“Një vend dy sisteme”/ Historia që fshihet pas protestave në Hong Kong
Protestat po trondisin prej disa muajsh Hong Kongun. Nga 31 ...
Një nga gjetjet më interesante në psikologjinë evolucionare, është dukuria që burrat dhe gratë ndryshojnë në karakteristikat që preferojnë tek bashkëshortët e tyre të mundshëm. Studim pas studimi, psikologët konstatojnë vazhdimisht se burrat preferojnë të shohin anën financiare, ndërsa gratë të vlerësojnë pamjen e jashtme.
Shpjegimi standard nga psikologjia evolucionare, njihet si teoria evolucionare e preferencave, dhe shpjegohet pa e shumë kështu:Burrat kërkojnë gra të shëndetshme, pjellore, të cilat do të rrisin pasardhës me cilësi të lartë. Meqë pjelloria tek gratë ndodh në adoleshencën e vonë, dhe arrin kulmin në mesin e të njëzetave, burrat preferojnë t?i kenë bashkëshortet në atë moshë kur të martohen.
Për më tepër, tiparet e bukurisë femërore – si raporti i përmasave trupore, lëkura e pastër dhe flokët joshëse – janë të gjitha shenja të shëndetit të mirë. Ndaj është e natyrshme që burrat t?i konsiderojnë tërheqëse këto elementë. Në të kundërt sipas teorisë, gratë janë në një lloj disavantazhi natyror, kur bëhet fjalë për qasjen ndaj burimeve financiare.
Ato janë fizikisht më të dobëta se sa burrat, dhe karriera e tyre ndërpritet nga shtatzënia dhe rritja e fëmijëve. Pra gratë janë të varura nga burrat për sigurimin e jetesës së tyre dhe fëmijëve të tyre. Dhe kjo është arsyeja, pse ato vlerësojnë burimet financare, për sa i përket një partneri të mundshëm.
Kjo qasje i ka rënjët në zhvillimin evolucionar. Njerëzit modernë u shfaqën rreth 200.000 vjet më parë. Ata jetuan si gjahtarë dhe mbledhës, në grupe prej rreth 100 vetësh. Pikërisht atëhere, do të shfaqej ndonjë model sjelljeje apo njohjeje unike e njeriut. Dhe kjo është arsyeja pse shkencëtarët e quajnë atë mjedis të përshtatjes evolucionare.
Rreth 10.000 vjet më parë, njerëzit kaluan në bujqësi. Dhe aftësia për të prodhuar ushqim me bollëk, shkaktoi lindjen e qytetërimeve dhe zgjerimin e shpejtë të teknologjisë, duke çuar deri tek shoqëritë moderne industriale ku jetojmë sot. Ndërkohë, njësia themelore shoqërore kaloi nga grupi tek familja.
Në ato kushte, duhej të ekzistonin edhe rregulla të qarta se kush kishte në pronësi çfarë, dhe kush e trashëgonte atë. Ardhja e bujqësisë, përkoi me kohën kur gratë u nënshtruan nga burrat. Në shoqëritë gjahtar-grumbulluese, gratë kishin një nivel të lartë prestigji, pasi siguronin shumicën e ushqimit për grupin.
Meqë ato ishin grumbulluese, në fund të ditës sillnin disa lloj ushqimesh bimore, rrënjë, manaferra, kokrra drithi, zarzavate. Ndërkohë, burrat ktheheshin shpesh duar bosh në shtëpi nga gjuetia e kafshëve të egra. Pra, është e qartë se gratë nuk vareshin nga burrat për mbijetesë.
Dhe kjo do të thotë, se nuk duhet të kishte ndonjë preferencë evolucionare femërore ndaj burrave që sigurojnë të ardhura, mbi ato me një pamje më simpatike. Për më tepër, çdo gjë që ishte e mbrojtur nga toka ishte e ndarë me grupin, dhe kështu nuk kishte asnjë dallim midis burrave të pasur dhe burrave të varfër.
Si një alternative ndaj teorisë së evolucionit të preferencave, psikologët Ekis Egli dhe Uendi Ud propozuan 2 dekada më parë teorinë e rolit social, për të shpjeguar ndryshimet e vëzhguara tek dy gjinitë mbi preferencat ndaj bashkëshortëve. Sipas kësaj të fundit, preferenca e grave ndaj meshkujve të pasur ndaj atyre simpatikë, është më tepër një përgjigje ndaj organizimit aktual shoqëror, sesa një produkt i së kaluarës sonë evolucionare.
Me kalimin tek bujqësia, pati një zhvendosje në rolet që burrat dhe gratë luanin në shoqëri. Punimi i tokës dhe mbarështimi i kafshëve, kërkonin një forcë të madhe fizike. Ndaj roli i grave u transferua në punët shtëpiake si kujdesi për fëmijët, gatimi, pastrimi apo edhe artizanetet si endja.
Dhe për shkak se gratë nuk mund të siguronin më ushqim për veten e tyre, ato u detyruan të varen nga burimet financiare të burrit të tyre. Për më tepër, vetëm nën epokën e bujqësisë, filluam të shohim shtresëzimin e shoqërisë në të pasur dhe të varfër. Dhe sapo lindën qytetërimet komplekse, më të pasurit nuk e punonin vetë tokën.
Ata ishin zakonisht pronarë tokash, tregtarë, burokratë dhe klerikë, profesione që nuk kërkonin ndonjë sforco të madhe fizike. Kësisoj gratë u detyruan të zgjidhnin midis një burri të pashëm duke mbetur të varfëra, ose një burri mediokër dhe të jetonin në rehati.
Në fund të shekullit XX, gratë bënë përpjekje të mëdha për të rivendosur barazinë gjinore, që e kishin humbur me ardhjen e bujqësisë. Kështu, teoria e rolit shoqëror parashikon që preferencat e grave për bashkëshortët e tyre, duhet të zhvendoset drejt burimeve financiare, deri në masën që ato të mos varen më nga burrat. Ndërkohë në kulturat ku gratë kanë më shumë liri ekonomike dhe politike, ato i kushtojnë më pak rëndësi financave të një burri, dhe më shumë rëndësi pamjes së tij të jashtme./ Përshtatur nga CNA.al
Protestat po trondisin prej disa muajsh Hong Kongun. Nga 31 ...
Nga Yavuz Baydar “Middle East Online”* Çdo ditë që kalon, du...
Kush është Matthew Palmer, i ngakuari i posaçëm amerikan për...
Nga Kelly Oakes “BBC”* Kur Rubi Jangz, u veçua nga të tjerët...
Ne nuk kemi emrin e shpikësit të tij, edhe pse në çdo rast p...
Nga Ciaran Mcgrath “Express.co.uk”* Euroskeptikët më të njoh...
Zemra e saj kishte pushuar së rrahuri, dhe ajo nuk po merrte...
Edhe pas 230 vitesh nga rënia e fortesës së Bastijës, Revolu...
Nga Tony Fabijančić “The Globe Post”* Një thënie e vjetër në...
Nga Bernd Riegert/DW– Socialdemokratët u ndanë. Çfarë do të ...
Nga Anthony Medford, James W Vaupel & Kaare Christensen* Nje...
Nënkoloneli i SS, Oto Skorzeni, ishte një ushtarak i jashtëz...
Nga Simon Tisdall “The Guardian”* Kriza në Gjirin Persik, po...
Ne dimë shumë (ose mendojmë se dimë) për Robin Hudin, shigje...
Nga Joseph Dresen “The Hill”* Megjithë përpjekjet e mëdha të...
Nga Victor David Hanson “National Riview”Kryeministri britan...
Ky muaj, shënon 80 vjetorin vjetorin e sulmit të Gjermanisë ...
Gati një gysmë ore zgjati “ekskursioni” i Angela Merkelt nëp...
Benjamin Salomon, iu bashkua ushtrisë amerikane në vitin 194...
Nga Kemal Derviş “Project Syndicate”* Kur udhëheqësit botëro...
77-vjeçari, Fatmir Aliaj tregon për emisionin investigativ...
Klodian Zoto, një nga kokat e inceneratorëve, i dënuar...
Drejtuesi i PD-së për Tiranën, Belind Këlliçi, ka deno...
Në fund të shkurtit të këtij viti ishim në lagjen “Visarjo...
Në sitën e vetting-ut ka ngecur një tjetër proku...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit ka shkarkuar një tjetër proku...
Pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve kaluan në një pr...
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit shkarkoi këtë të hënë n...
Gazetari Spartak Koka ka zhvilluar një intervistë me babai...
Gazetari investigativ Artan Hoxha ka folur në lidhje me kë...
Dështon kërkesa e radhës për ekstradim të personave shumë ...
Policia ka gjetur trupin e pajetë të foshnjes që u hodh në...
Ditën e martë, vendi ynë do të ketë kushte të paqëndru...
Për javën që presim përpara, mbi vendin tonë parashiko...
Prej më shumë se një muaji, ish-të punësuarit në fabrikat ...
Këtë të diel, moti do të jetë i paqëndrueshëm si rezultat ...
Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, tha s...
I nxehti ekstrem ka “përvëluar” Rio De Zhaneiron.Temperatu...
Ushtria izraelite njoftoi të hënën se ka vrarë një militan...
DASH ka shpallur non grata tre zyrtarë nga Ballkani. Bëhe...
Turmat në veri në Londrës janë mbledhur të hënën në mëngje...
Kur kujtoj sot atë aventurë, thuajse vdekjeprurëse, më...
Lulet e portokalleve janë pjesë e pandashme e çdo oborri t...
Radio “Ngjallja” ka përkujtuar Kryepeshkopin Fan Noli në 5...
2024-a ka nisur negative për pjesën më të madhe të eksport...
Ritmet e rritjes së çmimeve janë ngadalësuar në shkurt, du...
Sot, më 18 mars 2024, në tregun valutor dollari amerik...
Në krizën e shtrenjtimit të çmimeve të lëndëve të para...