbuloi radiumin bashkë me burrin e saj Pier Kyri. Në fillim të viteve 1900, radiumi besohej të kishte më shumë vlerë sesa platini apo ari.
Në fillim të vitit 1934, Kyri vizitoi Poloninë, dhe nuk ishte fare e vetëdijshme mbi rreziqet e substancave radioaktive, teksa po përpiqej t’i izolonte ato. Kyri punoi për shumë kohë në kontakt të drejtpërdrejtë dhe e pambrojtur prej tyre. Me kalimin e kohës, rrezatimi i tepërt i radiumit e sëmuri shkencëtaren me leuçemi. Ajo vdiq vetëm 3 muaj më vonë, më 4 korrik të vitit 1934 në Haute Savoie.

Horac Hanli

Hanli ishte një inxhinier detar gjatë Luftës Civile Amerikane. Shpikja e tij më e njohur ishte një nëndetëse që punonte manualisht, e njohur si “CSS HL Hunley”. Gjatë testit të parë të përdorimit të nëndetëses, 5 anëtarë të ekuipazhit vdiqën kur uji hyri aksidentalisht në nëndetëse. Më 15 tetor të vitit 1863, u krye një eksperiment tjetër. Këtë herë, i pranishëm ishte edhe vetë Hanlin. Fatkeqësisht, në atë eksperiment vdiqën8 anëtarë të ekuipazhit, përfshirë vetë Horac Hanlin.

Franc Rajhelt

Lindi në Austri dhe u zhvendos me banim në Paris në vitin 1898. Ishte i njohur si një rrobaqepës, por edhe si shpikës. Rajhelt cilësohet si pionier i hedhjes me parashutë. Ai ishte i fiksuar me qepjen e kostumeve që mund të përdoreshin si parashuta.
Ai zhvilloi eksperimentin e tij të parë, duke përdorur një kukull të cilën e lëshoi nga lartësia e katittë pestë të pallatit ku banonte. Eksperimenti ishte disi i suksesshëm, edhe pse kukulla ra në tokë me forcë. Fatkeqësisht, eksperimenti që pasoi do të ishte një dështim total.
Rajhelti kërkoi policisë së Parisit leje për të testuar parashutën e tij nga lartësia e Kullës Eifel. Më në fund ai mori leje në vitin 1912. Më4 shkurt të vitit 1912, ai vendosi të mos lëshonte një kukull si eksperimenti i mëparshëm, por të hidhej vetë nga një lartësi prej më shumë se 57 metrash.
Për fat të keq, eksperimenti dështoi. Parashuta nuk u hap dhe hedhja e Rajhelt atë ditë, ishte e fundit për të në këtë botë. Ai u përplas me forcë në tokë dhe vdiq në çast. Të nesërmen, gazetat ishin plot me lajme për vdekjen e tij, duke e etiketuar si“shpikës të marrë”.

Oto Liliental

Njihet si pioneri gjerman i aviacionit, dhe mbante nofkën “njeriu fluturues”. Ai ishte
personi i parë që kreu me sukses një fluturim të mirë-dokumentuar me avion. Ai vazhdoi eksperimentet e kryera më herët nga Xhorxh Kajlej. Gjithashtu, ai studionte shpesh zogjtë, për të zbuluar strukturën aerodinamike të krahut të avionit.
Si aviator i aftë, Lilienthal kishte fluturuar mijëra herë me deltaplan. Por fluturimi i tij më 9 gusht të vitit 1896, ishte i fundit. Atë ditë ai kreu fluturimin e tij të zakonshëm të provës. Në përpjekjen e katërt, u rrëzua nga një lartësi prej 15 metrash duke gjetur vdekjen.

Uilliam Bullok

Ishte një shpikës amerikan që shpiku shtypshkronjën rrotulluese. Gjetjet e tij ndihmuan në revolucionin e industrisë së botimeve për shkak të shpejtësisë dhe efikasitetit të saj të lartë. Por fatkeqësisht, edhe ai u vra nga shpikja e tij. Më 3 prill 1867, Bullok punoi si zakonisht. Më pas kreu disa rregullime në njërën nga makineritë e tij të reja të shtypjes, që ishte planifikuar të instalohej për gazetën “Philadelphia Pubic Ledger”.
Në atë kohë, Bullok u përpoq të godiste rripin rrotullues të pajisjes. Por i ngeci këmba, e cila u dëmtua shumë. Fati i keq nuk u ndal këtu. Disa ditë pas incidentit, Bullok u operua për të prerë këmbën e tij, por vdiq gjatë operacionit.

Maks Valier

Ishte një pionier i raketave nga Austria, dhe pararendësi i programit të eksplorimit të hapësirës që u bë realitet në shekullin XX-të. Në fund të vitit 1920, kompania tij “Verein Raumschiffahrt” i përqendroi përpjekjet e saj në prodhimin e raketave me karburant të lëngshëm.
Eksperimenti i parë i kryer në 19 prill të vitit 1930 ishte i suksesshëm, por duheshin bërë përmirësime të ndryshme. Një muaj më vonë, më 17 maj të po atij viti, Valier kreu sërish një eksperiment. Por këtë herë karburanti i përdorur ishte alkooli. Fatkeqësisht, raketa shpërtheu dhe Valier vdiq menjëherë në atë incident./Përshtatur nga CNA.al

Burimi:  https://historyofyesterday.com/6-stories-of-inventors-who-died-because-of-their-own-findings-d3911f727ab7

Adolf Hitleri ishte i tërbuar nga inati kur avioni i tij personal u ul në aeroportin e Mynihut në orën 4.30 të mëngjesit të datës 30 qershor 1934. Ai ishte i alarmuar dhe gati i dëshpëruar për lajmet e fundit në lidhje me trazirat në qytet. Para se të mbërrinte në Myhin nga Eseni, gati 3 orë më parë, Hitleri ishte informuar se Këmishë-kafenjtë kishin dalë nëpër rrugë duke shkatërruar gjithçka gjenin përpara.

Hitleri u prit në aeroport nga një udhëheqës i Partisë Naziste, që i tha se 3.000 trupa të Sturmabteilung (SA), krahut paramilitar të Partisë Naziste, kishin dalë në qytet, duke thyer dritare dhe duke hedhur parulla, shumë prej të cilave e akuzonin Hitlerin për “tradhti”.

Udhëheqësi nazist u trondit nga ajo që e quajti “dita më e zezë e jetës sime”. Nëse kishte ndonjë tradhtar atëherë ky ishte Ernst Rom, shefi i stafit të SA. Hitleri e anuloi axhendën e planifikuar për atë ditë. Nuk do të kishte asnjë takim me Rom dhe udhëheqësit e tjerë të SA.

Koha për negociata kishte mbaruar. Ai urdhëroi shoferin e tij që të shkonte në Ministrinë e Brendshme të Bavarisë, dhe pasi shkoi atje thirri për raportim 2 figura të larta drejtuese të SA. Kur mbërritën, Hitleri ua shkuli gradat nga uniformat, duke iu ulëritur:“Ju jeni nën arrest dhe do të pushkatoheni!”.

Më pas Hitleri mblodhi një grup policësh të rojeve SS të armatosur, dhe në krye të një kolone makinash, u nis drejt Hotel Hanselbauer në Bad Viese, një qytet me burime termale50 km në jug të Mynihut. Vetëm personeli i hotelit ishte ngritur nga gjumi kur Hitleri u shfaq në derën kryesore dhe kërkoi numrin e dhomës së Rom.
Ai ngjiti shkallët dhe hyri brenda në dhomë“Ju ndodheni nën arrest!”- bërtiti ai. Rom dukej i turbulluar nga ndërhyrja brutale. “Tungjatjeta, udhëheqësi im!”- mërmëriti ai, duke ngritur sytë nga jastëku. Kur Rom doli nga dhoma e tij – i veshur me një kostum blu dhe duke pirë cigare – pjesa tjetër e oficerëve të SA në hotel ishin mbyllur në një dollap.

Hitleri kishte dhënë tashmë urdhrin se ata do të pushkatoheshin. Por çfarë të bëjmë me Rom? Kjo ishte pyetja që e shqetësonte Hitlerin kur u rikthye në Mynih. Për më shumë se një dekadë, Hitleri dhe Rom kishin qenë shokë ideologjikë të pandashëm, veteranë të Luftës së Parë Botërore, dhe ndër të mbijetuarit e parë të atij konflikti që bënë thirrje për një Gjermani të re, që do të ngrihej nga rrënojat.

Të dy ishin dënuar për tradhti të lartë, për rolin e tyre në Puçin e Birrarisë së Mynihut të vitit 1923, dhe ishte Hitleri ai që e kishte ringjallur karrierën e Rom duke e emëruar atë shef të shtabit të SA. Por pushteti e kishte dehur shokun e tij të vjetër. Ai kishte dalë jashtë kontrollit, dhe sjellja e tij e padisiplinuar kërcënonte ambicien e Hitlerit për t’u bërë udhëheqësi suprem i Gjermanisë.

Trazirat po zienin prej gati një viti. Më 6 korrik të vitit 1933, vetëm 5muaj pas emërimit të tij si Kancelar i Gjermanisë, Hitleri mblodhi figurat kryesore brenda lëvizjes naziste për t’i njohur ata me vizionin e tij për kombin, që tashmë ishte një shtet njëpartiak. E tija ishte një analizë pozitive, por me një paralajmërim:frikën e Hitlerit për mundësinë e ndërhyrjes nga fuqitë perëndimore.

Në atë kohë Gjermania ishte ende ushtarakisht shumë e dobët, dhe Hitleri donte të shmangte çdo përballje. Por sjelljet e trupave SA, po përcillnin brenda dhe jashtë vendit përshtypjen e një vendi të dhunshëm dhe të paqëndrueshëm. Brutaliteti kishte arritur kulmin në fund të qershorit, kur Këmishë-kafenjtë arrestuan 500 njerëz në Berlin, pasi 3 prej tyre ishin qëlluar për vdekje nga një socialdemokrat.

Të paktën 23 nga të arrestuarit u torturuan deri në vdekje. SA po bëhej gjithnjë e më e egër, dhe Hitleri kishte frikë nga perspektiva e ndërhyrjes së huaj, para vënies në zbatim të programi i tij të armatosjes. Por, Rom drejtonte një organizatë të përbërë nga rreth 3 milionë anëtarë, shumë prej të cilëve ishin nazistë të guximshëm dhe luftëtarë të kalitur.

Ata po zhgënjeheshin nga Gjermania e Hitlerit. Për ta gjërat nuk ishin shumë ndryshe nga regjimi i dikurshëm, dhe Rom po fliste hapur për një revolucion të dytë. Ai nisi gradualisht ta promovonte veten si udhëheqësi i vërtetë i Gjermanisë naziste.
Më1 shkurt të vitit 1934,Rom firmosi një memo në të cilën ai i kërkonte Reichswehr (ushtrisë gjermane)shkrirjen me SA. Ministri i Mbrojtjes, gjenerali Verner von Blomberg, refuzoi dhe u ankua tek Hitlerit. Gjatë një takimi më28 Shkurt, Hitleri e refuzoi kërkesën e Rom, dhe miratoi propozimin e Blomberg që SA të ishte si një forcë e mbrojtjes kufitare dhe një njësi stërvitore paraushtarake.

Ai vendim ishte një zhgënjim poshtërues për Rom. “Ajo që deklaron një kaporal qesharak nuk vlen për ne. Hitleri nuk ka besnikëri, dhe duhet të dërgohet me leje. Nëse jo, atëherë ne do t’i menaxhojmë gjërat pa Hitlerin”- u tha ai njerëzve të tij më të ngushtë.

Por këto fjalë mbërritën në veshin e Hitlerit nga Viktor Luce, një informator brenda komandës së lartë të SA. “Ne duhet të ndërhyjmë në kohë”-murmuriti Fyhreri. Por Rom nuk ishte rivali i vetëm i Hitlerit në vitin 1934. Zëvendëskancelari Franz von Papen, kishte ambiciet e tij.

Gjatë fjalës së tij në Universitetin e Marburgut në 17 qershor të vitit 1934, von Papen paralajmëroi se Gjermania nuk mund të “jetojë në një gjendje të vazhdueshme trazirash”. Por Hitleri i zemëruar e paralajmëroi. “Grushti i kombit do të shtrëngohet dhe shkatërrojë cilindo që guxon të ndërmarrë edhe përpjekjen më të vogël për sabotim”-tha ai.

Duke u dergjur në shtratin e tij i sëmurë, presidenti 86-vjeçar Paul Von Hindenburg i
ndoqi ngjarjet me frikë. “Babai i kombit” po vdiste, por ai zotëronte ende aq autoritet sa ta këshillonte Hitlerin të shpallte ligjin ushtarak nëse do të kishte kaos.

Plani i Hitleri ishte i thjeshtë. Ai do të thërriste një mbledhje të udhëheqjes së SA në Bad Viese më 30 Qershor, dhe atje do t’i arrestonte që të gjithë. Teksa po nisej për në Essen për të marrë pjesë në një dasmë, ai njoftoi kreun e rojave personale SS që të përgatitej për “një mision të fshehtë dhe shumë të rëndësishëm të Fyhrerit”.

Ndërkohë, Rajnhard Hajdrih kreu i shërbimit të sigurisë në SS, përpiloi një listë arrestimesh të personave që konsiderohen “politikisht jo të besueshëm”. Ndërkohë,trupat e SA në Mynih dolën në rrugë në mbrëmjen e 29 qershorit për të shprehur pakënaqësitë e tyre, udhëheqësit e tyre – të mbledhur në Hotel Hanselbauer në Bad Viese – besonin se nuk u kanosej ndonjë kërcënim i afërt nga Hitleri.

Ata e kaluan mbrëmjen duke pirë. Pasi ishte rikthyer në Mynih, Hitler mbajti në mesditë një takim me liderët kryesorë nazistë. Fyhrer u tha se Rom kishte marrë 12 milionë marka nga Franca për ta vrarë, akt të cilën Hitleri e quajti si “tradhtia më e keqe në historinë botërore”.

Nuk pati prova për një pretendim të tillë, por ajo akuzë u përdor si justifikim për arrestimin dhe ekzekutimin e komandantëve të SA. Ndërsa SA ishin vënë nën shënjestër në Mynih, në Berlin po spastroheshin konservatorët. Kur u kthye nga Bad Viese, Jozef Gëbels, kreu i propagandës së Hitlerit, i telefonoi Herman Gëring duke i thënë një fjalë të koduar:“Kolibri”. Ishte sinjali që Ministri i Brendshëm të niste të eleminonte njerëzit që ndodheshin në listën e atyre që ishin “politikisht jo të besueshëm”.

Midis të vrarëve ishin Herbert von Bose, sekretari për mediat i Von Papen, dhe Edgar Jung një intelektual kryesor i së djathtës konservatore, që kishte shkruar disa nga fjalimet e Papen. Ndërkohë u vranë shumë figura të larta brenda ushtrisë, duke përfshirë gjeneralmajor Ferdinand Von Bredou dhe gjeneralin Kurt von Shlajer, kancelari i fundit i Gjermanisë gjatë Republikës së Vajmarit, që u qëllua për vdekje në shtëpinë e tij së bashku me gruan e tij.

Von Papen mbijetoi vetëm sepse Hitleri kishte frikë nga një reagim negativ brenda dhe jashtë vendit, nëse vritej një shtetar i kalibrit të tij. Prestigji nuk i dha atij kurrfarë mbrojtje. Më 1 korrik Hitleri, nën presionin e Gëringut dhe nazistëve të tjerë kryesorë, vendosi pushkatimin e ish-shokut të tij të ngushtë Rom.

Ai i dha atij mundësinë të vriste veten, por Rom refuzoi ta përdorë pistoletën që i dhanë 2 oficerë të SS në qelinë e burgut. Të nesërmen Hitleri njoftoi përfundimin e “aksionit të pastrimit”, dhe më 13 korrik deklaroi në parlament se ishin vrarë gjithsej 74 njerëz. Por vlerësime të tjera flasin për mbi 200 të vrarë. Pavarësisht nga numri, ajo që hyri në histori si “Nata e Thikave të Gjata”, e shndërroi Hitlerin në udhëheqësin absolut të Gjermanisë./Përshtatur nga CNA.al

Burimi:  https://www.historyextra.com/period/20th-century/night-long-knives-hitler-rise-why-what-happened/

Supozohet se mjekët u japin njerëzve mbështetje kur janë më të brishtë nga ana shëndetësore, por dr.Harold Shipman e përdori pozicionin e tij për të përfituar nga pacientët e tij, duke u bërë kështu një nga vrasësit serialë më mizorë në historinë e Britanisë së Madhe.

Duke shfrytëzuar besimin e tyre, në fillim Shipman do t’i diagnostikonte pacientët e tij me sëmundje që nuk i kishin, dhe më pas do t’u injektonte një dozë vdekjeprurëse diamorfine. Ndoshta 250 njerëz nuk e dinin se vizita e tyre në zyrën e Harold Shipmanit, do të ishte edhe e fundit.

Harold Shipman lindi në Notinghem të Anglisë në vitin 1946. Ai ishte një student premtues në shkollë dhe shkëlqente në sport, sidomos në regbi. Por rrjedha e jetës së tij ndryshoi kur ishte vetëm 17 vjeç. Atë vit, nëna e tij Vera, me të cilën Shipman ishte mjaft i lidhur, u diagnostikua me tumor në mushkëri.
Gjatë kohës që dergjej në spital në ditët e saj të fundit të jetës, Shipman vuri re se si mjeku ia lehtësonte vuajtjet duke i dhënë morfinë. Më vonë, ekspertët do të spekulonin se ai ishte momenti që frymëzoi vrasjet e tij sadiste dhe mënyrën e veprimit.

Pas vdekjes së nënës së tij, Shipman do të martohej me Primrouz Okstobi gjatë kohës që studionte për mjekësi në Shkollën Mjekësore të Universitetit së Lidsit. Çifti pati 4 fëmijë, dhe parë nga jashtë jeta e Shipman ishte nëse normale. Ai u diplomua në vitin 1970 dhe filloi punë si mjek në një zonë rurale, por shumë shpejt u bë një mjek i përgjithshëm në një qendër mjekësore në Jorkshajërin Perëndimor.
Pikërisht atje, në vitin 1976 Shipman pati për herë të parë probleme me ligjin. Mjeku i ri u kap duke falsifikuar receta për Demerol, një opioid që përdoret zakonisht për të trajtuar dhimbjet të forta. Shipman e përdorte vetë dhe ishte bërë i ndërvarur prej tij.

Ai u gjobit, u pushua nga puna, dhe iu kërkua të ndiqte një terapi rehabilitimi në një klinikë në Jork. Harold Shipman e mori veten shpejt dhe u rikthye të punonte si mjek, këtë herë në Qendrën Mjekësore Donibruk në Hajd në vitin 1977. Ai do t’i kalonte atje 15 vitet e ardhshme të karrierës së tij, para se të hapte vetë një klinikë private në vitin 1993.

Ai ndërtoi reputacionin e një mjeku të mirë dhe të dobishëm. Shipman vrau pacientin e tij të parë në marsin e vitit 1975. Ajo ishte70 vjeçarja Eva Lions, dhe ngjarja ndodhi një ditë para ditëlindjes së saj. Shipman posedonte mjaftueshëm diamorfinë për të vrarë qindra njerëz, edhe pse askush nuk ishte në dijeni të varësisë së tij deri një viti më pas.

Megjithëse u pushua nga puna atë vit për falsifikim të recetave, ai nuk u largua nga
Këshilli i Përgjithshëm Mjekësor, organi rregullator i mjekëve. Ai mori vetëm një letër paralajmëruese. Sipas hetuesve, Shipman do të ndalonte dhe rifillonte vrasjet që kryente shumë herë gjatë dekadave të tij në këtë profesion.

Por metoda e tij e vrasjes mbeti gjithmonë e njëjtë. Ai do të vinte në shënjestër më të brishtët. Viktima e tij më e moshuar ishte 93 vjeçarja Ana Kuper, dhe më i riu 41 vjeçari Piter Luis. Shipman do t’u injektonte viktimave një dozë vdekjeprurëse diamorfine, dhe do t’i shikonte ata të vdisnin aty, ose do t’i dërgonte në shtëpi që të vdisnin.

Besohet se ai vrau 71 pacientë vetëm gjatë kohës që punonte si praktikant në Donibruk, dhe pjesën tjetër kur punonte në mënyrë të pavarur. Nga viktimat e tij, 171 ishin femra dhe 44 ishin meshkuj. Por në vitin 1998, shumë njerëz në Hajd nisën të dyshonin mbi numrin e lartë të pacientëve të Shipman që po vdisnin. Të dhënat tregonin se shkalla e vdekshmërisë së pacientëve të tij ishte pothuajse 10 herë më e lartë se në zona të tjera.

Ata i raportuan shqetësimet e tyre tek autoritetet shëndetësore lokale, të cilat më pas njoftuan policinë. Ai moment mund të ishte fundi i mizorive të Shipman, por nuk ndodhi kështu. Hetimi policor nuk arriti të kryejë kontrollet më themelore, përfshirë faktin se Shipman kishte një rekord penal. Nëse policia do të kishte pyetur Këshillin e Përgjithshëm Mjekësor,se çfarë kishte në dosjen e tij, ata do ta kishin zbuluar se Harold kishte falsifikuar në të kaluarën recetat e ilaçeve. Ndërkohë,Shipman gjithashtu kishte mbuluar gjurmët e tij duke shtuar sëmundje të rreme në kartelat mjekësore të viktimave të tij.

Prandaj hetimi nuk gjeti ndonjë gjë të dyshimtë, dhe mjeku ishte i lirë të vazhdonte të vriste. Krimet e Shipman u zbuluan vetëm kur ai gaboi dhe u përpoq të falsifikonte testamentin e njërës prej viktimave të tij, 81vjeçares Ketlin Grandi, një ish-kryetare e bashkisë së qytetit Hajd. Kur Shipman i injektoi një dozë vdekjeprurëse diamorfine, ai përdori makinën e shkrimit për të shkruar një testament tjetër jashtë vullnetit, duke i lënë të gjithë pasurinë mjekut Shipman. Grandi u varros ndërsa vajza e saj, Angela Udraf, u njoftua për testamentin nga avokatët e së ndjerës. Ajo dyshoi menjëherë se ishte bërë një lojë e pistë dhe shkoi të denonconte në polici. “E gjitha ajo situatë ishte e pabesueshme. Mendimi që nëna ime t’ia linte gjithçka me testament mjekut të saj ishte i pakonceptueshëm”- do të shprehej ajo. Trupi i Grandi u zhvarros në gusht të vitit 1998 dhe diamorfina u gjet në indet e saj muskulore.

Shipman u arrestua më 7 shtator të po atij viti. Gjatë 2 muajve të ardhshëm, u zhvarrosën trupat e 11 viktimave të tjera. Një ekspert policie kontrolloi kompjuterin e punës së Shipman dhe zbuloi se ai kishte bërë shënime të rreme, për të mbështetur shkaqet e rreme të vdekjes që jepte në certifikatat e vdekjes së viktimave të tij.

Pastaj, policia arriti të verifikojë edhe 14 raste të tjera kur Shipman u kishte injektuar pacientëve doza vdekjeprurëse të diamorfinës. Zyrtarisht policia mundi ta akuzonte Shipman vetëm për 15 vrasje. Por është vlerësuar se numri i vrasjeve të tij është diku midis 250 dhe 450. Shipman u dënua në vitin 2000, me burgim të përjetshëm. Një ditë para ditëlindjes së tij të 58-të, më13 janar të vitit 2004, Shipman u gjet i vetëvarur në qelinë e tij. Shumë ekspertë kanë ngritur pyetjen pse vrau aq shumë njerëz ky mjek.

Disa thonë se ai mund të ketë qenë duke marrë hak për vdekjen e nënës së tij. Disa mendojnë se ai u injektoi të moshuarve diamorfinë si një mënyrë e gabuar e ofrimit të dhembshurisë. Të tjerë sugjerojnë se mjeku vuante nga Kompleksi i Zotit, dhe thjesht duhej të provonte se ai mund ta merrte jetën, ashtu siç dhe ta shpëtonte atë./Përshtatur nga CNA.al