Nga burojnë sulmet e sotme ndaj kapitalizmit
Nga Harold James “Project Syndicate”* Aktualisht jemi përjet...
Dhjetë vjet para se Adolf Hitleri të ngjitej në pushtet në Gjermani, ai u përpoq ta merrte pushtetin me dhunë, gjatë të ashtuquajturit Puçi i Birrarisë së Mynihut. Natën e 8 nëntorit 1923, Hitleri dhe mbështetësit e tij sulmuan një birrari në qytetin e Mynihut, dhe u përpoqën të detyrojnë 3 udheheqësit lokalë të Bavarisë, që t?i bashkoheshin atyre në një revolucion mbarëkombëtar.
Nën presionin e armëve, ata u detyruan të bien dakord. Por sapo patën mundësi të largoheshin prej andej, e denoncuan grushtin e shtetit. Hitleri u arrestua pak ditë më vonë, dhe pas një gjyqi të shkurtër, u dënua me 5 vjet burg, ku shkroi librin e tij famëkeq ?Mein Kampf? (Lufta ime).
Po si u mbërrit deri në atë pikë? Në vjeshtën e vitit 1922, gjermanët i kërkuan Aleatëve ndalimin e pagesës së dëmshpërblimeve financiare të luftës, që u kërkohej të paguanin në bazë të Traktatit të Versajës, që i dha fund Luftës së Parë Botërore.
Qeveria franceze e refuzoi këtë kërkesë, dhe pushtoi Ruhrin, zonën kryesore industriale të Gjermanisë. Pushtimi francez, e bashkoi popullin gjerman. Punëtorët gjermanë në Ruhr, organizuan një grevë të përgjithshme. Qeveria gjermane e mbështeti grevën, duke mbështetur financiarisht punonjësit.
Gjatë kësaj kohe, inflacioni ishte rritur shumë, dhe kjo krijoi një shqetësim në rritje mbi aftësinë e Republikës së Vajmarit për të qeverisur vendin. Në gushtin e vitit 1923, kancelar i Gjermanisë u bë Gustav Streseman. Një muaj më vonë, ai urdhëroi dhënien fund të grevës së përgjithshme në Ruhr, dhe vendosi të rifillojë pagimin e dëmshpërblimit financiar ndaj Francës.
Duke besuar se ky akt do të sillte zemërim dhe rebelime brenda Gjermanisë, Streseman i kërkoi presidentit Ebert të shpallte gjendjen e jashtëzakonshme. Qeveria lokale në Bavari, ishte e pakënaqur me kapitullimin e Streseman. Ajo shpalli gjendjen e saj të jashtëzakonshme në të njëjtën ditë me njoftimin e Streseman.
Bavaria qeverisej nga një treshe e përbërë nga gjeneralët Gustav von Kahr, Oto von Losov dhe koloneli Hans Riter von Saiser. Edhe pse triumvirati kishte injoruar dhe kundërshtuar disa nga urdhrat e Berlinit, nga fundi i tetorit 1923, ai dukej se po dorëzohej. Lideri nazist, Adolf Hitler, besonte se ishte koha për t?u hedhur në veprim.
Ka ende debate, se kush propozoi i pari rrëmbimin e 3 drejtuesve. Plani fillestar, ishte arrestimi i treshes në Ditën e Përkujtimit Gjerman më 4 nëntor 1923. Kahr, Losov dhe Saiser, do të rrëmbeshesin gjatë paradës ushtarake në qytet. Plani u anulua, kur u zbulua se rruga ku do të mbahej parade, ishte shumë e mbrojtur nga policia.
Sipas planit të ri, nazistët do të marshonin në Mynih, dhe do të pushtonin pikat strategjike të qytetit më 11 nëntor 1923, përvjetorin e armëpushimit që i dha fund Luftës së Parë Botërore. Por edhe ky plan ndryshoi, kur Hitleri mori vesh mbi takimin e Kahr.
Ky i fundit, kishte njoftuar zhvillimin e një takimi më 8 nëntor, me afro 3 mijë zyrtarë të qeverisë në ?Buergerbräukeller?, një birrari e madhe në Mynih. Rreth orës 20.00 të mbrëmjes, Hitleri shkoi në ?Buergerbräukeller? me një Mercedes të kuq i shoqëruar nga Rozenberg, Ulrih Graf (truproja i tij) dhe Anton Dreksler.
Takimi tashmë kishte filluar, dhe Kahr po fliste në tribunë. Diku midis orës 20:30-20:45, Hitleri dëgjoi zhurmën e kamionëve jashtë godinës. Kur ai hyri në birrarinë e mbyllur plot me njerëz, trupat e tij të armatosura e rrethuan sallën dhe vendosën një mitraloz në hyrje.
Për të tërheqeur vëmendjen e të gjithëve, Hitleri hipi mbi një tavolinë dhe gjuajti një ose dy herë me pistoletë në tavan. ?Revolucioni kombëtar sapo ka filluar!?- bërtiti ai. Hitleri e vazhdoi fjalimin e tij me disa trillime. Ai tha se 600 burra të armatosur e kishin rrethuar birrarinë, se qeveria lokale në Bavari por edhe ajo kombëtare në Berlin, ishin vënë nën kontrollin e nazistëve.
Po kështu kishte ndodhur me kazermat e ushtrisë dhe policisë. Hitleri urdhëroi Kahr, Losov dhe Saiser që ta shoqëronin në një dhomë aty pranë. Besohet se nën kërcënimin e armës, lideri nazist u tregoi secilit prej tyre, se cili do të ishte pozicioni që do të mbanin në qeverinë e tij të re.
Ata nuk folën. Hitleri madje kërcënoi se do t?i vriste, dhe më pas do të qëllonte edhe veten. Për të vërtetuar se nuk po tallej, Hitleri e vuri pistoletën në kokën e tij. Gjatë kësaj kohe, njerëzit e tij kishin shkuar për të marrë në shtëpinë e tij gjeneralin Erik Ludendorf ,që nuk ishte në dijeni të planit.
Hitleri doli nga dhoma, dhe u ringjit në podium. Në fjalën e tij, ai u tha të pranishmëve se Kahr, Losov dhe Saiser, kishin rënë dakord t?i bashkoheshin grushtit të shtetit. Turma nisi të brohoriste. Ndërkohë kishte mbërritur Ludendorfi. Edhe pse ishte i mërzitur që nuk ishte informuar paraprakisht, dhe që nuk do të ishte ai drejtuesi i qeverisë së re, shkoi të bisedojë me triumviratin.
Ky i fundit, pranoi me zor t?i bashkohej grushtit të shtetit, për shkak të vlerësimit të madh që kishin për Ludendorfin. Më pas, secili prej tyre u ngjit në podium, dhe mbajti nga një fjalim të shkurtër. Gjithçka dukej se po shkonte mirë. Prandaj Hitleri u largua për pak momente nga birraria, për të zgjidhur një konflikt që ishte duke ndodhur jashtë mes njerëzve të tij të armatosur.
Por kur u rrikthye në sallë, ai zbuloi se treshja ishte larguar. Pa mbështetjen e triumviratit, plani i Hitlerit ishte i dështuar. Ai e dinte që nuk kishte mjaftueshëm njerëz të armatosur, për t?u përballur me një ushtri të tërë. Ludendorfit i lindi një ide. Ai dhe Hitleri do të drejtonin një njësi paramilitarësh në qendër të Mynihut, dhe kësisoj do të merrnin nën kontroll qytetin.
Ludendorfi ishte i sigurt se asnjë ushtar nuk do të hapte zjarr ndaj gjeneralit legjendar. I dëshpëruar, Hitleri ra dakord me atë plan. Rreth orës 11 të mëngjesit të 9 nëntorit, afro 3.000 mbështetësh ndoqën Hitlerit dhe Ludendorfin në marshimin drejt qendrës së Mynihut.
Ata u përballën një grup të vogël policësh, të cilët i lejuan të kalonin pas kërcënimeve nga nazisti Herman Gëring. Pak më tej, nazistët ndeshën një grup të madh forcash policore. Shumë shpejt u dëgjua një e shtënë. Askush nuk është i sigurt, se cila palë hapi zjarr e para. Të shtënat zgjatën afro 1 minutë.
Thuajse të gjithë u shtrinë përtokë, për t?u mbrojtur nga plumbat. Vetëm Ludendorfi marshoi i patrembur përpara. Ai ishte tërbuar, që askush nuk po e ndiqte. Gjenerali u arrestua më vonë nga policia. Gëringu ishte plagosur në ijë. Pas ndihmës së parë, ai u arratis në Austri. Edhe Rudolf Hes gjithashtu. Edhe Hitleri, që kishte mbetur i lënduar lehtë, ishte nga të parët që u largua.
Ai u zvarrit, dhe pastaj rendi me vrap drejt një makine që po e priste. Ai u largua duke i lënë shokët e tij të plagosur dhe vrarë në rrugë. Dy ditë më vonë, Hitleri u arrestua. Sipas raporteve të ndryshme, atë ditë vdiqën 14-16 nazistë dhe 3 policë./ Theought.CO-Përshtatur nga CNA.al
Nga Harold James “Project Syndicate”* Aktualisht jemi përjet...
A duhet të ndalemi nga e kaluara? Deri kohët e fundit, psiko...
Studiuesit kanë zbuluar se rritja e nivelit të detrave, do t...
Në të gjithë botën, Rënia e Murit të Berlinit është një nga ...
Vendimi që ka dënuar të “burgosurit politikë” katalanas me a...
Kanabisi është sot ilaçi më në modë. Kompanitë farmaceutike ...
E kaluara e Vladimir Putinit si oficer i KGB-së, ka qenë pre...
Nga David Satter “Wall Stret Journal”* Më 6 nëntor 1917, bol...
Gerald Knaus duhet ta dijë se ç’ po ndodh. Ai është drejtor ...
Në një intervistë për gjermanen “Der Spiegel”, presidenti në...
Presidenti amerikan, Udrou Uillson, është padyshim një nga p...
Në periferinë e qytetit të Mynihut në Gjermani, studiuesit n...
Gjatë viteve të ardhshme, bota do të ketë një teknologji tër...
Nga Aaron David Miller “CNN”* Në debatin më të fundit midis ...
Nga Alaxander J.Motyl “Foreign Policy”Një vëzhguesi në vitin...
Dhuna, ka qenë përherë një nga sfidat më serioze globale që ...
Sipas një sondazhi të vitit 2013, 42 për qind e amerikanëve ...
Shekspiri thoshte dikur:Ajo që është e shkuar, është prolog”...
Emri latin i pemës së kakaos është “Theobroma cacao”, që do ...
Nga Dimitar Bechev “Ahval News”* Kryeministri rus, Dimitri M...
77-vjeçari, Fatmir Aliaj tregon për emisionin investigativ...
Klodian Zoto, një nga kokat e inceneratorëve, i dënuar...
Drejtuesi i PD-së për Tiranën, Belind Këlliçi, ka deno...
Në fund të shkurtit të këtij viti ishim në lagjen “Visarjo...
Në sitën e vetting-ut ka ngecur një tjetër proku...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit ka shkarkuar një tjetër proku...
Pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve kaluan në një pr...
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit shkarkoi këtë të hënë n...
Gazetari Spartak Koka ka zhvilluar një intervistë me babai...
Gazetari investigativ Artan Hoxha ka folur në lidhje me kë...
Dështon kërkesa e radhës për ekstradim të personave shumë ...
Policia ka gjetur trupin e pajetë të foshnjes që u hodh në...
Ditën e martë, vendi ynë do të ketë kushte të paqëndru...
Për javën që presim përpara, mbi vendin tonë parashiko...
Prej më shumë se një muaji, ish-të punësuarit në fabrikat ...
Këtë të diel, moti do të jetë i paqëndrueshëm si rezultat ...
Lideri i Koresë së Jugut, Kim Jong Un, ka mbikëqyrur stërv...
Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, tha s...
I nxehti ekstrem ka “përvëluar” Rio De Zhaneiron.Temperatu...
Ushtria izraelite njoftoi të hënën se ka vrarë një militan...
Turmat në veri në Londrës janë mbledhur të hënën në mëngje...
Kur kujtoj sot atë aventurë, thuajse vdekjeprurëse, më...
Lulet e portokalleve janë pjesë e pandashme e çdo oborri t...
Radio “Ngjallja” ka përkujtuar Kryepeshkopin Fan Noli në 5...
Normat e interesit të depozitave u rritën në përmasa të vo...
Sot, më 19 mars 2024, në tregun valutor dollari amerikan b...
Nevoja për punonjës nga ata më pak të kualifikuar deri tek...
2024-a ka nisur negative për pjesën më të madhe të eksport...