Lufta kundër terrorizmit, është ende shumë larg fundit të saj
Nga Leon E. Panetta “The Washington Post”* Muajin e kaluar, ...
Nga Karina Barbesino & Kristine Lee ?National Interest?
– Qëkur presidenti kinez Xi Jinping, shpalli Nismën e Brezit dhe Rrugës në Kazakistan në vitin 2013, duke e inkuadruar atë si një rrjet gjigant tokësor për të lidhur Azinë me Evropën, depërtimi i Kinës në Ballkanin Perëndimor është rritur shumë.
Përmes projekteve të ndërtimit të urave në Kroaci, investimeve në infrastrukturën energjetike në Bosnje, dhe përpjekjeve për të zhvilluar rrjetin 5G në Serbi, Pekini e ka shndërruar Ballkanin në një rrugë-tranziti të rëndësishme, teksa po përpiqet të rrisë eksportin e mallrave të saj në Evropë, dhe të shtojë investimet e huaja direkte në Kinë.
Gjithsesi, aktivitetet diplomatike dhe ekonomike të Kinës në Ballkan janë të shkëputura nga kuptimi i veprimeve komplekse të trashëgimive etnike, politike dhe historike, që e përcaktojnë rajonin. Aq shumë, sa kjo ka të ngjarë të krijojë destabilitet në një rajon tashmë të trazuar.
Depërtimi i Kinës në Ballkanin Perëndimor nuk është i paprecedentë.
Pas Luftës së Dytë Botërore, dhe afrimit të dështuar mes Bashkimit Sovjetik dhe Jugosllavisë, Mao Ce Duni dhe Josip Broz Tito u shfaqën si ?djemtë planprishës të rajonit?. Kështu nisi një marrëdhënie e trazuar midis Kinës dhe Jugosllavisë, teksa të dyja rivalizuan për ndikim në Evropën Juglindore dhe, herë pas here, u bënë bashkë kundër rivalëve të zakonshëm.
Kina mbeti kryesisht neutrale gjatë serisë së konflikteve etnike në fillim të viteve 1990 – përfshirë spastrimin etnik të myslimanëve boshnjakë – dhe luftërave për pavarësi që shoqëruan shpërbërjen e Jugosllavisë. Megjithatë pas bombardimeve të ambasadës kineze në Beograd në vitin 1999, nga NATO, Republika Popullore e Kinës riforcoi raportet me Beogradin përmes dhënies së një ndihme prej 300 milionë dollarësh, për rindërtimin e infrastrukturës së shkatërruar nga bombardimet.
Sot, prania e Kinës në Ballkanin Perëndimor ndihet më shumë në Serbi, të cilën Pekini e cilëson një aleancë themelore strategjike. Por marrëdhënia e ngushtë që Kina po kultivon me Serbinë, e shoqëruar me shkeljet të hapura të saj të të drejtave të njeriut kundër pakicës muslimane në Xinjiang, mund të përkeqësojë destabilitetin rajonal, e ushqyer nga midis rivalitetit në rritje midis Serbisë dhe Bosnje-Hercegovinës.
Entiteti me shumicë serbe në Bosnje, Republika Srpska (RS), ka rinisur lëvizjen për shkëputjen nga federata. Që nga ardhja në pushtet në fund të vitit 2018, qëndrimi separatist i presidentit Boshnjak Milorad Dodik dhe retorika e tij etno-nacionaliste, përfshirë mbrojtjen ndaj një ish-drejtuesi të RS të shpallur fajtor genocidi në Srebrenicë, ka ringjallur tensionet etnike.
Ndërsa Serbia dhe udhëheqja politike serbe e Bosnjës, po rreshtohen gjithnjë e më pranë Kinës, Pekini po ruan me dhunë stabilitetin tashmë të brishtë në perëndim të vendit. Represioni ndaj më shumë se 1 milionë ujgurëve etnikë, ka kaluar kryesisht pa pasoja.
Dhe kur një vend me një peshë gjeopolitike të madhe, kryen shkelje të mëdha të të drejtave të njeriut kundër një pakice etnike, pandëshkueshmëria e tij i nxit indirekt shkelësit e të drejtave të njeriut që i ka në patronazhin e vet, sikurse është lëvizja seperatiste e Republikës Srpska.
Nëse ata që janë përgjegjës për mizoritë në Xinjiang nuk nxirren para drejtësisë, një synim fatkeqësisht i pamundur të përmbushet, aktivitetet e Pekinit në Ballkan, vetëm sa do të forcojnë vetëm ndjenjat etno-nacionaliste të RS dhe serbëve të tjerë të Bosnjës.
Mos harroni:destabiliteti në Ballkan, ka çuar vazhdimisht në konflikte vdekjeprurëse përgjatë historisë evropiane. Ndërsa prania në rritje e Kinës në ?fuçinë e barutit? të Evropës, mund të mos ndezë drejtpërsëdrejti shkëndijën e parë, ajo mund të jetë baza ku do të plasë kriza e ardhshme në Ballkan.
Nën moton e bashkëpunimit ?fitimprurës? të Nismës së Brezit dhe Rrugës, Pekini po avancon interesat e tij të ngushtë ekonomike, në kurriz të stabilitetit rajonal. Kur Presidenti Xi vizitoi Beogradin në vitin 2016, ai u premtoi serbëve se investimet kineze do të sillnin vende te reja pune dhe standarde më të larta jetese.
Por në vitin 2019, Banka Botërore raportoi se në shumicën e vendeve të Ballkanit Perëndimor, papunësia arriti në nivele të reja historike, çka është ndoshta shkaku i përshkallëzimit të protestave, që e kanë përshkuar rajonin gjatë muajve të fundit.
Aktivizmi diplomatik dhe ekonomik në rritje i Pekinit në rajon, është forcuar nga skepticizmi nëse BE-ja mund të arrijë të ketë një qasje të përbashkët ndaj strategjive të saj. Kina e ka ndërtuar fuqinë e saj të butë politike në Evropën Juglindore dhe Qendrore, si përmes formatit të saj ?16 +1?, ashtu edhe formave më shkatërruese të ndërhyrjes politike, përmes ndërtimit të rrjeteve të ndikimit.
Në fakt, qasja e Kinës ndaj Evropës dhe organit të saj kryesor politik, BE, ka qenë copëzuese. Ajo e ka bërë BE-në të paaftë të arrijë të ketë një qëndrim të përbashkët ndaj Kinës, dhe kësisoj e ka zvogëluar mundësinë që BE-ja të zhvillojë një përgjigje koherente ndaj strategjive të saj.
Për shkak të pozitës gjeografike, Ballkani ka një vlerë të madhe strategjike për ambiciet tregtare afatgjata të Kinës në Evropë.
Edhe pse Kina po angazhohet me shumë prej vendeve në Ballkan, përmes Nismës së Brezit dhe Rrugës, dhe nismave të tjera diplomatike, ajo ka qartazi një preferencë për Serbinë, ku jo-liberalizmi dhe udhëheqja politike autokratike, pasqyrojnë më nga afër modelin e qeverisjes së Partisë Komuniste Kineze.
Në këtë mënyrë, ajo po kontribuon në acarimin e situatës politike në Bosnje, vend që qëndron në zemër të tensioneve politike dhe etnike të rajonit. Në mungesë të një qëndrimi të përbashkët të BE ndaj Kinës, ne mund të presim një prani më të fortë dhe thelbësisht më destabilizuese kineze në Ballkan./ Përshtatur nga CNA.al.
Nga Leon E. Panetta “The Washington Post”* Muajin e kaluar, ...
Napoleon Bonaparti lindi më 15 gusht 1769 në ishullin france...
Me një shtrirje nga Kanadaja në Australi, por me qendër në K...
Nga Chris Patten “Project Syndicate”* Çfarë është një shtet ...
Groenlanda ndodhet pothuajse në Polin e Veriut dhe Donald Tr...
Nga Peter Kenez* Pakti i nënshkruar nga ministri i Jashtëm s...
Nga Tobias Jones* Italia ka qenë gjithmonë në pararojë të ri...
Amazona po digjet. Brenda 48 orësh – 2500 zjarre të reja. Sa...
Shtetet e Bashkuara të Amerikës, e kundërshtoi që në fillim ...
Nga Bojan Stojkovski “International Politics and Society”* G...
A ka vende të sigurta në këtë botë, në rastin e një lufte bë...
Nga Jeffrey D.Sachs “Project Syndicate”*Ndërsa Donald Trump ...
Tentativa e grushtit të shtetit të vitit 1991, e njohur ndry...
Pak muaj para Brexit mbeten të pasqaruara disa çështje me rë...
Nga Soner Cagaptay “The Globalist”* Qëkur Partia për Drejtës...
Fjala që po paraqesim më poshtë është fjalimi i mbajtur në p...
Bosët e fuqishëm të mafias, u përhapën gjërësisht në SHBA-në...
Nga Kathryn Salam “Foreign Policy”* Gjatë muajve të fundit, ...
Nga Josh Rogin “The Washington Post”* Shteti Islamik, ka vën...
Në vitin 1984, agjentët e shërbimit sekret amerikan, që moni...
Ekspertët e opozitës, në materialet e tyre hulumtuese,...
CNA denoncoi rreth një muaj më parë se zyrtarët e bash...
Mariglen Qato, drejtori i Erion Veliajt, i arrestuar këtë ...
Një qytetare u ankua në Fiks Fare se, pasi bëri një vizitë...
Në sitën e vetting-ut ka ngecur një tjetër proku...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit ka shkarkuar një tjetër proku...
Pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve kaluan në një pr...
Komisioni i Pavarur i Kualifikimit shkarkoi këtë të hënë n...
Policia ka dalë me një njoftim zyrtar në lidhje me atentat...
Në zbatim të ligjit Nr. 10 192, datë 03.12.2009, “Për Para...
Avokati Andrea Zotaj, pjesë e Dhomës së Avokatisë në Gjiro...
Një apartament është përfshirë nga flakët pasditen e kësaj...
Ditën e premte vendi ynë do të vijojë të ndikohet nga kush...
Ditën e enjte vendi ynë do të vijojë të ndikohet nga kusht...
Institucionet e menaxhimit të shëndetit publik u vunë ...
Për ditën e mërkurë vendi ynë do të vijojë të jetë nën...
Që në muajin shkurt dyqanet në Gjermani janë të mbushura m...
Një tërmet me magnitudë 5.9 e shkallës Rihter ka godit...
Ish-senatori amerikan Joe Lieberman, i cili ishte shumë pr...
Nju Jork – Ish Presidenti Donald Trump kritikoi të mërkurë...
Mbrëmjen e kësaj të mërkure është transmetuar premiera “Ti...
"Mësonjëtorja e dytë Shqipe" pas Korçës është hapur në Pog...
Berti ka qënë shoku im më i mirë. Edhe më i ngushtë paçka ...
Gjergji ka konkuruar në një nga festivalet të këngës së le...
Deficiti i llogarisë korrente preku vlerën më të ulët hist...
Sot, më 29 mars 2024, në tregun valutor, dollari amerikan ...
Kredia e re për ekonominë u rrit me ritme të larta edh...
Muaji shkurt nuk ka qenë i mbarë për kursimet e depozituar...